Είναι τάχα πρόοδος αυτή; Είναι πρόοδος οι τεχνολογικές επινοήσεις που κάνουν πιο ”εύκολη” και άνετη τη ζωή μας, αλλά κενή απ’ την περιπόθητη ευτυχία και ευημερία που ονειρευόμαστε οι όπου γης άνθρωποι και, προπαντός, εμείς οι Έλληνες οι οποίοι πληρώσαμε ακριβότερα απ’ όλους την μακροβιότητα της ειρήνης σ’ αυτόν τον τόπο;
Στον τόπο της αποθέωσης της ισορροπίας της ψυχής και του πνεύματος. Στον τόπο όπου ο λόγος δουλεύτηκε μοναδικά σε κάθε του λεπτομέρεια που ενέχει και τον μυστικό συμβολισμό της. Στον τόπο του ”Μηδέν άγαν” των αρχαίων προγόνων μας, που ήξεραν να διώχνουν μακριά κάθε ”ξεγελαστική” υπερβολή, αταίριαστη στη λιτότητά τους.
Στον τόπο του ”Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης” (ραψ. Μ Ιλιάδας), το οποίο από έμβλημα πολεμικής ανδρείας έφτασε να θεωρείται στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης Ελλάδας ως ”καταγωγική παθογένεια του πατριωτισμού, που επηρεάζει άσχημα τα διεθνή και εθνικά θέματά μας”.
Στον τόπο της λατρείας της ζωής και της λατρείας του λόγου. Στον τόπο που γέννησε έναν Όμηρο (στα έπη του οποίου συνυπάρχουν ιδανικά οι θεοί του ελληνικού 12θεου με την βαθύτερη αναζήτηση του ”Ενός Θεού”, του ”Μόνου”), έναν Αριστοτέλη (που έδινε στην ψυχή την ίδια σημασία με το πνεύμα και τολμούσε να αντικαταστήσει την επιστημονική μέθοδο με την ποιητική) και έναν Σωκράτη, που με μια μόνο φράση του ”έδινε όλο το μέτρο της ελληνικής ψυχικής διορατικότητας”.
Έναν Σωκράτη που έγινε παγκόσμιο σύμβολο φιλοσοφίας (”εντεταλμένος από τον θεό να φιλοσοφεί”), αλλά προπάντων εξισορρόπησης της ψυχής με τη λογική, αφού λίγο πριν απ’ το θάνατό του είχε την ψυχραιμία να μιλά για την αθανασία της ψυχής και να ζητά απ’ τους φίλους του να έχουν στο νου τους μόνο την αλήθεια κι όχι τον ίδιο:
– […] Αν ό,τι λέω μοιάζει αληθινό, συμφωνήστε μαζί μου. Αν όχι, διαφωνήστε, για να μην το ‘χω κρίμα πως ξεγέλασα και σας μαζί με μένα και σαν τη μέλισσα άφησα το κεντρί της άγνοιας μέσα σας, πριν πεθάνω…
Ναι, ήταν μοναδικός ο τόπος μας, γιατί ήταν μοναδικοί οι Έλληνες που τον κατοικούσαν. Ήταν μοναδικοί γιατί δεν έχαναν τη γεύση της ζωής και στις πιο σκοτεινές ώρες ακόμα.
Το γοργοπέρασμα της χαράς σε λύπη και της ζωής σε θάνατο δεν ήταν παρά ”όνειρο σκιάς” για τους αρχαίους προγόνους μας, όμοιο με εκείνο που έβλεπε (σε στίχους του Πίνδαρου) ο νικητής των αγώνων όταν πήγαινε να ξαποστάσει.
Έτσι εξηγείται γιατί οι ωδές, οι τραγωδίες και οι κωμωδίες μας πήγαιναν πάντα μαζί και έλαμπαν πυρφόρα τη φλόγα της ζωής ακόμα και στην πομπή του θανάτου.
Έτσι εξηγείται γιατί το τραγικό στοιχείο στους μεγάλους τραγικούς ποιητές (Αισχύλο, Σοφοκλή και Ευριπίδη) παραμέριζε για να αφήσει να ξεχυθεί η πηγαία έκφραση της χαράς των ανθρώπων για την απόλυτη ομορφιά της ζωής που σάρωνε το μαύρο μαγνάδι του θανάτου.
– [..] Στην αγριοχειμωνιά μετά το δείπνο, δίπλα στη φωτιά, να ‘χεις ανάκλιντρο απαλό και κρασί γλυκό στο κύπελλό σου…”, ονειρευόταν ο φιλόσοφος ποιητής της Ελεατικής Σχολής (5ος αι πΧ) Ξενοφάνης δείχνοντας πως η ομορφιά, η μαγεία της ζωής κρύβεται στα μικρά καθημερινά πράγματα που ραντίζουν με σταγόνες δροσιάς την ψυχή σου.
Όμως, φευ!.., αυτά τα θεσπέσια, άφθαρτα και αιώνια που μας κληροδότησαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι δείχνουν τόσο μακρινά και απίστευτα στην εποχή μας, λες και ήταν παραμυθένια. Γιατί στα παραμύθια μόνο αποτυπώνεται ονειρικά το κρυστάλλινο κελάηδημα των αηδονιών, η μεγαλοπρέπεια των ναρκίσσων και η άνθιση των κρόκων στο ηλιοβασίλεμα, όπως τα ύμνησαν οι αρχαίοι Πατέρες.
Έτσι δκαιολογείται η αντιδραστική στάση πολλών από μας στην τεχνοκρατική κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη φύση και την ανθρώπινη αρετή. Πάνω στην ανδρεία που μας κληροδότησαν εκείνοι, η οποία είναι σήμερα στα αζήτητα.
Και είναι στα αζήτητα γιατί την αντικαταστήσαμε – ”τῇ βοηθείᾳ” των ΜΜΕ που ”αφοπλίζουν τον νου και αφυδατώνουν τη σκέψη” – με εργαλεία τεχνολογικού παροξυσμού φρικαλέας αυτοκτονίας και αλληλοκτονίας, αφού προηγουμένως την μολύναμε ντύνοντάς την με φασιστικό περίβλημα, που βάζει στην ίδια μοίρα τον αγνό και άδολο πατριωτισμό με την εθνικιστική μισαλλοδοξία.
– […] Ω Ηράκλεις, απόλωλεν ανδρός αρετά!.., είχα αναφωνήσει θυμάμαι (σε απροσδιόριστο χρόνο στο παρελθόν) – όπως ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Αρχίδαμος στη θέα του ”καταπελτικού βέλους” – όταν είδα σε δημοσκόπηση της Gallup International ότι μόνο το 54% των Ελλήνων ήταν πρόθυμο πολεμήσει για την πατρίδα, έναντι του 73% των Τούρκων.
Εκείνη η τραγική διαπίστωση, συνεπικουρούμενη κι απ’ τα δυσάρεστα αποτελέσματα που είχαν για την εθνική κυριαρχία μας η κατάργηση των συνόρων (η οποία συνοδεύεται έκτοτε απ’ την λαθρομετανάστευση) και οι ρευστές συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου χωριού μας, με προσγείωσαν στην πραγματικότητα του αμείλικτου μύλου της καταλυτικής παγκοσμιοποίησης.
Αυτής που ισοπεδώνει πολιτισμούς, ιδεολογίες, ήθη, αρχές και αξίες δημιουργώντας – σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο – ένα συνονθύλευμα μνήμης, συνηθειών και εθίμων που φέρουν τη στάμπα του εφήμερου και του προσωρινού.
Έτσι έγινε και οι σύγχρονοι Έλληνες κόψαμε τον ομφάλιο λώρο με το ηρωικό παρελθόν μας. Πετάξαμε στον κάλαθο των αχρήστων τη συνειδητή και ασυνείδητη μνήμη μας, που για τους αρχαίους προγόνους μας αποτελούσε προϋπόθεση της ανθρώπινης σκέψης.
Και μαζί με τις μνήμες που συγκροτούν την ανάμνηση, πετάξαμε και την ταυτότητά μας. Το ελληνικό πλαίσιο της ατομικής και συλλογικής συνείδησης, του σκέπτεσθαι και συναισθάνεσθαι που κινητροδοτείται απ’ τη σκέψη και την αγάπη. Την αγάπη σαν κάτοπτρο όλων των επιπέδων ζωής μας, όπως την κληρονομήσαμε μέσα απ’ τις οικογένειες, τις κοινότητες και τις πολιτισμικές μας παραδόσεις που ανήκουν στη σφαίρα επιρροής της πατρίδας μας.
Πετώντας όμως τη μνήμη, πετάξαμε μαζί και την ιστορία μας, γιατί μνήμη και ιστορία έχουν σχέση διαλεκτική. Όπερ σημαίνει ότι η λήθη γίνεται τραυματική για την εθνική μας ενότητα, όταν συνδέεται με την ιστορική αμνησία.
Κι αυτό το απέδειξαν κομβικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας μας απ’ τον 19ο αιώνα μέχρι και σήμερα που διανύουμε την δεύτερη δεκαετία του 21ου. Αποκύημα της ιστορικής αμνησίας ήταν, άλλωστε, η ”συμφωνία των Πρεσπών” την οποία υπέγραψαν και επικύρωσαν ανιστόρητοι Έλληνες ηγέτες οι οποίοι ζουν και αναπνέουν σε υλιστικά πλαίσια, ατομιστικά, εγωιστικά και αποχρωματισμένα εθνικά λόγω ιστορικής άγνοιας και ανύπαρκτης διορατικής σκέψης.
Και επειδή έμαθαν αυτοί να ζουν έτσι, επειδή τους αφήσαμε να ζουν έτσι, θέλουν να αναγκάσουν κι εμάς – τα δέντρα του δάσους της Ελλάδας – σε παρατεταμένη (εθνική) σιωπή που θα σπάει μόνο την ώρα της ψήφου.
Σιωπή που θα τους επιτρέπει, στο ενδιάμεσο διάστημα, να αφήνουν τους ξένους [μεγαλοσχήμονες ”προστάτες” ή (λαθρο)μετανάστες] να κάνουν κουμάντο στον τόπο μας κόβοντας και ράβοντας, κατά τα συμφέροντά τους, τα κυριαρχικά δικαιώματά μας.
Μόνο που ξεχνούν οι ημεδαποί και αλλοδαποί ποδηγέτες μας τον προφητικό λόγο του ποιητή που ‘μυρίζει’ πρόχειρη ταφή, προσμονή και αναμονή της ανάστασης:
”Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό,
αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτω απ’ τα ξένα βήματα,
αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο,
αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο…”
Το δίκιο όμως αυτό δεν μπορούν να το βρουν σ’ έναν τόπο ”σκληρό” σαν τη σιωπή για τους Έλληνες και ανεκτικό σε βαθμό δουλοπρέπειας για τους ξένους. Όχι μόνο τους ”φίλους” και ”συμμάχους” μας ξένους, αλλά και τους επιβουλείς μας ακόμη, αν λάβουμε υπόψη μας την τελευταία ανύπαρκτη κυβερνητική αντίδραση που ισοδυναμεί με το ”ελευθέρας” για τους παράνομους Τούρκους.
Τους Τούρκους αλιείς – εννοώ – που μπαινοβγαίνουν ανενόχλητοι στα ΕΧΥ, αφού δε βρίσκεται κανείς να τους σταματήσει. Τελευταίο κρούσμα της κυβερνητικής απάθειας ήταν η… ”αβλαβής” παρουσία τουρκικών αλιευτικών στο λιμάνι Διακόφτι του Καψαλίου Κυθήρων, λίγες μέρες πριν απ’ την ”κάθοδο” του Ταγίπ Ερντογάν στην κατεχόμενη Κύπρο .
Και το ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη όλων μας είναι:
– Άραγε, αν γινόταν το άκρως παράδοξο να πάνε για ψάρεμα στα τουρκικά χωρικά ύδατα Έλληνες ψαράδες, θα αντιμετωπίζονταν το ίδιο απαθώς απ’ το τουρκικό Λιμενικό ή αυτό θα έσπευδε άμεσα να τους συλλάβει, να τους φωτογραφίσει και να κατασχέσει θριαμβικά τα αλιευτικά πλοία και τα… ψάρια τους;
Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)
