Ως κοινωνία αλλά και ως έθνος μας χαρακτηρίζει κατά κανόνα η υπερβολή στις αντιδράσεις μας. Ενδεχόμενα να είναι απότοκος του ψυχισμού μας ή κατά τους κακεντρεχείς ανάλογη της «νιρβάνας μας».
Όσο περισσότερο ανυποψίαστοι και αδιάφοροι είμαστε, τόσο με μεγαλύτερη ορμή και φανατισμό δηλώνουμε το παρόν σε θεματικές μέχρι πρότινος θαμμένες στα ”ψιλά” της ενημέρωσης. Δεν αποκλείεται βέβαια να είναι η ένταση με την οποία καταπιανόμαστε και αποτέλεσμα της λαχτάρας για έναν εθνικό στόχο. Ένα σάλπισμα συσπείρωσης. Είναι πολλές εξάλλου οι ταπεινώσεις του πρόσφατου παρελθόντος.
Η ζέση με την οποία βάλαμε στο επίκεντρο της μελέτης μας και του σχολιασμού μας τη Λιβύη και τις γραμμές αντιπαράθεσης μεταξύ ‘φίλιων ‘ και εχθρικών δυνάμεων στο εσωτερικό της, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Από το 2011 βυσσοδομεί ο εμφύλιος. Ήταν η υπογραφή του συμφωνητικού αυτού για την ΑΟΖ μεταξύ Ερντογάν και Χάρατζ, που μας ξεσήκωσε.
Δικαίως. Διαμορφώνονται καταστάσεις ερήμην μας και επί ζημία των εθνικών μας συμφερόντων. Πέρα από τη διπλωματική κινητοποίηση και τις γραμμές αμύνης που επιδιώκει να διαμορφώσει, ούτε λίγο ούτε πολύ ταυτιστήκαμε με τον Στρατηγό Χάφταρ. Και περιμένουμε την είσοδό του στην Τρίπολη για να καταπέσουν οι σε βάρος μας μηχανορραφίες.
Είναι μια θεμιτή και προσδοκώμενη εξέλιξη. Που δεν αποτελεί όμως εγγύηση και μάλιστα διαρκείας. Ο Χαλίφα Χαφτάρ, πρώτιστα επιδιώκει και απόλυτα εύλογα το συμφέρον των δυνάμεων και φυλών που ηγείται και της χώρας του. Οι κοινοί αντίπαλοι τον καθιστούν δυνητικό σύμμαχό μας. Αποτελεί όμως μία μόνο συνιστώσα. Οι μεγάλοι παίκτες στην ένοπλη αντιπαράθεση είναι η Τουρκία από τη μια και η Ρωσία από την άλλη. Σημαντική η συνδρομή της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αλλά σε επίπεδο κυρίως λογιστικής υποστήριξης.
Ρώσοι και Τούρκοι έχουν δείξει ότι ξέρουν να συνεννοούνται μεταξύ τους. Η παραγωγή πετρελαίου παρά τον πόλεμο ανέρχεται σε 1,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Και η θέση της Λιβύης είναι κομβική. Δεν μπορεί να ξεχνάμε ότι αποτελεί το εφαλτήριο για τη γνωστή οδό της Κεντρικής Μεσογείου για τις μεταναστευτικές ροές. Που καταλήγουν στην Ιταλία. Και που απετέλεσαν βασική αιτία για την εκλογική εκτίναξη της Λέγκα του Βορρά. Όπως επίσης και για τους μετέπειτα διαρκείς κλυδωνισμούς της Ευρώπης.
Η Ιταλία έχει επενδύσει συστηματικά στην ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη. Εξόπλισε τη Λιβυκή ακτοφυλακή και χρηματοδότησε όπως λέγεται την παραμονή των μεταναστών και αιτούντων άσυλο στη Λιβύη. Και έδρεψε καρπούς. Τα ποσοστά μείωσης των ροών υπερβαίνουν το 50% και σε ορισμένες χρονικές περιόδους αγγίζουν και το 90%.
Το διακύβευμα είναι μεγάλο. Για την Ιταλία, την Ευρώπη και τον Δυτικό κόσμο. Αναμφισβήτητα αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα κάθε εξέλιξη που θα διευκολύνει τον Ερντογάν να αποκτήσει λόγο και στην κάνουλα των μεταναστευτικών ροών στην Κεντρική Μεσόγειο. Τους θορυβεί κατά τεκμήριο ιδιαίτερα να αποκτήσει τον σχετικό έλεγχο ο Πούτιν μέσω του Χάφταρ, που ολόθερμα στηρίζει. Η εξέλιξη όπως και τίποτα στη Διπλωματία και τις Διεθνείς Σχέσεις δεν είναι γραμμική. Μέχρι τότε η Τρίπολη μπορεί να περιμένει.
*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι Δικηγόρος, ΔΝ, αν. Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
