East Med ή Turk Stream;

Η διακρατική συμφωνία, που υπογράφτηκε στην Αθήνα στις 2-1-20, για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Eastern Mediterranean Pipeline (East Med) έχει προκαλέσει μια πολιτική αντιπαράθεση βασισμένη σε υπερβολές, μισές αλήθειες, μύθους, ιδεοληπτικά στερεότυπα και πολιτικές σκοπιμότητες.

Οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Λευκωσία μαζί με όλο το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα πανηγυρίζουν, θεωρώντας ότι ο East Med θωρακίζει τα συμφέροντα του Ελληνισμού στην Αν. Μεσόγειο από την τουρκική επιθετικότητα.

Από την άλλη πλευρά, η πέραν του ΣΥΡΙΖΑ Αριστερά (ΚΚΕ, ΜέΡΑ 25, εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις) στην Ελλάδα και (ΑΚΕΛ) στην Κύπρο θεωρούν ότι ο αγωγός δεν εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα αλλά μόνο αυτά του αμερικανονατοϊκού ιμπεριαλισμού και του σιωνιστικού Ισραήλ. Η πολιτική ανικανότητα, οι σκοπιμότητες, τα φοβικά σύνδρομα και η γεωστρατηγική αφέλεια όλων, καλλιεργούν τη σύγχυση και τον αποπροσανατολισμό των πολιτών, υπονομεύοντας έτσι την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Τι είναι ο East Med;

O East Med θα είναι ένας αγωγός φυσικού αερίου που θα ξεκινάει από το κοίτασμα «Λεβιάθαν» στην ΑΟΖ του Ισραήλ, θα διέρχεται από την ΑΟΖ της Κύπρου, θα φθάνει στην Κρήτη και από εκεί στην Πελοπόννησο και στη συνέχεια θα διασχίζει τη Δυτική Ελλάδα μέχρι τη Θεσπρωτία. Στο σημείο αυτό θα συνδεθεί με τον αγωγό IGI – Poseidon, για να μεταφέρει το αέριο στο Οτράντο της Ιταλίας.

Ο East Med, με δυνατότητα μεταφοράς 20 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το χρόνο, θα έχει μήκος περίπου 1.872 χιλιόμετρα από τα οποία τα 1.335 θα είναι υποθαλάσσια και τα 537 χερσαία. Σε ορισμένα σημεία ο αγωγός θα πρέπει να ποντιστεί σε βάθη που ξεπερνούν τα 3.000 μετρα και αυτό παρουσιάζει τεχνικές δυσκολίες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Ο East Med προβλέπεται να λειτουργήσει μετά το 2025 υπό την προϋπόθεση ότι τα κοιτάσματα του Ισραήλ, της Κύπρου και τα δυνητικά κοιτάσματα νότια-δυτικά της Κρήτης και του Ιονίου θα του εξασφαλίζουν τις αναγκαίες ποσότητες αερίου, που θα μπορούν να τον γεμίσουν. Εκτός απ’ αυτή την προϋπόθεση, η πραγματοποίηση του έργου εξαρτάται και από τις προβλέψεις για τις διεθνείς τιμές πώλησης του φυσικού αερίου προκειμένου να αποσβεστεί μια επένδυση που υπολογίζεται μεταξύ 7 και 11 δισεκ. δολαρίων.

Ποιοί θέλουν και ποιοί όχι τον East Med;

Η διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ αναμφισβήτητα αναβαθμίζει τη γεωπολιτική αξία της Ελλάδας, αλλά ιδιαίτερα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ένας ισχυρός παράγοντας της περιοχής, το Ισραήλ, αναγνωρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην ΑΟΖ της και το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους της. Παράλληλα αναγνωρίζει, εμμέσως, ότι οι θαλάσσιες ζώνες των τριών χωρών αποτελούν η μία συνέχεια της άλλης. Οι μονομερείς και παράνομες αμφισβητήσεις της Τουρκίας ή του δήθεν κράτους των Τουρκοκυπρίων στην ΑΟΖ της Κύπρου και την Αν. Μεσόγειο δεν αναγνωρίζονται από τους Ισραηλινούς και όχι μόνο από αυτούς.

Αυτό δε σημαίνει ότι το Ισραήλ θα υπερασπιστεί με στρατιωτικά μέσα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της ή θα υπερασπιστεί τα αντίστοιχα δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα και την εν δυνάμει ελληνική ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο. Το Ισραήλ απλώς θα υπερασπιστεί την απρόσκοπτη λειτουργία του αγωγού όταν αυτός κατασκευαστεί.

Γι’ αυτό όσοι ισχυρίζονται ότι η συμφωνία για τον East Med θα αποτρέψει την τουρκική επιθετικότητα είναι είτε αφελείς είτε το κάνουν συνειδητά προκειμένου οι ίδιοι να μην κάνουν αυτό που οφείλουν, δηλαδή, να ενισχύσουν τις αποτρεπτικές δυνατότητες του Ελληνισμού και στις δύο κρατικές οντότητές του.

Από την άλλη όσοι αντιτίθενται στην κατασκευή του East Med ουσιαστικά προτρέπουν την Κύπρο και το Ισραήλ να διοχετεύουν τις πλεονάζουσες ποσότητες του αερίου τους σε αγωγό που θα διέρχεται από την Τουρκία. Θέλουν, δηλαδή, να αναβαθμιστεί η γεωπολιτική αξία της Τουρκίας. Είναι φιλότουρκοι ή τουρκόφοβοι ή και τα δύο; Ευτυχώς που το Ισραήλ είναι σοβαρό κράτος και δε θέλει το αέριο του να εξαρτάται από τους νεο-Οθωμανούς της Άγκυρας.

Τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της Αν. Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών που πιθανόν να ανακαλυφθούν, αποτελούν μια εναλλακτική πηγή ενέργειας για την ΕΕ ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το ίδιο επιδιώκουν και οι Αμερικανοί για γεωπολιτικούς λόγους, ώστε οι υδρογονάνθρακες να μη δεσμεύουν τις πολιτικές – οικονομικές επιλογές της Ευρώπης.

Αντίθετα η Ρωσία δεν έχει κανένα συμφέρον από την εκμετάλλευση των πεδίων της Αν. Μεσογείου και την κατασκευή ενός αγωγού όπως ο East Med. Γι’ αυτό κατασκεύασε και σύντομα θέτει σε λειτουργία νέους δικούς της αγωγούς όπως ο Nord Stream 2 (λειτουργεί ήδη ο Nord Stream 1) στη Βαλτική και ο Turk Stream (λειτουργεί ήδη ο Blue Stream) στη Μαύρη Θάλασσα.

Ορισμένοι από αυτούς που αντιτίθενται στην προοπτική του East Med θεωρούν ότι πρέπει να προμηθευόμαστε το ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας. Ο Turk Stream καταλήγει στην Ανατολική Θράκη. Γιατί όμως το εθνικό συμφέρον της Ελλάδας είναι να εισάγει ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας; Επειδή είναι απλά ρωσικό; Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι ο Ελληνισμός δεν πρέπει να έχει καμιά συναλλαγή με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ που καταπιέζει και σκοτώνει τους Παλαιστίνιους. Αλλά η Τουρκία τι κάνει;

Δεν είναι μια αναθεωρητική χώρα που κατέχει το 37,5% της Κύπρου έχοντας σκοτώσει χιλιάδες Ελληνοκύπριους, που απειλεί την Ελλάδα και αμφισβητεί την κυριαρχία της στο Αιγαίο, που καταπιέζει και δολοφονεί τους Κούρδους; Όλοι αυτοί, εγκλωβισμένοι σε ιδεολογήματα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, προτιμούν τη συνεργασία με τους Τούρκους αλλά όχι με τους Ισραηλινούς. Μόνο που τα σοβαρά κράτη δρουν αποκλειστικά με βάση τα εθνικά συμφέροντά τους και όχι με βάση τις οποιεσδήποτε ιδεολογικές συμπάθειες.

Συμπέρασμα

Η συμφωνία για τον East Med είναι μια θετική εξέλιξη, ανεξάρτητα αν τελικά κατασκευαστεί η όχι ο αγωγός. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να αναχαιτίσει τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις της Άγκυρας. Η Τουρκία επιδιώκει διαχρονικά να καταστεί ηγεμονική περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής – Αν. Μεσογείου. Επιδιώκει να ανασυστήσει, έστω εν μέρει, την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Γι’ αυτό θέλει να εξαφανίσει την Κυπριακή Δημοκρατία ως ανεξάρτητη οντότητα και να μετατρέψει σε γεωπολιτικό δορυφόρο της την Ελλάδα, που προσώρας είναι το ισχυρότερο κράτος στα σύνορά της.

Οι πολιτικές ηγεσίες στην Αθήνα και τη Λευκωσία έχουν εθνική υποχρέωση να ενισχύσουν, πάση θυσία, την αποτρεπτική ισχύ των ενόπλων δυνάμεων του Ελληνισμού. Καλό είναι το Διεθνές Δίκαιο, οι δηλώσεις συμπαράστασης από την ΕΕ, οι διπλωματικές πρωτοβουλίες, η προβολή της χώρας ως «πυλώνα σταθερότητας» ή ως «ενεργειακό κόμβο», αλλά μόνο η ισχύς μπορεί να αντιμετωπίσει την τουρκική λαίλαπα. Είναι το μόνο νόμισμα που έχει αντίκρισμα στο σύγχρονο πολυπολικό άναρχο και ανταγωνιστικό κόσμο.

*Ο Νίκος Ιγγλέσης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Το τελευταίο βιβλίο του ¨Στρατηγικές Επιλογές Επιβίωσης του Ελληνισμού» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Στοχαστής».