Η εισβολή της Τουρκίας, η αποστολή του τουρκικού γεωτρύπανου «Γιαβούζ» στο θαλασσοτεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ και τα διπλωματικά τερτίπια της Άγκυρας σε σχέση με τις συζητήσεις για νέα διαδικασία στο Κυπριακό, συνθέτουν το σκηνικό με πρωταγωνιστή τον Ερντογάν.
Η τακτική που υιοθετείται από τουρκικής πλευράς παραπέμπει στη διαμόρφωση εκείνων των δεδομένων που θα διασφαλίζουν όλα τα επιδιωκόμενα από την Τουρκία σε Κύπρο και ευρύτερη περιοχή. Είναι σαφές ότι η Άγκυρα έχει ανοίξει πολλά μέτωπα και επιχειρεί να τα διαχειριστεί κάτω από την πίεση και των γεγονότων, αλλά και των σοβαρών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει.
Είναι προφανές πως ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του βήμα προς βήμα συνδέεται και με τη μεγάλη «Γαλάζια Πατρίδα», καθώς και την προσπάθεια της κατοχικής δύναμης να απεξαρτηθεί από τις υπερδυνάμεις και να αναδειχθεί σε αυτόνομη περιφερειακή δύναμη. Χρησιμοποιώντας τον μπαμπούλα του μεταναστευτικού και φοβερίζοντας τους Ευρωπαίους ότι θα τους στείλει 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες, ο Ερντογάν κερδίζει χρόνο για να προωθήσει τους σχεδιασμούς του στη Βόρεια Συρία.
Ήδη, κάποια κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν «τσιμπήσει» στον εκβιασμό της Άγκυρας, όπως είναι η Γερμανία αλλά και η Ελλάδα. Σημειώνεται συναφώς ότι η Λευκωσία αναμένεται ότι θα θέσει θέμα χρηματοδότησης της Άγκυρας για το μεταναστευτικό στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Θα έχει προφανώς απέναντί της την πλειοψηφία των εταίρων μας, ωστόσο, η κυπριακή κυβέρνηση προσδοκά ότι θα έχει κέρδος. Τούτο, βέβαια, μένει να φανεί τις επόμενες ημέρες.
Η εισβολή της Τουρκίας στη Συρία, λίγες ημέρες μετά την αποστολή του τουρκικού γεωτρύπανου «Γιαβούζ» στο θαλασσοτεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω είναι αδειοδοτημένο στη γαλλοϊταλική κοινοπραξία TOTAL-ENI, διαμορφώνει ένα διαφορετικό κλίμα και ενισχύει την επιχειρηματολογία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πλέον, δύσκολα κανείς μπορεί να ισχυριστεί πως το τουρκικό πάρτι της κυπριακή ΑΟΖ είναι μεμονωμένο γεγονός. Αλλά εντάσσεται σε έναν ευρύτερο επεκτατικό σχεδιασμό της Άγκυρας σε βάρος χωρών της περιοχής.
Το «Γιαβούζ», το οποίο εδώ και δέκα σχεδόν μέρες βρίσκεται στο θαλασσοτεμάχιο 7, ετοιμάζεται για γεώτρηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταφέρονται με τουρκικές εταιρείες υλικά για τη διενέργεια γεώτρησης.
Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι παρασκηνιακές διεργασίες για το Κυπριακό. Με τα σημερινά δεδομένα δεν διαφαίνονται προοπτικές, ωστόσο, οι προσπάθειες θα συνεχιστούν καθώς κανένας από τους εμπλεκόμενους δεν θέλει να φορτωθεί μια νέα αποτυχία πριν καν αρχίσει η διαδικασία.
Η Τουρκία θέτει μικρά και μεγάλα εμπόδια, πέραν από την προέλασή της σε θάλασσα και ξηρά. Θέτει ευθέως ή μέσω του κατοχικού καθεστώτος προσκόμματα στην πραγματοποίηση συναντήσεων υπό τα Ηνωμένα Έθνη. Για παράδειγμα, ένα εμπόδιο είναι πως δεν αποδέχονται να γίνει η τριμερής συνάντηση, Γκουτέρες-Αναστασιάδη-Ακιντζί, στο Παρίσι, επειδή η Γαλλία είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε. και φιλική προς την Κύπρο χώρα! Το Παρίσι προτάθηκε καθώς θα βρίσκεται στις 12-13 Νοεμβρίου εκεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης για να συμμετάσχουν σε διεθνή φόρουμ, το οποίο οργανώνει η Γαλλία.
Επί της ουσίας, η Τουρκία ζητά όπως μαζί με την τριμερή ανακοινωθεί και η πενταμερής. Κοντολογίς, να πραγματοποιηθεί η τριμερής και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα να ακολουθήσει άτυπη πενταμερής, στην οποία η Τουρκία θα θέσει όλα τα μοντέλα λύσης στο τραπέζι. Με στόχο, βέβαια, να προωθήσει αυτό που ευνοεί η ίδια, τη συνομοσπονδία, διά της οποίας θα ελέγχει το νησί και τη γύρω-γύρω θάλασσα και ως εκ τούτου και το φυσικό αέριο.
Μέχρι τότε, η κατοχική Τουρκία θεωρεί πως θα μπορέσει να επιβάλλει τετελεσμένα, τα οποία θα περιορίζουν τις όποιες άλλες επιλογές θα τεθούν στο τραπέζι. Να καταστεί, δηλαδή, μονόδρομος η δική τους επιλογή. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Λευκωσία δεν παρουσιάζεται διατεθειμένη να δεσμευτεί σε πενταμερή εάν η τριμερής αποτύχει.
Την ίδια ώρα, πολλά θα κριθούν και από την εν εξελίξει εισβολή της Τουρκίας στη Συρία. Είναι σαφές πως η Άγκυρα προχωρεί σε σφαγές, σε εθνοκάθαρση όπως την έχει εξαγγείλει από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης ο Ερντογάν. Το θέμα, βέβαια, είναι κατά πόσο θα καταφέρει να δημιουργήσει ζώνη ασφαλείας και να τη διατηρήσει.
Είναι πρόδηλο πως η κατάσταση είναι εκρηκτική και η συμπεριφορά της Τουρκίας προμηνύει απρόβλεπτη τη συνέχεια για ολόκληρη την περιοχή. Μέχρι πού θα αντέξει το τεντωμένο σχοινί; Πόσο ο Ερντογάν θα παρανομεί και θα προχωρεί ανενόχλητος;
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ Σ.Α.
Το κατοχικό καθεστώς ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας για τις προθέσεις του αναφορικά με την περίκλειστη περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου. Σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες επιβολής τετελεσμένων επί του εδάφους και ειδικότερα στο θέμα της Αμμοχώστου, ενδιαφέρον έχει επιστολή του Κουντρέτ Οζερσάι προς τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας Νοτιοαφρικανό Μόνιμο Αντιπρόσωπο πρέσβη Τζέρι Ματζίλα, με ημερομηνία 4 Οκτωβρίου. Η επιστολή Οζερσάι στάλθηκε σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η συζήτηση του θέματος της Αμμοχώστου στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Ο κατοχικός αξιωματούχος ισχυρίζεται στην επιστολή πως ούτε η Τουρκία ούτε η «ελληνοκυπριακή διοίκηση», όπως χαρακτηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, έχουν οποιοδήποτε δικαίωμα ή έλεγχο στη βόρεια Κύπρο. Θέλοντας προφανώς να προαναγγείλει πως σε περίπτωση που τελικά εποικίσουν την περίκλειστη περιοχή, αυτή θα τεθεί υπό τη διοίκηση του ψευδοκράτους, ο Οζερσάι είπε πως οποιαδήποτε ενέργεια γίνεται είναι αποτέλεσμα αποφάσεων του κατοχικού καθεστώτος. Σημειώνει δε πως η παρουσία του τουρκικού στρατού, έγινε με τη συγκατάθεση των Τουρκοκυπρίων και αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα, που προάγει την ειρήνη και τη σταθερότητα.
Στην επιστολή, ο Οζερσάι επιχειρεί να πείσει πως οι κινήσεις στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου δεν θα αντιστρατεύονται τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών! Αυτό επαναλαμβάνεται πολλές φορές στην επιστολή με καθησυχαστικό τρόπο. Υποστηρίζει δε πως ενόψει απουσίας προοπτικής για μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων στην Κύπρο στον εγγύς χρονικό ορίζοντα, «η ”κυβέρνησή μου”, αποφάσισε ότι πρέπει να ληφθούν ορισμένα σταδιακά βήματα όσον αφορά την περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων», εναρμονισμένα με το διεθνές δίκαιο (;) και με τα δικαιώματα των κατοίκων της πόλης.
Στα πλαίσια αυτά, αναφέρει, αποφάσισε την αποστολή της επιτροπής απογραφής, η οποία απαρτίζεται από ειδικούς και εμπειρογνώμονες, ώστε να διενεργήσει επιστημονικό κατάλογο, να εντοπίσει και να μελετήσει την κατάσταση των κινητών και ακίνητων περιουσιών και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που υπάρχουν. Αυτές οι ενέργειες, αναφέρει, «θα μας επιτρέψουν να δούμε ολόκληρη την εικόνα όσον αφορά την περιφραγμένη περιοχή διευκολύνοντας τα επόμενα βήματα, συμπεριλαμβανομένου και της αλλαγής του στρατιωτικού καθεστώτος της περιοχής, ώστε να εφαρμοστούν τα δικαιώματα των πρώην κατοίκων της. Η κίνηση αυτή, αναφέρει, δεν προδικάζει σε καμία περίπτωση την πιθανή διευθέτηση των διαπραγματεύσεων στο νησί.
Όχι τυχαία ο Οζερσάι επικαλείται τους «πρώην κατοίκους» της πόλης, ενώ την ίδια ώρα παραπέμπει και στο ΕΒΚΑΦ, όπου κατά τον πάγιο τουρκικό ισχυρισμό, ανήκουν οι περισσότερες περιουσίες.
Η ΜΟΣΧΑ ΑΠΑΛΕΙΨΕ ΤΗΝ ΛΟΥΤ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΥΠΟ
Με παρέμβαση της Μόσχας, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για τη διαμόρφωση και έγκριση της δήλωσης προς τον Τύπο, του Συμβουλίου Ασφαλείας, απαλείφθηκε ονομαστική αναφορά στην απεσταλμένη του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ. Η Μόσχα, σπάζοντας τη σιωπηρή διαδικασία, αιφνιδίασε θέτοντας το ζήτημα τούτο, επικαλούμενη το γεγονός ότι ο ρόλος της αξιωματούχου του Διεθνούς Οργανισμού δεν είναι θεσμοθετημένος από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Κι όντως δεν είναι. Κατά τα άλλα υπήρξαν μετά από αυτό κάποιες φραστικές αλλαγές, που δεν επηρέασαν την ουσία του κειμένου. Η έκδοση δήλωσης προς τον Τύπο αποτελεί βασικά αντίδραση χαμηλών πτήσεων καθώς υπάρχουν πολλά άλλα στάδια, όπως είναι η έγκριση ψηφίσματος, η δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας.