Πολύς ο θόρυβος… η ουσία αλλού

Οι πρόσφατες δηλώσεις του ΑΝΥΠΕΘΑ κ. Ρήγα περί «διαμόρφωσης της ΑΟΖ του Αιγαίου» και σχετικές «συζητήσεις με την Τουρκία» άναψαν «τρακατρούκες» ανακλαστικών, φέρνοντας στην επιφάνεια αποσπασματικές απόψεις επί των δεδομένων, αλλά και της άσκησης πολιτικής απέναντι στην επικινδύνως παρανομούσα Τουρκία.

Ο κ. Ρήγας αναφέρθηκε ότι για τη «διαμόρφωση της ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο απαιτείται συνεννόηση των δύο κρατών». Πρόκειται για μια διατύπωση εκ του προχείρου, που αν δεν διορθωθεί μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη σύγχυση από την ήδη υπάρχουσα. Και τούτο διότι σύμφωνα με τη διατύπωση του υπουργού, αν η Τουρκία είχε λόγω σε υφαλοκρηπίδα- ΑΟΖ σ ολόκληρο το Αιγαίο, τότε θα είχε πράγματι λόγο πχ και… στον Αργοσαρωνικό ή στον Θερμαϊκό κόλπο, αφού και αυτές οι περιοχές ανήκουν στο Αιγαίο.

Με δυο λόγια ο κ. Ρήγας… ξεχείλωσε όσο μπορούσε το Δίκαιο της Θάλασσας και συγκεκριμένα το άρθρο 74 της Σύμβασης για την ΑΟΖ που καθορίζει ότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ χωρών με απέναντι ακτές πρέπει οπωσδήποτε να γίνει μεταξύ των κρατών αυτών.

Επομένως ο ΑΝΥΦΕΘΑ είναι υποχρεωμένος να βρει στο χάρτη που είναι οι « απέναντι ακτές» με την Τουρκία και να μην γενικεύει αορίστως και επικινδυνως το θέμα με τις δηλώσεις του.

Ο κ. Ρήγας έχει δίκιο όταν αναφέρεται ότι Ελλάδα και Τουρκία είναι υποχρεωμένες να διαπραγματευθούν με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν απέχει από την πραγματικότητα όταν αναφέρεται στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις στις διερευνητικές επαφές από τη δεκαετία του 2000, αλλά και την πρώτη απόπειρα διαπραγμάτευσης επί κυβερνήσεων Κων Καραμανλή.

Είναι άγνωστο όμως γιατί ο υπουργός στη θέση διαπραγματεύσεις για την «υφαλοκρηπίδα» επέλεξε τον όρο «διαπραγματεύσεις για την ΑΟΖ».

Στην πραγματικότητα, η διαπραγμάτευση «της ΑΟΖ» και όχι «της υφαλοκρηπίδας» έχει ορισμένες διαφορές, που δεν είναι σε βάρος της Ελλάδας. Τόσο η υφαλοκρηπίδα, που αφορά ΜΟΝΟΝ στο βυθό) αλλά και η ΑΟΖ ( που αφορά στον βυθό, στον υπερκείμενο θαλάσσιο όγκο αλλά και στην επιφάνεια της θάλασσας), μετρώνται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο: από τις ακτές μέχρι απόστασης 200νμ από αυτές.

Η υφαλοκρηπίδα όμως, σε ειδικές περιπτώσεις θαλασσίου βάθους μπορεί να φτάσει και σε απόσταση 350νμ από τις ακτές. Επιπροσθέτως , αν οι δύο διαπραγματευόμενες πλευρές καταλήξουν σε συμφωνία για την ΑΟΖ, παύει αυτομάτως η περαιτέρω συζήτηση για υφαλοκρηπίδα.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Τουρκία σε όλες τις πρόσφατες ανακοινώσεις της αναφέρεται μόνον στην υφαλοκρηπίδα και όχι στην ΑΟΖ της Αν Μεσογείου, θεωρώντας ότι έτσι θα επωφεληθεί των μεγάλων βαθών και θα διεκδικήσει έκταση μέχρι την… Αίγυπτο κλπ.

Στο Αιγαίο πράγματι «υπάρχει χώρος» στα μεγάλα ανοίγματα των νησιών του Αν Αιγαίου (πχ μεταξύ Λήμνου Λέσβου ή Ρόδου Καστελόριζου) απέναντι στις τουρκικές ακτές για διαπραγμάτευση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με την Τουρκία. Ουδείς όμως μπορεί να αμφισβητήσει με βάση το άρθρο 55 της Σύμβασης ότι τα νησιά έχουν όλα δική τους ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.

Η καινοτόμος (από άγνοια ή όχι) αναφορά του υπουργού κ Ρήγα στις διαπραγματεύσεις για την ΑΟΖ, (που για τον καθορισμό της σε τίποτα δεν διαφέρει από την υφαλοκρηπίδα) προκάλεσε πλείστες όσες σκέψεις ακόμα και οργίλες αντιδράσεις, που όχι μόνον δεν αποσαφήνισαν, αλλά μπέρδεψαν περισσότερα τα πράγμα και μάλιστα επικίνδυνα.

Προς στιγμήν παρουσιάστηκε έμα «ορίων Αιγαίου», αν δηλαδή το Αιγαίο «είναι μια στενή θάλασσα» ή περιλαμβάνει και την περιοχή Ρόδου Καστελόριζου κλπ. ΟΙ διεθνείς οργανισμοί όμως έχουν λύσει δια παντός το θέμα αυτό. Και μόνον η Τουρκία παραπλανητικώς και καταχρηστικώς αναφέρεται σε ασαφή όρια Αιγαίου – Αν Μεσογείου.

Ο ICAO στις αποφάσεις του 1950,52,58 και με τη σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας καθορίζει την περιοχή του Αιγαίου από τις εκβολές του Έβρου μέχρι και ανατολικά του Καστελόριζου, στο σημείο τομής των FIR Αθηνών Κων/λης , Άγκυρας και Λευκωσίας. Τα δεδομένα αυτά δεν αφήνουν κανένα περιθώριο σε κανέναν διαφορετικής οριοθέτησης του Αιγαίου, επομένως κα της περιοχής Ρόδου – Καστελόριζου μέσα σ αυτήν.

Έτσι, στις μέχρι τώρα διερευνητικές συζητήσεις για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, αλίμονο αν υποθέσει κανείς ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν .. «αυτοεξαιρέσει» την περιοχή Ρόδου Καστελόριζου, που έχει και ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα και βρίσκεται νομικά μέσα στο Αιγαίο.

Όπως ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στις απέναντι ακτές έχει και η Τουρκία.

Το πρόβλημα επομένως δεν είναι αν υπάρχει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ προς καθορισμό στην ειδική αυτή περιοχή, αλλά ΠΩΣ θα γίνει αυτή η οριοθέτηση τους, κατά τρόπο που δεν θα βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα.

Όμως η κυβέρνηση Τσίπρα έχει ήδη κάκιστες επιδόσεις. Και τούτο διότι ο απελθών ΥΠΕΞ Κοτζιάς και ο χαμογελαστός πρωθυπουργός- ΥΠΕΞ ανακοίνωσαν υπερηφάνως ότι θα ακολουθήσουν την τουρκική μεθοδολογία των κλειστών κόλπων και των ευθειών γραμμών βάσης για τον καθορισμό της ΑΟΖ – υφαλοκρηπίδας.

Και αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι η Ελλάδα θα ζημιωθεί κατά πολύ έναντι της Τουρκίας στην οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, ιδιαίτερα σε μια ευαίσθητη περιοχή όπως αυτή της Ρόδου Καστελόριζου.

Όμως το σύνολο του ελληνικού πολιτικού κόσμου , κόμματα και βουλευτές , δεν είχαν μέχρι στιγμής ούτε μια λέξη να πουν , ούτε να αντιπαρατεθούν σ αυτήν την εθνικώς επικίνδυνη και ζημιογόνα απόφαση της κυβέρνησης, η οποία μάλιστα στοχεύει να πάρει και τη μορφή προεδρικών Διαταγμάτων.

Περιορίζοντας έτσι το ρόλο τους σε εύκολες και επί της ουσίας ανώδυνες καταγγελίες, για όσα ο καθένας νομίζει ότι έχει καταλάβει.

* Η Κύρα Αδάμ είναι πρώην διευθύντρια της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» και επικεφαλής του πολιτικού ρεπορτάζ στο pronews.gr.