Η μάχη για τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό

Οι Βρυξέλλες ζούνε στον ρυθμό έγκρισης του Κοινοτικού Προϋπολογισμού. Για τον σκοπό αυτό άλλωστε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συγκάλεσε την έκτακτη σύνοδο προκειμένου να επιταχύνει τις εξελίξεις.

Αναμφισβήτητα έχει να διαχειριστεί μια απαιτητική και πολυμετρική άσκηση. Το ταλέντο όπως δείχνει η πολιτική του διαδρομή το διαθέτει. Διατέλεσε Πρωθυπουργός στο Βέλγιο, επικεφαλής μιας συμμαχικής κυβέρνησης με δηλωμένους αμφισβητίες της ομοσπονδιακής προοπτικής του Κράτους, εκπροσωπώντας ένα κόμμα που είναι και το ίδιο μειοψηφία στην Βαλονία, το Γαλλόφωνο τμήμα του Βελγίου από το οποίο και ο Σαρλ Μισέλ προέρχεται.

Εν πρώτοις το ζητούμενο μοιάζει ακατόρθωτο. Να πετύχεις με λιγότερα λεφτά περισσότερους στόχους. Και να μην ανατρέψεις τις μέχρι σήμερα προτεραιότητες, όπως αυτές μορφοποιούνται στους τομείς της Κοινής αγροτικής Πολιτικής και των Ταμείων Συνοχής. Με το ίδιο πάντα ποσοστό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, που τα κράτη μέλη συνεισφέρουν μέχρι σήμερα στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.

Αυτή βέβαια είναι η μια όψη του νομίσματος. Πράγματι η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου αφήνει μια ‘τρύπα’ 75 δισεκατομμυρίων Ευρώ για το διάστημα 2021-2027. Την ίδια στιγμή σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και με την πρόταση της Επιτροπής έχει αναδειχθεί η ανάγκη να διατεθούν κονδύλια, ως πρόσθετη ή εντελώς νέα ουσιαστικά χρηματοδότηση σε τομείς όπως, η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, η ψηφιοποίηση και η τεχνολογικά κυρίαρχη Ευρώπη, η Άμυνα και η Ασφάλεια και η διαχείριση του Μεταναστευτικού.

Ο αντίλογος ωστόσο από τα κράτη μέλη που κατεξοχήν είναι οι καθαροί ‘αιμοδότες’ του προϋπολογισμού -και ως τέτοια προσδιορίζονται τα κράτη που εισπράττουν λιγότερα από όσα δίνουν-είναι ότι στην πράξη τα ποσοστά δε λένε όλη την αλήθεια. Έτσι μπορεί σχηματικά το 1% του ΑΕΠ των κρατών μελών να μην επαρκεί για την κάλυψη των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεδομένης και της απώλειας των Βρετανικών εισφορών, αλλά αντιστοιχεί αριθμητικά σε μεγαλύτερο ποσό, από ότι το 2013, όταν και εγκρίθηκε ο προηγούμενος Κοινοτικός Προϋπολογισμός.

Η ανάπτυξη έκτοτε της Ευρωπαικής Οικονομίας, είχε ως αποτέλεσμα και την αύξηση του ΑΕΠ των Κρατών Μελών, όπως και των ποσών που αντιστοιχούν στο 1% εξ αυτών. Παράλληλα, έχουν πίστη στη διαπραγματευτική τους ισχύ, καθώς η καθυστέρηση στην έγκριση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού, δε θα επηρεάσει ιδιαίτερα την εξέλιξη των έργων ενδιαφέροντός τους, που αποδεδειγμένα έχουν και τους ίδιους πόρους για να τα χρηματοδοτήσουν. Από μια ενδεχομένη βέβαια δοκιμασία των δομών του Κοινοτικού Οικοδομήματος, κανείς δε βγαίνει κερδισμένος.

Από άποψη καθαρά ποσών η πρόταση του Σαρλ Μισέλ διαφοροποιείται κατά τι μόνο σε σχέση με αυτή της Επιτροπής. Παρουσιάζει ωστόσο ποιοτική απόκλιση ως προς την προτεινόμενη κατανομή των πόρων.

Το Κοινοβούλιο, ως ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής της υλοποίησης δράσεων που αναδεικνύουν την Ευρωπαϊκή ταυτότητα, σύγκλιση και συνοχή, διεκδικεί την έγκριση ακόμα μεγαλύτερου προϋπολογισμού, που υπερβαίνει κατά 300 δισεκατομμύρια την πρόταση του Σαρλ Μισέλ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Το ενδεχόμενο να μπλοκάρει την έγκριση του προϋπολογισμού, εάν δεν εισακουστεί φαίνεται απομακρυσμένο, καθώς θα είχε ως αποτέλεσμα να ‘παραλύσει’ η λειτουργία των Ευρωπαϊκών Δράσεων.

Δεν απομειώνει ωστόσο τον ρόλο του ως ‘θερμοκηπίου’ επώασης των δυνάμεων που στηρίζουν την Ευρωπαϊκή Ιδέα.

Η χώρα μας, που και το προηγούμενο διάστημα ήταν το 4ο πλέον ωφελούμενο κράτος μέλος ως προς τη διάθεση των Κοινοτικών Κονδυλίων, έχει ζωτικά συμφέροντα στην έγκριση ενός ‘μεγάλου’ και ‘φιλόδοξου’ προϋπολογισμού.

Τόσο γιατί οι προτεινόμενες νέες δράσεις αφορούν ‘ευαίσθητους τομείς’ της κοινωνίας και της οικονομίας μας, ιδίως σε σχέση με την απολιγνητοποίηση και τη χρηματοδότηση ενός μηχανισμού και ενός Ταμείου’ δίκαιης’ λεγόμενης μετάβασης, τη διάθεση κονδυλίων για την αντιμετώπιση των αφόρητων πιέσεων από τις μεταναστευτικές ροές και την υλοποίηση δράσεων στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας που με εθνικούς μέχρι σήμερα πόρους επιτελεί για λογαριασμό και της Ευρώπης, όσο και γιατί τα κεφάλαια του προϋπολογισμού που δέχονται πίεση, αφορούν τους αγρότες μας και τα Διαρθρωτικά Ταμεία.

Το γεγονός ότι το διάστημα 2015–2017 το 35% του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων προέρχονταν από πόρους του Ταμείου Συνοχής, συνηγορεί καταλυτικά για τη σπουδαιότητα του διακυβεύματος.

Σε μια μάχη που είναι αν μη τι άλλο μια συνεχής διαδικασία συμβιβασμών. Όπως και η πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.