Η δύσκολη επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα

Στα 190 έτη των διμερών διπλωματικών σχέσεων, οι ελληνορωσικές σχέσεις βρίσκονται αυτή την περίοδο στο χειρότερο δυνατό σημείο τους και γι αυτό είναι πολύ αμφίβολο αν ο Έλληνας πρωθυπουργός- ΥΠΕΞ Α.Τσίπρας θα κατορθώσει μέσα σ ένα διήμερο να αποκαταστήσει κάτι από την παλιά «στενή συνεργασία».

Η ελληνορωσική στενή συνεργασία γνώρισε το απόγειο της την περίοδο των κυβερνήσεων Κ. Καραμανλή, τη δεκαετία του 2000 όταν η Ελλάδα επιθυμούσε διακαώς να συνδεθεί στο ενεργειακό άρμα της Μόσχας, είτε με πετρέλαιο, είτε με φυσικό αέριο, ακόμα και στο στρατιωτικό επίπεδο με μια συμφωνία για ελλιμενισμό ρωσικών πολεμικών πλοίων στη Λήμνο, η οποία οριστικοποιήθηκε μεν, δεν ανακοινώθηκε, δεν κυρώθηκε δε.

Από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου άρχισε ένας ελαφρύς κατήφορος για τις ελληνορωσικές σχέσεις με την ελληνική υπαναχώρηση στον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης, (σχέδιο που ουδέποτε υλοποιήθηκε με κύρια ευθύνη της Βουλγαρίας, που προσπαθούσε να ικανοποιήσει κάθε απαίτηση των Ευρωπαίων για να γίνει η χώρα αποδεκτή στο «ευρωπαϊκό κλαμπ»).

Οι διμερείς σχέσεις έμειναν σε φιλικό , αν και παγωμένο πλαίσιο μέχρι την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που τις ταραγμένες ημέρες του 2015 θέλησε να αναθερμάνει τις πολιτικές και ιδεολογικές(;) συγγένειες με την Μόσχα του κ Πούτιν. Ουδείς λησμονεί τις επισκέψεις στην Μόσχα με αίτημα την χορήγηση ρωσικού δανείου, που θα έβγαζε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ από τη «θηλιά των Ευρωπαίων».

Η στάση του Κρεμλίνου επανέφερε εν μέρει την «επαναστατική» τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην ωμή πραγματικότητα. Η Αθήνα δεν θα έπαιρνε σε καμία περίπτωση δάνειο από την Μόσχα και καλά θα έκανε να στραφεί προς τους Ευρωπαίους δανειστές και το ΔΝΤ.

(Την ίδια στάση ακολούθησε η Μόσχα όταν λίγο καιρό αργότερα και ο έτερος Ευρωπαίος κομμουνιστής ηγέτης Πρόεδρος της Κύπρου κ. Χριστόφιας ζήτησε και αυτός ρωσικό δάνειο για να μην πέσει στο Μνημόνιο.)

Οι περίοδοι αυτές σημάδεψαν ουσιαστικά την υπερ- ρεαλιστική στάση της Μόσχας έναντι των μέχρι πρότινος «συμμάχων και φίλων» της στην Ευρώπη , (Αθήνα, Λευκωσία) και εγκαινίασαν μια περίοδο αυξανόμενης απόστασης ανάμεσα στις πλευρές.

Βεβαίως, είχε προηγηθεί ένας «θερμός εναγκαλισμός» της κυβέρνησης Ομπάμα προς την Ελλάδα, με συνεχείς παρεμβάσεις Αμερικανών αξιωματούχων προς τις Βρυξέλλες να μην «τιμωρήσουν» την Αθήνα με υπέρμετρη λιτότητα λόγω Μνημονίων.

Υπήρχε όμως και η «τανάλια» των οικονομικών, κυρίως, κυρώσεων Ευρώπης και ΗΠΑ απέναντι στη Μόσχα για την υπόθεση της Ουκρανίας, που στένεψε υπερβολικά τα περιθώρια της Αθήνας να διαπραγματεύεται και να συμφωνεί επενδυτικά σχέδια της Ρωσίας στην Ελλάδα.

Έτσι, μάλλον γρήγορα, επί κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ εξαφανίστηκαν σχεδόν ολοσχερώς από τον επενδυτικό χάρτη της χώρας ρωσικές προτάσεις για επενδύσεις ειδικότερα στον τομέα της ενέργειας. Την σκυτάλη στις επενδύσεις είχε πάρει η Κίνα και αμερικανικές – ευρωπαϊκές εταιρείες..

Στον αντίποδα η Μόσχα ανέπτυξε εντυπωσιακές οικονομικές , στρατιωτικές και επιχειρησιακές σχέσεις με την Άγκυρα, ξεπερνώντας γρήγορα την κατάρριψη 2 ρωσσικών πολεμικών αεροσκαφών στα σύνορα Τουρκίας- Συρίας.

Το εντυπωσιακότερο σημείο της προσέγγισης Ρωσσίας – Τουρκίας είναι η αγορά και εγκατάσταση των ρωσικών πυραύλων S 4oo στο τουρκικό έδαφος. Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι ρωσσικοί αυτοί πύραυλοι λόγω του βεληνεκούς τους μπορούν να πλήξουν ακέραια την Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ Αίγυπτο και Συρία, ενώ είναι αμφίβολο αν κανείς μπορεί να τους ελέγξει αφού θα τοποθετηθούν στην neutral zone που έχει οριστεί από την Συμφωνία CFS στην Ευρώπη.

Οι φήμες που θέλουν τον κ Τσίπρα να «παρεμβαίνει» στον κ Πούτιν ώστε να μην ολοκληρωθεί αυτή η πώληση προς την Τουρκία, πάσχουν ως προς το σκέλος των «ανταλλαγμάτων» που θα ζητηθούν ή θα προσφερθούν από ελληνικής πλευράς..

Ουδείς όμως, με το πνεύμα «των καλών εποχών» στις ελληνορωσικές σχέσεις θα διανοείτο ποτέ ότι οι σχέσεις της Μόσχας με «πρώτη φορά αριστερά» κυβέρνηση στην Ελλάδα θα έφταναν στο ναδίρ, με απέλαση Ρώσων διπλωματών και με την κατηγορία της δωροδοκίας «ενάντια σε ελληνικά συμφέροντα» για την υπόθεση του Σκοπιανού.

Παραμένει ακόμα άγνωστο αν αυτή η ανοιχτά εχθρική ενέργεια προς τη Μόσχα ήταν απλώς η έκφραση ατομικού θυμού και αγανάκτησης του πρώην ΥΠΕΞ Κοτζια ή ήταν μια ψύχραιμη και σταθμισμένη απόφαση της κυβέρνησης.

Όμως αυτό ακριβώς το σημείο θα επιδιώξει να «διορθώσει» ο Έλληνας πρωθυπουργός στη Μόσχα, η οποία όμως από την αρχή του καλοκαιριού έχει εκδηλώσει τις μάλλον άγριες διαθέσεις της, με την επίσημη ανακοίνωση του Ρωσσικού ΥΠΕΞ περί επιβολής βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας αν φτάσει εκεί η Συμφωνία των Πρεσπών..

* Η Κύρα Αδάμ είναι πρώην διευθύντρια της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» και επικεφαλής του πολιτικού ρεπορτάζ στο pronews.gr.