Lockdown… σα να λέμε τεχνητό κώμα

Μέσα στους τόσους νέους όρους που η πανδημία έφερε στη ζωή μας, μάθαμε και βιώνουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα διαρκές lockdown. Και δεν είμαστε οι μόνοι.

Σταδιακά, όσο και η εξάπλωση του ιού και αφού έγινε συνείδηση ότι περιθώρια για πειραματισμούς δεν υπάρχουν, η οικονομική και κοινωνική ζωή ”νέκρωσε”. Δεν είναι μια επιτυχία για την οποία μπορεί να επιχαίρει κανείς ή να διεκδικεί κλέη διάκρισης.

Αυτό το χειρόφρενο στη ζωή είναι από μόνο του ήττα. Η κουβέντα για το αν υπήρχαν εναλλακτικές δεν μπορεί να διασκεδάσει την οδυνηρή πραγματικότητα. Με ιατρικούς όρους ομιλώντας, που και αυτοί με τη σειρά τους όπως και ο αγώνας των λειτουργών της υγείας, έχουν κατακλύσει τη ζωή μας, είναι σα να έχουμε βάλει τον ανθρώπινο οργανισμό σε τεχνική υποστήριξη.

Για να εξοικονομήσει δυνάμεις και να ανακτήσει τη δυνατότητα να λειτουργήσει αυτόνομα. Τιτάνιο το στοίχημα και η προσδοκία της επαναφοράς. Οδυνηρές οι αναλογίες αν αναλογιστούμε τα ιατρικά δεδομένα και τις εμπειρίες σε ανάλογες περιπτώσεις.

Η μεγάλη πρόκληση, όταν επιζητήσουμε την επαναφορά στην κανονικότητα, είναι να αποκαταστήσουμε τις συνθήκες, που ίσχυαν, με όλες τις ατέλειες και τις παθογένειές τους, πριν το σοκ του κορωνοϊού. Να επαναφέρουμε τα πράγματα ”στην προτεραία κατάσταση”.

Να επανεκκινήσουμε την οικονομία. Όσες περισσότερες δυνάμεις συντηρήσουμε για τον σκοπό αυτό, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχουμε να επιτύχουμε τον στόχο.

Στη διεθνή ειδησεογραφία ήδη γίνεται αναφορά σε προτάσεις, που με τη σειρά τους εξηγούν και επιβεβαιώνονται από τις εθνικές πρωτοβουλίες.

Μια πρώτη σκέψη είναι να πέσει ”ζεστό χρήμα” στην οικονομία. Με τον απαραίτητο πάντα σχεδιασμό και στόχευση.

Για αυτό και ακούμε για το πρόγραμμα των 750 δισεκατομμυρίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την αγορά κρατικών και εταιρικών ομολόγων, όπως επίσης για το πρόγραμμα των 200 δισεκατομμυρίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, το Ταμείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των ανέργων, την πιστοληπτική γραμμή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας με τη δύναμη πυρός των 420 δισεκατομμυρίων ευρώ αλλά και τα προγράμματα δεκάδων και εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ που οι εθνικές κυβερνήσεις, από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, μέχρι τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, θέλουν να διαθέσουν στις οικονομίες τους.

Είναι μια ενισχυμένη ένεση χρήματος, τα ”κονδύλια μπαζούκα”, που στόχο έχουν να τονώσουν τη ρευστότητα των εθνικών αρχών, προκειμένου με διευρυμένα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων να δημιουργήσουν κύκλο εργασιών, αλλά και να δώσουν την ευχέρεια στις τράπεζες να δανειοδοτήσουν με ευνοϊκούς όρους τις επιχειρήσεις ως μοχλούς κίνησης και ύπαρξης της οικονομίας.

Πέρα όμως από τις πρωτοβουλίες ρευστότητας σε επίπεδο οικονομίας κλίμακος, υπάρχουν και οι σκέψεις για τους λεγόμενους ‘ατομικούς μποναμάδες’ τα λεφτά που θα προσγειωθούν δίκην ελικοπτέρου σε κάθε πολίτη.

Ο προβληματισμός για τα ατομικά αυτά έκτακτα επιδόματα, έχει να κάνει με το κατά πόσο θα καταλήξουν στην αγορά και την πραγματική οικονομία. Γιατί για όσους έχουν χάσει, έστω και κατ΄ αρχήν προσωρινά τη δουλειά τους, είναι ενίσχυση επιβίωσης που θα τη διαθέσουν εκ των πραγμάτων στην τοπική οικονομία.

Εάν όμως δοθούν αδιάκριτα ακόμα και σε όσους δεν έχουν απώλεια εισοδήματος, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν επιλογή αποταμίευσης, σοβούσης της κρίσης και της αμφιβολίας για το αύριο. Μηδενική κατά τούτο η ωφέλεια για τη συντήρηση του ελάχιστου έστω οικονομικού ιστού.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα σκέψη είναι η χορήγηση των vouchers. Κάτι ανάλογο, σε επίπεδο ορολογίας τουλάχιστον, είδαμε να εφαρμόζεται και στη χώρα μας. Η στόχευση όμως, στο επίπεδο της σχετικής συζήτησης, φέρεται να διαφέρει.

Η φιλοσοφία για το κουπόνι αυτό είναι να δοθεί στους πολίτες, προκειμένου να το διαθέσουν σε επιχειρήσεις που στην παρούσα φάση δε λειτουργούν, αλλά που θα υποχρεωθούν να παράσχουν το αντίτιμο του ποσού του κουπονιού σε υπηρεσίες και προϊόντα μόλις επαναλειτουργήσουν.

Στο μεσοδιάστημα θα μπορούν είτε να το εξαργυρώσουν, είτε να το διαθέσουν σε άλλες επιχειρήσεις που τους παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες. Ο όρος για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα θα είναι να μην απολύσουν το προσωπικό τους, για ένα συγκεκριμένο τουλάχιστον χρονικό διάστημα. Ο όλος σχεδιασμός λοιπόν εξυπηρετεί τη λογική να διατηρηθεί στο μέτρο του δυνατού ο ιστός της οικονομίας των υπηρεσιών, κατά βάση, για όσο διαρκεί η κρίση.

Έχει σίγουρα μια λογική στόχευσης (Drone money κατά το Politico). Και ανταποκρίνεται στην κρισιμότητα των συνθηκών ως εξαιρετικό μέτρο. Που δεν υπαγορεύει επιλογές. Και έχει οριζόντια εφαρμογή.

Η προοπτική της επαναφοράς θα είναι λυρικά μια Οδύσσεια. Στην πραγματικότητα μια μάχη επιβίωσης. Για την κοινωνική συνοχή και τους πολίτες. Με μεγάλο τον κίνδυνο να αποτελέσει εκτροφείο κοινωνικών συγκρούσεων και ανατροπών. Που δεν μπαίνουν σε lockdown.