Ο κορωναΐος και το άχθος του χρέους

Η επιδημία του κοροναΐου έχει προκαλέσει τεράστια οικονομική αναταραχή. Τα χρηματιστήρια κλυδωνίζονται, το ίδιο και οι αγορές ομολόγων ενώ κάθετη πτώση σημειώνει η τιμή του πετρελαίου.

Σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, ο ρυθμός της οικονομικής ανάπτυξης παγκοσμίως θα μειωθεί σημαντικά ενώ κάποιες χώρες θα γνωρίσουν ύφεση, δηλαδή, μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντός τους (ΑΕΠ).

Πόσο χρόνο θα διαρκέσει αυτή η νέα κρίση, ουδείς μπορεί να προβλέψει. Ο ανασφάλεια κυριαρχεί και επηρεάζει σχεδόν όλες τις δραστηριότητες των ανθρώπων. Πρώτο θύμα θα είναι ο, ιδιαίτερα σημαντικός για την Ελλάδα, τουριστικός τομέας. Τα ξενοδοχεία, οι αεροπορικές εταιρείες, η κρουαζιέρα αλλά και η εστίαση θα υποστούν σημαντικό πλήγμα.

Οι άνθρωποι θα περιορίσουν ή θα καταργήσουν τις εξόδους τους σε εστιατόρια, κινηματογράφους, θέατρα, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις και γενικότερα τις μετακινήσεις τους. Οι εισαγωγές αλλά και οι εξαγωγές θα μειωθούν. Κάποιες επιχειρήσεις θα απολύσουν μέρος του προσωπικούς τους λόγω περιορισμού των πωλήσεων. Ο τζίρος στην αγορά θα συρρικνωθεί και το κράτος θα έχει λιγότερα έσοδα από το ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (ιδιαίτερα αυτόν των καυσίμων), ενώ οι δαπάνες για την υγεία, λόγω του κοροναΐου, αλλά και για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής απειλής επιβαρύνουν ήδη το σκέλος των εξόδων.

Ο κρατικός Προϋπολογισμός του 2020 που προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,8% βρίσκεται στον «αέρα». Το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας, που βασίζεται στις υπηρεσίες και την κατανάλωση, είναι εξαιρετικά αδύναμο για να αντιμετωπίσει τη νέα επιδημία.

Παράλληλα η χώρα μας δε διαθέτει εθνικό νόμισμα, το οποίο θα μπορούσε να εκδώσει, ώστε να εξισορροπήσει τη μείωση της κατανάλωσης, μέσω αύξησης της συνολικής δαπάνης (βλέπε σχετικό άρθρο «Helicopter Money – Χρήμα από ελικόπτερο» στο www.greekattack.gr). Τέλος η εξυπηρέτηση του δυσθεώρητου συναλλαγματικού χρέους της χώρας απαγορεύει την όποια δυνατότητα άσκησης του κατάλληλου μείγματος μιας εθνοκεντρικής οικονομικής πολιτικής.

Το άχθος του χρέους σε αριθμούς

Το ελληνικό δημόσιο χρέος (Χρέος της Κεντρικής Διοίκησης) ανήλθε στο τέλος του 2019 σε 356 δις. ευρώ. Το χρέος αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 190% του ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιμές) και έχει υποδουλώσει τη χώρα στους δανειστές.

Τα δάνεια του «Μηχανισμού Στήριξης» που δόθηκαν στην Ελλάδα με τις τρεις Δανειακές Συμβάσεις-Μνημόνια αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% του σημερινού δημόσιου χρέους. Για την εξυπηρέτηση (όχι αποπληρωμή) του χρέους τα τελευταία 10 χρόνια, από το 2010, πληρώθηκαν για χρεολύσια 265,6 δις. και για τόκους άλλα 83,8 δις. ευρώ. Σύνολο 349,4 δις. και χρωστάμε ακόμη περίπου άλλα τόσα ( 356 δις.). Τα χρήματα αυτά προήλθαν από συνεχή νέο δανεισμό (ανακύκλωση του χρέους) προκειμένου να διατηρηθεί η φερεγγυότητα της Ευρωζώνης – να συνεχίσει δηλαδή μια χώρα-μέλος να πληρώνει και να μη κάνει στάση πληρωμών. Τα τελευταία τρία χρόνια οι τόκοι πληρώνονται από το πρωτογενές αποτέλεσμα (όχι πλεόνασμα) του προϋπολογισμού και έτσι, από το λόγο αυτό, δεν αυξάνεται περαιτέρω το χρέος.

Στα 18 χρόνια του ευρώ, από το 2002, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 128,5% και αυτό παρά το καταστροφικό «κούρεμα» (PSI) των ομολόγων το 2012, με το οποίο θεωρητικά διαγράφτηκε χρέος 126,4 δις.(πρακτικά το χρέος μειώθηκε μόνο κατά 62,4 δις) και τη σκληρή λιτότητα που επιβλήθηκε, από το 2010, στον ελληνικό λαό.

Εκτός όμως από το ύψος του χρέους μεγάλη σημασία έχουν άλλοι τρεις παράγοντες:

Ποιοι κατέχουν το χρέος; Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του χρέους κατέχουν ξένοι και τα τοκοχρεολύσια πληρώνονται στο εξωτερικό.

Σε ποια νομοθεσία είναι το χρέος; Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του χρέους είναι στο αγγλικό 0δίκαιο.

Σε ποιο νόμισμα είναι το χρέος; Σήμερα το σύνολο του χρέους είναι σ’ ένα νόμισμα που δεν μπορεί να εκδώσει η Ελλάδα, δηλαδή, είναι συναλλαγματικό.

Μέχρι το 2001 το 75% του τότε χρέους ήταν σε δραχμές και μόνο το 25% σε συνάλλαγμα. Το δραχμικό χρέος το κατείχαν Έλληνες (τα τοκοχρεολύσια έμεναν στη χώρα) και υπαγόταν στο ελληνικό δίκαιο.

Στο τέλος του 2019 το κράτος είχε συγκεντρώσει ταμειακά διαθέσιμα ύψους 22,8 δις. ευρώ, για τα οποία πληρώνει τόκους. Το ποσό αυτό χρησιμοποιείται ως εγγύηση (μαξιλάρι) για να μπορεί η χώρα να δανείζεται από τις «αγορές» προκειμένου να ανακυκλώνει το χρέος. Δεν επιτρέπεται, από τους δανειστές, να χρησιμοποιηθεί, ούτε ένα τμήμα του, για την ενίσχυση π.χ. των ενόπλων δυνάμεων ή τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων.

Κάθε σημαντική απόφαση των ελληνικών κυβερνήσεων πρέπει, κατά προτεραιότητα, να λαμβάνει υπ’ όψιν της τη δουλεία του χρέους και τα συμφέροντα αυτών που κατέχουν το χρέος.

Αυτό ισχύει για τη στρατηγική αποτροπής της απέραντης τουρκικής απειλής, την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής εισβολής, την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων, την επέκταση των χωρικών υδάτων και την ανακήρυξη της ΑΟΖ, τη Συμφωνία των Πρεσπών, την ανασυγκρότηση της αμυντικής βιομηχανίας και πολλά άλλα. Όσοι δεν αντιλαμβάνονται αυτήν την πραγματικότητα αναλίσκονται στο να κάνουν προτάσεις και να δίνουν συμβουλές στην κυβέρνηση για το τι πρέπει να κάνει και πώς να το κάνει. Αλλά η κυβέρνηση και το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, ακόμα κι αν ακούν τις συμβουλές, δεν μπορούν να λάβουν ανεξάρτητες αποφάσεις, παρά μόνο αν έλθουν σε ολική ρήξη και σπάσουν τα δεσμά της ξενοκρατίας.

Το συναλλαγματικό χρέος έχει επιβάλει στη χώρα μας μια αφανή κατοχή όχι μόνο οικονομική αλλά και γεωπολιτική. Ήρθε και η επιδημία του κοροναΐου να ολοκληρώσει την καταστροφή.

Είτε το έθνος θα αφανίσει το χρέος είτε το χρέος θα αφανίσει την κρατική υπόσταση της Ελλάδας.