Ρωσία και Κίνα – Ανάλυση των διεθνών σχέσεων

Η ανάλυση των διεθνών σχέσεων δεν μπορεί να είναι γραμμική. Αναπτύσσεται σε ένα πολυπαραγοντικό πλαίσιο. Όπως είναι και το θεμελιώδες υποκείμενό τους, ο άνθρωπος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των ημερών, αποτελεί ‘ο άξονας’, που σε μια επιδερμική προσέγγιση, ένιοι τινές παρατηρητές , είδαν να δημιουργείται μεταξύ Ρωσίας και Κίνας.

Τα συστατικά για τη συναγωγή του συμπεράσματος, φαίνονται να υπάρχουν. Πέρα βέβαια από τις μύχιες επιθυμίες, κάθε είδους ενδιαφερομένων. Κατ΄ αρχήν υπάρχει ένα κοινό ανακοινωθέν, που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση των προέδρων Πούτιν και Ξι. 5.000 λέξεις είναι αυτές, που κάλλιστα θα μπορούσαν να εκληφθούν και ως μανιφέστο.

Από κοντά και ο ”κοινός εχθρός”. Οι ΗΠΑ και όσοι επιμένουν, κατά το ανακοινωθέν, να πιστεύουν ότι υπάρχει μια μόνη μορφή δημοκρατίας. Ωσάν να νοείται δημοκρατία κατά το δοκούν και το ζύγι. Και αφού εντοπίστηκε ο εχθρός, λογικό ήταν να αναδειχθεί και η κοινή στόχευση. Που δεν είναι άλλη, από την κατοχύρωση της παγκόσμια επιρροής των ενδιαφερομένων, Κίνας και Ρωσίας. Σε μια συνοπτική εκδοχή, η στόχευση συμπυκνούται στη δημιουργία ενός πολυπολικού κόσμου.

Το χρονικό μάλιστα σημείο, που οι δύο ηγέτες, επέλεξαν να συναντηθούν, προκαλεί και πρόσθετα ρίγη ανησυχίας. Ήταν το 2008 στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου, που ο Πρόεδρος Πούτιν έδινε το ηχηρό παρόν στην τελετή έναρξής τους, παρά τις διεθνείς αντιδράσεις για τις αντιδημοκρατικές πρακτικές του Κινεζικού καθεστώτος. Στη διάρκειά τους, έγινε η Ρωσική επέμβαση στη Γεωργία.

Είναι τώρα οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, που πραγματοποιούνται σε μια περίοδο κορύφωσης της έντασης στην Ουκρανία. Με βάση αναλυτές η 20η Φεβρουαρίου, είναι η πλέον επίφοβη μέρα για την έναρξη Ρωσικών Επιχειρήσεων, καθώς συμπίπτει με την ολοκλήρωση της κοινής στρατιωτικής άσκησης Ρωσίας και Λευκορωσίας και ο παγετός, διευκολύνει την υπερκέραση φυσικών εμποδίων, ιδίως σε σχέση με τη διάβαση παγωμένων λιμνών, για την εισβολή στην Ουκρανία.

Κάπου εδώ όμως φαίνεται να σταματούν και οι ευχερώς ‘αναγνώσιμες’ ομοιότητες. Κίνα και Ρωσία δεν αποτελούν το πρότυπο ειρηνικής ιστορικά συνύπαρξης στη μεθόριό τους που υπερβαίνει τα 4.000 χιλιόμετρα. Μόλις το 2008 διευθετήθηκε μια συνοριακή διαφορά με την επιστροφή νησιών στην Κίνα, που υφίσταται από την Ιαπωνική εισβολή στη Μαντζουρία το 1937.

Ο ανταγωνισμός αντιπαράθεσης των δύο αχανών χωρών, στη μεταπολεμική ιστορία ξεκινά το 1961, όταν ξεκίνησε η διαμάχη τους για τη διεκδίκηση της ηγεμονίας στο Διεθνές Κομμουνιστικό κίνημα. Συνεχίζεται στις μέρες μας σε σχέση με τη διεκδίκηση επαύξησης και εδραίωσης της επιρροής τους στην Αφρική και την Κεντρική Ασία, όπου μάλιστα η πρόσφατη κρίση στο Καζακστάν έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στους Κινέζους για το ενδεχόμενο ελέγχου της χώρας από τη Ρωσία. Η Αρκτική αποτελεί ταυτόχρονα δυναμικό πεδίο αντιπαράθεσής τους.

Η Ρωσία δεν μπορεί να λησμονήσει την οικονομική υστέρησή της σε σχέση με την Κίνα. Η οικονομία της είναι 11 φορές μικρότερη σε σχέση με την Κινεζική, ενώ οι Κινέζοι αποδεικνύουν ότι προσεγγίζουν τις διεθνείς σχέσεις και ευκαιρίες με όρους σταθερού πραγματισμού.

Έτσι ενώ η Ρωσία δήλωσε εκ νέου ότι αναγνωρίζει ένα μόνο Κινεζικό κράτος και όχι τον διακριτό ρόλο ή πολύ περισσότερο το διεθνές στάτους της Ταιβάν ως κυρίαρχης χώρας, η Κίνα δεν ήταν κατηγορηματική σε σχέση με τις Ρωσικές επιδιώξεις στην Ουκρανία. Αντίστοιχα ενώ το 2014 επαύξησε κατά πολύ τις ενεργειακές εισαγωγές της από τη Ρωσία, που ούτως ή άλλως τις είναι απαραίτητες, δίνοντας διέξοδο στη Ρωσική οικονομία, μετά την επιβολή κυρώσεων, αξίωσε τα κέντρα τροφοδοσίας της στη Σιβηρία, όπως και ο αγωγός Γιαμάλ, να γίνουν κατά βάση με Ρωσικές δαπάνες.

Αλλά και σήμερα δε δείχνει να επιθυμεί τη διακινδύνευση των Ευρωπαικών κρατών και οικονομιών, που αποτελούν κορυφαίες αγορές ενδιαφέροντός της.

Κατά τούτο η πολιτική των δύο μεγάλων αυτών κρατών μεταξύ τους και έναντι της Διεθνούς Κοινότητας, δείχνει να διέπεται από το δίλημμα του φυλακισμένου. Μια διαρκής δηλαδή στάθμιση για το πότε θα αποκτήσουν την καλύτερη δυνατή συμφωνία. Είναι από τις σχέσεις που δεν προορίζονται να διαρκέσουν για πολύ.