Ενα αδημοσίευτο «προφητικό» άρθρο του μεγάλου ιστορικού και φιλολόγου που έφυγε πρόσφατα.
Είναι ἀναπόφευκτο! Θά ἀκολουθήσει ἡ κραυγή τῆς ἀπόγνωσης. Ἡ Ἑλλάδα ἔγινε ἕνα νησί χωρίς χώρα. Ὅλη ἡ πολιτική τοῦ κυβερνῶντος κόμματος εἶναι ἕνας γιγάντιος πύργος λαθῶν. Οἱ πλούσιες προεκλογικές ὑποσχέσεις ἦταν νεκρές πρίν ἀρχίσει ἡ ἐφαρμογή τους. Ὁ λαός μπορεῖ νά ἀνέβηκε στήν ἐξουσία ἀλλά χωρίς … ἐξουσία. Λαμβάνονται μέτρα χωρίς νά λαμβάνεται ὑπόψη ὁ ἀνθρώπινος πόνος.
Νιώθω ὅτι ἡ ἀνθρώπινη διακυβέρνηση βρίσκεται στό τέλος της. Κυριαρχοῦν οἱ ἀριθμοί καί τά ἀκρωνύμια, πού εἶναι ἐκτός τοῦ πεδίου τῆς εὐαισθησίας. Τά νέα σωτήρια μέτρα μᾶς ξεγυμνώνουν, ὅπως ὁ λαίμαργος ξεφλουδίζει μιά μπανάνα. Ἡ ἐφαρμοζόμενη στά πάντα πολιτική παραπέμπει σέ μιά παλαιά «ἰατρική» συνταγή: Θεραπεία τοῦ πονοκέφαλου διά τοῦ …ἀποκεφαλισμοῦ! Ὁ πρωθυπουργός, πού εἰσῆλθε στό στίβο τῆς πολιτικῆς σάν ἄνεμος ἀνανεώσεως, ἀποδείχθηκε ἀέρας… κοπανιστός.
Θά περάσει στήν ἱστορία σάν ὁ Μέγας Μηδαμινός. Κακῶς παρομοιάζεται μέ τόν Δηλιγιάννη. Ὁ Ἀρκάς πολιτικός εἶχε στό ἐνεργητικό του καί κάτι θετικό. Ὁ σημερινός πολιτικός εἰσκόμισε μηδενικά ἐπί μηδενικῶν.
Ἡ εὐθύνη δέν εἶναι ἀπόλυτα δική του. Εἶναι παιδί τῆς παιδείας του. Καί στά μαθητικά καί φοιτητικά χρόνια του ἡ παιδεία εἶχε πλέον καταντήσει …κλοτσοσκοῦφι. Διέπρεψε, διότι μποροῦσε νά στέλνει ψηλά τό κλοτσοσκοῦφι αὐτό. Διέπρεψε ἀκόμη, διότι ὅταν εἰσῆλθε στόν πολιτικό στίβο ἡ βρεφοποίηση τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ εἶχε προχωρήσει ἐπαρκῶς. Δέν χρειαζόταν ἐγερτήριο σάλπισμα, χρειαζόταν νανούρισμα. Καί ὁ κ. Τσίπρας εἶχε τήν κατάλληλη νανουριστική πειθώ: «Κοιμήσου, καί ἡ τύχη σου δουλεύει…».
Γιά ὅσους κρατοῦσαν μέσα τους τή φλόγα τῆς ἐξεγέρσεως, ἤξερε νά τούς πεῖ τό παλαιό ἆσμα: «Σπάστα ὅλα, σπάστα ὅλα καί θά τά πληρώσω ἐγώ.». Κι ἄρχισε τό σπάσιμο τῶν πάντων. Μέχρι καί τό ἄγαλμα τῆς ἡρωικῆς καί μαρτυρικῆς Λέλας Καραγιάννη ἀποκεφαλίστηκε! Πέρα ἀπό τό ὅριο τῆς σιωπῆς, κυριαρχεῖ ἡ μανία τῆς καταστροφῆς. Ἔτσι ὁ νομοταγής πολίτης ἀπορεῖ καί μονολογεῖ: «Δέν μᾶς ἔφτανε ἡ τρέλα, ἦλθε καί ἡ κρίση νά μᾶς ἀποτρελάνει.». Ἔτσι, ἐνῶ ὅλοι οἱ δεῖκτες προόδου στή χώρα μας πέφτουν στό ναδίρ, μόνον οἱ δεῖκτες τῆς τρέλας καί τῆς ἀπελπισίας φθάνουν στό ζενίθ.
Οἱ ἐχέφρονες (ὅσοι ἔχουν ἀπομείνει) ἀποροῦν καί ρωτοῦν: Πῶς θά βγοῦμε ἀπό αὐτές τίς Συμπληγάδες; Ὁ κ. Μητσοτάκης ζητάει ἐπιμόνως καί ἐπειγόντως ἐκλογές. Ἀλλ’ οἱ ἐκλογές δέν εἶναι πανάκεια. Καί ὁ συχνά ἐκφερόμενος λόγος, ὅτι στή δημοκρατία δέν ὑπάρχουν ἀδιέξοδα, εἶναι κούφιος λόγος. Ἡ δημοκρατία εἶναι τό πολίτευμα τῶν ἀδιεξόδων.
Γι’ αὐτό χρειάζεται πάντα πολιτικούς ἱκανούς νά βρίσκουν διέξοδο στά ἀδιέξοδα. Ἀλλά ἄς ὑποθέσουμε ὅτι στό ἐγγύς μέλλον θά γίνουν ἐκλογές καί ὅτι ὁ ΣΥΡΙΖΑ θά καταποντισθεῖ. Τί θά γίνει; Φοβᾶμαι ὅτι τά χειρότερα μετά τήν πτώση τοῦ ΣΥΡΙΖΑ εἶναι αὐτά πού θ’ ἀκολουθήσουν. Ἡ νέα κυβέρνηση –ὅσο καλοδιάθετη κι ἄν εἶναι– θά μᾶς βάλει σ’ ἕνα ἔδαφος τόσο σταθερό ὅσο καί τό δίκτυ τῆς ἀράχνης. Ἡ ἄνοδος τοῦ ἄλλου κόμματος στήν ἐξουσία θά ταράξει τήν εὐπαθῆ ἰσορροπία τοῦ νήματος. Μοιραῖα θά ὑπάρξουν διατρήσεις καί ἀναταράξεις τοῦ νήματος. Ὁπότε θά ἔχουμε ὁλική κατρακύλα. Ἀπό τήν «εὐημερία» τοῦ σύν ἕνα θά πέσουμε στήν ἄβυσσο τοῦ πλήν πέντε, καί πιό κάτω.
Ἡ κυβέρνηση θά ἔχει τήν ἐξουσία καί ὁ ΣΥΡΙΖΑ τά πεζοδρόμια. Θά ἐπανέλθει στήν πολιτική τοῦ «παλιά μου τέχνη κόσκινο». Θά κινηθοῦν οἱ μονάδες κρούσης, πού τό Γενικό τους Ἐπιτελεῖο εἶναι στά Ἐξάρχεια. Ἤδη ἔχει ἀρχίσει ἕνας γόνιμος διάλογος μέ τίς λεγόμενες «συλλογικότητες» τῆς περιοχῆς. Καί κατά διαστήματα γίνονται οἱ ἀσκήσεις μάχης.
Κι ἀκόμη θά κινηθοῦν οἱ ἄνεργοι πού, ὅσοι κι ἄν εἶναι, θά ἐμφανίζονται σάν πιό… ἄνεργοι. Θά κινηθοῦν καί οἱ συνταξιοῦχοι, ἐπειδή πιθανῶς θά γίνουμε πιό… συνταξιοῦχοι λόγω ξηρασίας τῶν ἀσφαλιστικῶν ταμείων. Καί μαζί μέ ὅλους τούς διαμαρτυρόμενους θά κινηθοῦν καί οἱ ὀρδές τῶν λαθρομεταναστῶν, ὑποκινούμενες ἀπό κάποιες ὕποπτων βλέψεων Μ.Κ.Ο.
Μή χειρότερα, λοιπόν. Θά ἦταν λάθος φρικτό ὁ κ. Μητσοτάκης νά ξεκινήσει τήν πολιτική του καριέρα μέ τό τροπάριο τῶν ἐλευθέρων ἀγορῶν. Δυστυχῶς, ἡ ἐλευθερία τῶν ἀγορῶν δέν συμβαδίζει –τουλάχιστον πάντα– μέ τήν ἐλευθερία τῶν ἀνθρώπων. Θά ἦταν λάθος νά ξεκινήσει, ὅπως ὁ κ. Τσίπρας, μέ ἰδεοληψίες ἔστω διαφορετικές. Οἱ ἰδέες, ὅσο τρανές, εἶναι καλές γιά τή γύμναση τοῦ μυαλοῦ, ἀλλά δύσκολα γίνονται πράξη. Αὐτό πού θέλω νά πῶ εἶναι ἁπλό καί γι’ αὐτό δύσκολα ἀποδεκτό.
Ὁ κ. Μητσοτάκης, ὀψέποτε γίνει πρωθυπουργός, θά διαπράξει λάθος φρικτό ἄν περιστοιχισθεῖ ἀπό ἀνθρώπους τῆς θεωρίας καί ὄχι τῆς πράξης, τῆς ἐν τῆ πράξει οἰκονομίας. Κάποτε, ὁ ἀείμνηστος φίλος Γ. Δράκος μέμφθηκε ἕναν πολύ ἐπιτυχημένο βιομήχανο, τόν δημιουργό τῶν Κλωστῶν «Πεταλούδα», τόν Μουζάκη, ἐπειδή δέν διάβαζε οἰκονομικά περιοδικά. Κ
αί ὁ Μουζάκης: «Ἄν οἱ ἀρθογράφοι ἤξεραν τήν οἰκονομία καλύτερα ἀπό μένα, τότε θά γίνονταν αὐτοί βιομήχανοι»! Θά κλείσω μέ μία παρατήρηση: Τό νεκροταφεῖο τῶν ἰδεῶν εἶναι γεμᾶτο ἀπό νεκρές θεωρίες. Γιά παράδειγμα, ὅταν ὁ Φουκουγιάμα τόν Φεβρουάριο τοῦ 1989 διάλεξε τήν ὥρα νά γράψει τό «Τέλος τῆς Ἱστορίας», ἡ Ἱστορία διέγραφε μίαν ἄλλη πορεία. Κι ἐνῶ ὅλοι οἱ λαοί κάνουν ὅ,τι μποροῦν γιά νά πορευθοῦν, ἐμεῖς σάν ἀγάλματα βρισκόμαστε σέ μιά ἱστορική ἀκινησία.
*Ο Σαράντος Καργάκος ήταν φιλόλογος, εκπαιδευτικός, ιστορικός και συγγραφέας. Πέθανε στις 14 Ιανουαρίου 2019.
