Άσυλο και φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ερντογάν ότι ετοιμάζεται να στείλει στην Ελλάδα 5 εκατομμύρια παράνομους μετανάστες προμηνύουν πλέον μια νέα εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού σε βάρος της πατρίδας μας.

Και παρότι στην παρούσα φάση οι μεταναστευτικές ροές επικεντρώνονται κυρίως στον βόρειο διάδρομο με αυξημένη πίεση στα σύνορα της Πολωνίας, οι συνεχείς κραυγές του Ερντογάν περί δήθεν pushbacks εκ μέρους των ελληνικών αρχών αλλά και τα σχετικά δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου που είχαν προηγηθεί (www.dailysabah.com 12/10/2021) δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τα σχέδια της Άγκυρας.

Eνόψει λοιπόν του νέου επικείμενου «ντου» χιλιάδων παρανόμων μεταναστών σε Έβρο και νησιά θα πρέπει να τονιστεί για άλλη μια φορά ότι η προάσπιση των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων της πατρίδας μας έναντι παράνομων εισόδων υπηκόων τρίτων χωρών είναι σύννομη και σύμφωνη με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπως άλλωστε ήδη έχουμε αναλύσει (Κυριακάτικη Kontra News 1/3/2020).

Ειδικότερα στις 13 Φεβρουαρίου 2020 με απόφαση της Μείζονος Συνθέσεως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου κρίθηκε ότι τα κράτη στο πλαίσιο της φύλαξης των συνόρων τους μπορούν να αρνηθούν την είσοδο στην Επικράτειά τους σε αλλοδαπούς συμπεριλαμβανομένων και όσων διατείνονται ότι είναι αιτούντες άσυλο, οι οποίοι χωρίς πειστικούς λόγους επέλεξαν να διασχίσουν τα σύνορα μη τηρώντας τις νόμιμες προϋποθέσεις εισόδου στη χώρα.

Ιστορικά το δικαίωμα ασύλου ήταν και ακόμη παραμένει ένα κορυφαίο δημοκρατικό δικαίωμα που πρέπει να απολαμβάνουν οι απανταχού ακτιβιστές της δημοκρατίας και της ειρήνης. Και η αίτηση χορήγησης ασύλου συνήθως γινόταν στις αντίστοιχες πρεσβείες των κρατών όπου οι διάφοροι αντιφρονούντες κατέφευγαν ζητώντας άσυλο. Στην σύγχρονη όμως εποχή παρατηρείται μια συνεχής κατάχρηση του δικαιώματος ασύλου εκ μέρους χιλιάδων οικονομικών μεταναστών οι οποίοι εισέρχονται παράνομα σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία κλπ και εν συνεχεία εμφανίζονται και ζητούν άσυλο.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου με την παραπάνω ιστορική απόφασή του στις 13 Φεβρουαρίου 2020, αφού επισήμανε ότι τα κράτη με βάση το διεθνές δίκαιο έχουν το ακώλυτο δικαίωμα φύλαξης των συνόρων τους επικεντρώθηκε στις ευθύνες των κρατών μελών της Σένγκεν τα οποία οφείλουν να διαφυλάσσουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Επισήμανε δε ότι το δικαίωμα φύλαξης των συνόρων αποκτά ιδιαίτερη σημασία στα πλαίσια της Συνθήκης Σένγκεν καθώς στον χώρο αυτόν τα κράτη μέλη έχουν καταργήσει τα εσωτερικά τους σύνορα. Ως εκ τούτου εάν δεν υπάρχει επαρκής φύλαξη των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών της Συνθήκης Σένγκεν τότε είναι δυνατόν σε αλλοδαπούς να εισέρχονται στην επικράτεια των χωρών Σένγκεν όχι μόνο εκείνων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αλλά και στην επικράτεια των χωρών Σένγκεν που δεν διαθέτουν καν εξωτερικά σύνορα με τρίτες χώρες, όπως άλλωστε έχουμε ήδη τονίσει (Political 22/5/2021).

Μάλιστα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισήμανε τις ιδιαίτερες ευθύνες των χωρών Σένγκεν πρώτης γραμμής σε σχέση με τη φύλαξη των συνόρων τους και την αποτροπή κάθε παράνομης εισόδου στην επικράτειά τους εκ μέρους οιουδήποτε προσώπου

Επιπλέον επισήμανε ότι με βάση τη Σένγκεν υπάρχουν και λειτουργούν στα εν λόγω κράτη προκαθορισμένες επίσημες πύλες εισόδου απ΄ όπου κάθε υπήκοος των χωρών Σένγκεν αλλά και τρίτων χωρών εισέρχεται νόμιμα στο χώρο Σένγκεν.

Τι γίνεται όμως σε σχέση με όσους διατείνονται ότι δικαιούνται διεθνούς προστασίας; Το Δικαστήριο έδωσε στην περίπτωση αυτή μια ιδιαίτερα πρακτική απάντηση επισημαίνοντας ότι υπάρχουν νόμιμοι τρόποι εισόδου στον χώρο Σένγκεν για όσους διατείνονται ότι είναι δήθεν πρόσφυγες. Έτσι, αποφάνθηκε ότι τα εν λόγω πρόσωπα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση διεθνούς προστασίας ή αίτηση ασύλου στις νόμιμες πύλες εισόδου που υπάρχουν στα εξωτερικά σύνορα Σένγκεν των διαφόρων χωρών.

Επομένως σύμφωνα με την παραπάνω δικαστική απόφαση όσοι επιθυμούν να κάνουν αίτηση ασύλου στην Ελλάδα απαγορεύεται να περνούν παράνομα τον Έβρο ή να αποβιβάζονται παράνομα στις διάφορες παραλίες στα νησιά του Αιγαίου και οφείλουν να προσέρχονται αρμοδίως στις αντίστοιχες πύλες εισόδου Σένγκεν που διαθέτει η Ελλάδα. Μάλιστα σύμφωνα με την ίδια απόφαση εάν εισέλθουν παράνομα στην Ελληνική επικράτεια τότε θα πρέπει πάραυτα να συλληφθούν και να επαναπροωθηθούν άνευ άλλου τινός στην Τουρκία.

Επίσης το Δικαστήριο κάλεσε όσους διατείνονται ότι είναι δήθεν πρόσφυγες να προσέρχονται επίσης στις πρεσβείες και στα προξενεία των χωρών-μελών Σένγκεν που βρίσκονται είτε στη χώρα καταγωγής τους είτε σε οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα και εκεί να υποβάλλουν την αίτηση ασύλου.

Έτσι με βάση τα παραπάνω όχι μόνο δεν επιτρέπεται η παράνομη είσοδος στον χώρο Σένγκεν ακόμη και απ΄ αυτούς που διατείνονται ότι είναι δήθεν πρόσφυγες προκειμένου εν συνεχεία να υποβάλλουν αίτηση ασύλου, αλλά επιπλέον τα κράτη μέλη της Σένγκεν οφείλουν να φυλάττουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τα εξωτερικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ μη επιτρέποντας την παράνομη είσοδο σε κανένα πρόσωπο.

Τελεία και παύλα.

*Ο Νότης Μαριάς είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής