To περίφημο «voucher των 600 €»: «Δωροεπιταγή» αποχαύνωσης και εξευτελισμού με οσμή οικονομικού σκανδάλου

Στην εποχή του “πολέμου κατά του αόρατου εχθρού” (sic), όπου το κράτος αποφάσισε αλλού να περιορίσει και αλλού να καταλύσει θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, όφειλε αντισταθμιστικώς, ως κράτος προνοίας, να δείξει το κοινωνικό του πρόσωπο παρέχοντας οικονομική ενίσχυση σε όλους εκείνους τους “αμάχους-αναξιοπαθούντες” που υφίστανται τις δυσβάσταχτες επιπτώσεις του ανωτέρω “πολέμου”.

Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση εξήγγειλε την χορήγηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 800 € σε πληττόμενες επιχειρήσεις και εργαζομένους και, παρά την αρχική υπόσχεση ότι την ενίσχυση αυτή θα ελάμβαναν και όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αίφνης εξήρεσε τους δικηγόρους και τους λοιπούς επιστήμονες, αποφασίζοντας να τους χορηγήσει το περιβόητο “voucher των 600 €”, ως ελάχιστο μέτρο προνοίας για την κάλυψη των βιοτικών αναγκών τους.

Παρεμπιπτόντως, ο όρος “voucher” είναι συνδεδεμένος με την πολιτική των σούπερ-μάρκετ, τα οποία συνηθίζουν, εν είδει ελεημοσύνης, να χορηγούν μια δωροεπιταγή ευτελούς αξίας για να επιβραβεύσουν με ψίχουλα τους πιστούς πελάτες τους.

Η ανωτέρω οικονομική ενίσχυση, γνωστή και ως “εκπαιδευτικό επίδομα”, σύμφωνα με την ορολογία που χρησιμοποιείται στην υπ’ αριθμ. 2/2020 Πρόσκληση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δεν διαφέρει μόνο ποσοτικώς από την προαναφερθείσα αποζημίωση ειδικού σκοπού, αλλά διαφέρει προπάντων ποιοτικώς, αφού η απόφαση της κυβέρνησης να “καταρτίσει” τους πλέον καταρτισμένους επιστημονικούς κλάδους (δηλ. δικηγόρους, ιατρούς, οικονομολόγους, μηχανικούς, εκπαιδευτικούς, ερευνητές) σημαίνει ότι τους μεταχειρίζεται ως πολίτες δευτέρας κατηγορίας. Και τούτο, όχι μόνο διότι επιφυλάσσει σε αυτούς την υποχρέωση παρακολούθησης προγράμματος τηλεκατάρτισης 100 διδακτικών ωρών, προκειμένου να λάβουν το περιβόητο “600άρι”, αλλά και γιατί υποτιμά την ήδη υπαρκτή κατάρτισή τους, κατάρτιση μάλιστα που δεν διαθέτουν πολλοί εκ των δικαιούχων της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Όταν, λοιπόν, τίθενται εν αμφιβόλω τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα των πολιτών, αλλά και όταν μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης, το κράτος πρωτοτυπεί και αντιμετωπίζει την αναγκαστική αδράνεια της παρούσας μαύρης περιόδου ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να προσφέρει κατάρτιση στους δήθεν “ακατάρτιστους” ελεύθερους επαγγελματίες-επιστήμονες, οι οποίοι, στο πλαίσιο μιας ιδιότυπης τιμωρητικής λογικής του κράτους, οφείλουν κυριολεκτικώς να γυρίσουν ξανά στα θρανία, αν θέλουν να λάβουν την προβλεπόμενη οικονομική ενίσχυση.

Η ανωτέρω διαπίστωση περί της “ελλιπούς κατάρτισης” των επιστημόνων αποτυπώνεται εναργώς ήδη στην 4η σελίδα της προαναφερθείσας Πρόσκλησης, όπου υπό τον τίτλο “Σύνοψη Πρόσκλησης” μνημονεύεται ότι:

«Σκοπός της δράσης είναι πρωτίστως η ενίσχυση των επιστημόνων που εντάσσονται στους έξι (6) βασικούς επιστημονικούς κλάδους της χώρας με προσόντα και δεξιότητες που αποτελούν εργαλεία για την αναβάθμιση της ποιότητας και της παραγωγικότητας της εργασίας των συμμετεχόντων. Συγκεκριμένα, σκοπός είναι να επιτευχθεί βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, η προσαρμογή των επιστημονικών κλάδων στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και η απόκτηση τεχνογνωσίας σε ειδικότερα θέματα που άπτονται των επιμέρους επαγγελματικών γνώσεων ανά κλάδο, προκειμένου να αντεπεξέλθουν αποτελεσματικότερα στις σύγχρονες ανάγκες του ραγδαία εξελισσόμενου ψηφιακού περιβάλλοντος».

Σχεδόν ταυτόσημη διατύπωση ακολουθείται και στην 11η σελίδα της ανωτέρω Πρόσκλησης υπό τον τίτλο “Συνοπτική Περιγραφή της δράσης”.

Εκ της απλής αναγνώσεως του ανωτέρω χωρίου που αποτυπώνει τον σκοπό χορήγησης της λεγόμενης “επιταγής κατάρτισης” προκύπτει αναντίρρητα ότι οι δικηγόροι, ιατροί, οικονομολόγοι κ.λπ. εν έτει 2020 στερούνται ψηφιακών δεξιοτήτων και επαφής με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία και ότι, εξ αυτού του λόγου, η εργασία που παρέχουν είναι αμφίβολης ποιότητος και παραγωγικώς ελλιπής. Επομένως, ήδη με την Σύνοψη της Προσκλήσεως του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προσβάλλεται καταφανώς η προσωπικότητα εκάστου επιστήμονα εκ των έξι βασικών επιστημονικών κλάδων, αφού αυτός παρουσιάζεται ως δήθεν στερούμενος βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων και εργαλείων που θα κάνουν πιο ποιοτική την εργασία του και μεγαλύτερη την παραγωγικότητά του, την ώρα που η συντριπτική πλειονότητα των βασικών επιστημονικών κλάδων είναι απολύτως προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.

Πρόσθετη υποβάθμιση των επιστημόνων-“ωφελουμένων” (sic), κατά τον χαρακτηρισμό που χρησιμοποιείται στην Πρόσκληση, προκύπτει και από τα ίδια τα αντικείμενα της παρεχόμενης τηλεκατάρτισης, μεταξύ των οποίων καλούνται τούτοι να επιλέξουν σε τι θα τηλεκαταρτισθούν. Τα εν λόγω αντικείμενα, όπως παρατίθενται στο παράρτημα ΙΧ της ανωτέρω Προσκλήσεως, είναι τα ακόλουθα:

1. Προστασία Προσωπικών δεδομένων (GDPR/DPO).

2. Δημόσιοι Ηλεκτρονικοί Διαγωνισμοί.

3. Ηλεκτρονικό Εμπόριο – Ηλεκτρονικές Συναλλαγές με σύγχρονα λογισμικά και εργαλεία.

4. Βασικές Ψηφιακές Δεξιότητες σε λογισμικά της πλέον πρόσφατης περιόδου.

5. Σύγχρονες Ψηφιακές Εφαρμογές/Ψηφιακή υπογραφή – Ψηφιακά Πιστοποιητικά – Ψηφιακή ανταπόκριση με το Δημόσιο – Τηλεργασία & Τηλεδιάσκεψη.

6. Τεχνικές προγραμματισμού έξυπνων κτιρίων (SMART BUILDINGS).

7. Διαχείριση έργων & Διαδικτυακή Συνεργασία.

8. Σύγχρονες εκπαιδευτικές τεχνικές σε ψηφιακό περιβάλλον.

9. Μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων που σχετίζονται με χώρους παροχής φροντίδας υγείας.

10. Χρήση τεχνικών και εργαλείων προώθησης μέσα από τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης (SocialMediaMarketing) με σύγχρονα εργαλεία και Mobile εφαρμογές.

Εφόσον, κατά τα μνημονευόμενα στην επίμαχη Πρόσκληση, σκοπός της δράσης είναι πρωτίστως η ενίσχυση των επιστημόνων οι οποίοι εντάσσονται στους έξι βασικούς επιστημονικούς κλάδους της χώρας με προσόντα και δεξιότητες που αποτελούν εργαλεία για την αναβάθμιση της ποιότητας και της παραγωγικότητας της εργασίας των συμμετεχόντων, θα ήταν αναμενόμενο μέσω του ανωτέρω προγράμματος τηλεκατάρτισης να παρασχεθούν πράγματι επιπλέον εργαλεία στους βασικούς επιστημονικούς κλάδους, τα οποία θα καθιστούν τω όντι πιο ποιοτική και αποδοτική την εργασία τους. Αντ’ αυτού, τα εργαλεία που παρέχονται όχι απλώς δεν αναβαθμίζουν τους “ωφελούμενους” επιστήμονες, αλλ’ αντιθέτως τους ωθούν να επιστρέψουν σε περιόδους μαθητείας, ακόμη δε και σε –κυριολεκτικώς νοούμενες– σχολικές τάξεις.

Άραγε ο δικηγόρος δεν έχει ήδη μελετήσει, ή δεν έχει έστω την δυνατότητα να μελετήσει μόνος του, το νομικό πλαίσιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αλλά χρειαζόταν τον μεν “πάροχο κατάρτισης” για να τον “καταρτίσει” επί της ανωτέρω θεματικής, τον δε “φορέα πιστοποίησης” για να “πιστοποιήσει” τις γνώσεις του επί της Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων;

Περαιτέρω, ένας εκπαιδευτικός αναμένει άραγε τις 100 ώρες τηλεκατάρτισης για να μάθει “σύγχρονες εκπαιδευτικές τεχνικές σε ψηφιακό περιβάλλον”; Αντιστοίχως, ένας ιατρός χρειάζεται τις 100 ώρες τηλεκατάρτισης για να εμπεδώσει τα “μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων που σχετίζονται με χώρους παροχής φροντίδας υγείας”; Άραγε, οι βασικοί επιστημονικοί κλάδοι αδυνατούν εν έτει 2020 να κάνουν επεξεργασία κειμένου και να χρησιμοποιήσουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές και εν γένει ηλεκτρονικές συναλλαγές, και γι’ αυτό χρειάζονται τον “πάροχο κατάρτισης”, ο οποίος θα τους παράσχει τα βασικά εφόδια ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής;

Κατά τα ανωτέρω, δεν πρόκειται απλώς για αντικείμενα που η πλειονότητα των επιστημόνων “τα παίζει στα δάχτυλα”, αλλά για αντικείμενα που ουδέν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τους προσφέρουν. Άραγε, ποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα παράσχει στους ανωτέρω επιστήμονες η πιστοποίηση των γνώσεών τους πάνω στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τις ηλεκτρονικές συναλλαγές; Απλούστατη η απάντηση: Όποιος πολίτης αντιμετωπίζει κάποιο νομικό πρόβλημα ίσως προτιμήσει έναν δικηγόρο που κατέχει το “e-shop” ή όποιος αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα υγείας ίσως επιλέξει τον ιατρό που έχει πιστοποιημένες γνώσεις πάνω στην “εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στο Ίντερνετ”!

Ωστόσο, οφείλουμε όλοι να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν και αντικείμενα τα οποία πράγματι μπορούν να αποφέρουν βελτίωση της ποιότητας της εργασίας και αύξηση της παραγωγικότητας των επιστημόνων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εμπεριεχόμενη στο υπ’ αριθμ. 10 αντικείμενο κατάρτισης υποενότητα με τίτλο “Παρουσίαση και ανάλυση του τρόπου αύξησης των followers στα social media”. Πράγματι, αν ο δικηγόρος καταρτισθεί στο πώς να αυξήσει τους followers στο facebook, στο twitter, στο instagram κ.λπ., σίγουρα θα γράφει καλύτερες αναιρέσεις (ποιοτική αναβάθμιση) και σίγουρα θα συντάσσει παραλλήλως περισσότερα δικόγραφα μέσα στις άλλοτε ασφυκτικές δικονομικές προθεσμίες (αύξηση παραγωγικότητας).

Οι ανωτέρω επιδιώξεις, δηλ. της ποιότητας και της παραγωγικότητας, μπορούν να επιτευχθούν με μεγάλη ευκολία, αφού μέσω της τηλεκατάρτισης παρέχονται σημαντικά εργαλεία προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως είναι επί παραδείγματι η σύσταση «προτίμησε το μπλε χρώμα!», καθώς «οι φωτογραφίες που έχουν μπλε φίλτρο ή γενικά επικρατεί το μπλε σαν χρώμα, παίρνουν 24% περισσότερα likes και comments» ή η σύσταση «δημοσίευση φωτογραφιών την κατάλληλη ώρα», καθώς «έρευνες έχουν δείξει ότι οι ώρες 2 το βράδυ, 4 με 6 το απόγευμα και 11 το βράδυ είναι οι καλύτερες ώρες να ανεβάσεις μια φωτογραφία», ενώ περαιτέρω δίνεται η εξής χρήσιμη συμβουλή: «μην ανέχεσαι το unfollow.

Υπάρχουν εκατοντάδες εφαρμογές για Android και iOS που μπορείς να βρεις ποιος σε έχει σβήσει για να κάνεις και εσύ το ίδιο»! Και εκείνους που ανησυχούν για την απήχηση των δημοσιεύσεών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η “Τηλεκατάρτιση” τους καθησυχάζει λέγοντας: «Να έχετε υπομονή και να είστε σίγουροι ότι όλα όσα ποστάρετε είναι καλά!».

Ώστε, λοιπόν, αυτή είναι η επιδίωξη του κράτους; Η αύξηση της ποιότητας της παρεχόμενης εργασίας και παραγωγικότητας των επιστημόνων; Ή μήπως, υπό το πρόσχημα της επίμαχης κατάρτισης, το κράτος αποσκοπεί στην καθήλωση των πλέον “επικίνδυνων” πολιτών μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή με μοναδικό δέλεαρ το “τυράκι” των 600 €; Διότι, εκμεταλλευόμενο την οικονομική δυσπραγία των επιστημόνων, το κράτος τούς εξωθεί να παραμείνουν (προσ)κολλημένοι στον υπολογιστή τους επί 100 διδακτικές ώρες, καθεμία εκ των οποίων έχει ελάχιστη διάρκεια τα 40 λεπτά, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς όρους υπό 8.1.1. της επίμαχης Πρόσκλησης· τούτο σημαίνει ότι οι “καταρτιζόμενοι” οφείλουν να συμπληρώσουν περίπου 67 ώρες, μένοντας “καρφωμένοι” μπροστά στον υπολογιστή τους.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, ο χρόνος που θα πρέπει να αφιερώσει ένα πλήθος “ωφελουμένων” είναι πολύ περισσότερος, αν συνυπολογισθούν οι δυσλειτουργίες της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας: Όπως επισημαίνουν πολλοί “καταρτιζόμενοι” επιστήμονες, άλλοτε το σύστημα δεν δέχεται τους κωδικούς τους, με αποτέλεσμα να απαιτείται συνεχής προσπάθεια, άλλοτε η σχετική ιστοσελίδα εμφανίζει σφάλμα, άλλοτε καταγράφει μικρότερο χρόνο παρακολούθησης από τον πραγματικώς διανυθέντα κ.ο.κ. Όπως μάλιστα αναφέρουν κάποιοι εξ αυτών, ακόμη κι αν ολοκληρωθούν όλες οι ενότητες του επιλεγέντος αντικειμένου, επί παραδείγματι μέσα σε 20 ώρες, η “κατάρτιση” δεν ολοκληρώνεται, αν δεν συμπληρωθούν οι προβλεπόμενες διδακτικές ώρες. Δηλαδή, αν ο “καταρτιζόμενος” διαβάσει γρηγορότερα από το επιθυμητό τις πληροφορίες που περιέχονται σε όλες τις ενότητες, είναι υποχρεωμένος να τις διαβάσει ξανά και ξανά μέχρι το “κοντέρ” να γράψει 67 ώρες, διότι, ως γνωστόν, repetitio est mater studiorum.

Και πράγματι, όσοι επιστήμονες αποφάσισαν να αδράξουν την ευκαιρία της τηλεκατάρτισης, θα έχουν πλέον την δυνατότητα να μάθουν και, μέσω της επανάληψης, να εμπεδώσουν τις άρτι κτηθείσες γνώσεις τους, όπως λ.χ. ότι το “ενωσιακό” δίκαιο (έτσι το έμαθαν λανθασμένα οι δικηγόροι όταν φοιτούσαν στις νομικές σχολές) λέγεται στην πραγματικότητα “εντυπωσιακό” δίκαιο ή, κάτι απλούστερο, ότι η λέξη “εκπαίδευση” γράφεται ορθώς “εκπέδευση”! Πόσο εύστοχη, αλήθεια, η επισήμανση του ιστορικού-συγγραφέως Σαράντου Καργάκου ότι ορθότερο θα ήταν να γίνεται λόγος «μόνο για παιδεία» ως «ανθρωποπλαστικό ιδανικό» και όχι ως «απλή παροχή δεξιοτήτων», αφού «σε εκπαίδευση υπόκεινται και τα ζώα».

Περαιτέρω, ο επιστήμονας που θα επιλέξει να τηλεκαταρτισθεί, θα μάθει πώς από επιστήμονας μπορεί να εξελιχθεί σε “υπεύθυνη υποδοχής”, αξιοποιώντας την εξής χρήσιμη πληροφορία:

«Όποτε ο προϊστάμενός σας διοργανώνει μια σύσκεψη, σίγουρα θα σας ζητήσει να τον βοηθήσετε. Μετά από όλη τη σκληρή δουλειά που απαιτείται για να οργανώσετε το σχετικό σχέδιο, ο ρόλος της υπεύθυνης υποδοχής μπορεί να είναι μια ευχάριστη εμπειρία. Σας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσετε άτομα με τα οποία γνωρίζεστε ίσως μόνο από το τηλέφωνο ή το e-mail».

Ή θα μπορούσε να εξελιχθεί έστω σε γραμματέα, αφού μέσω της τηλεκατάρτισης θα μάθει πώς να κάνει διαχείριση πολλών εργασιών ως γραμματέας μέσω της παροχής της ακόλουθης πληροφορίας:

«Οι γραμματείς πρέπει να διαχειρίζονται πολλά πράγματα μέσα στην ημέρα ταυτόχρονα (multitasking), όπως: να ανοίγετε την ηλεκτρονική αλληλογραφία και να διαχωρίζετε το τι πρέπει να απαντηθεί, να απαντήσετε τηλέφωνα, να φτιάξετε εξοδολόγια, να κρατήσετε πρακτικά σε μια συνάντηση, να κλείσετε εισιτήρια, να δουλέψετε πάνω σε κάποιο project κτλ».

Επίσης, ο “αδαής καταρτιζόμενος” μπορεί κάλλιστα να εξελιχθεί πλέον σε άξιο αντίπαλο ενός κατόχου διδακτορικού τίτλου, αφού του παρέχεται η εξής προηγμένη γνώση: «Ετικέτες που μπορούν να επικολληθούν στα “αυτιά” των ντοσιέ αρχειοθέτησης υπάρχουν σε μεγάλη ποικιλία μεγεθών και χρωμάτων».

Επιπλέον, μέσω της τηλεκατάρτισης ο επιστήμονας έχει την δυνατότητα να μάθει την έννοια του χρόνου, αφού το πρόγραμμα της τηλεκατάρτισης τον διδάσκει έναν δυσεύρετο κανόνα, δηλ. ότι «η ώρα περνάει γρήγορα όταν ασχολούμαστε με κάτι ευχάριστο και δεν περνά με τίποτε όταν κάνουμε κάτι που είναι βαρετό ή δύσκολο». Ή τον εφοδιάζει με πολύτιμες πολιτισμικές γνώσεις του ακόλουθου τύπου: «Οι λαοί και διάφοροι πολιτισμοί έχουν τους δικούς τους τρόπους και τη δική τους θεωρία για το χρόνο. Παράδειγμα αποτελούν οι Ινδιάνοι, των οποίων η θεωρία είναι ότι ο χρόνος δεν περνάει, είναι πάντα εδώ και εμείς οι άνθρωποι μπαίνουμε μέσα στο χρόνο, διανύουμε κάποια διαστήματα-απόσταση και βγαίνουμε από αυτόν».

Ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα του επιστήμονα που αποφάσισε να τηλεκαταρτισθεί θα είναι οι γνώσεις που αφορούν τα “Στοιχεία ενός ηλεκτρονικού μηνύματος”. Επί παραδείγματι, θα μάθει ότι σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα «χρησιμοποιούμε επαγγελματικές προσφωνήσεις» και ότι «“Γεια”, “Καλησπέρα παιδιά” κ.λπ. θα πρέπει να παραλείπονται. Αντ’ αυτού χρησιμοποιούμε μια σκέτη “καλησπέρα” ή το “Αγαπητέ Κύριε/α”».

Πέραν αυτών, ο επιστήμονας θα μάθει τον κανόνα ότι «χρησιμοποιούμε τα σημεία στίξης με φειδώ», με την περαιτέρω υπόμνηση ότι «όταν λέμε σημεία στίξης εννοούμε τα θαυμαστικά. Δε χρειάζεται να θεωρούν οι παραλήπτες του μηνύματός μας πως είμαστε τόσο ενθουσιασμένοι με όσα γράφουμε».

Ο αδαής δε δικηγόρος θα μάθει επιτέλους τι εστί “αίτηση”. Μάθετε, λοιπόν, συνάδελφοι ότι η αίτηση «ανήκει στην κατηγορία των προσωπικών εγγράφων και έχει συγκεκριμένο τρόπο σύνταξης. Οι υπηρεσίες σήμερα έχουν εκδώσει και χορηγούν δικό τους έντυπο σε μορφή αίτησης. Η αίτηση αναγράφεται σε χαρτί που χωρίζουμε νοητά κάθετα σε δύο άνισα μέρη με μεγαλύτερο το δεξί».

Και για όσους επιστήμονες δεν ξέρουν να χειρίζονται υπολογιστή, ιδού ποια είναι τα «προσδοκώμενα αποτελέσματα» μέσω της τηλεκατάρτισης:

«Με το πέρας των μαθημάτων ο καταρτιζόμενος θα μπορεί να: εκκινεί, επανεκκινεί και τερματίζει τον Η/Υ, εκτελεί βασικές ρυθμίσεις (γλώσσα, ημερομηνία, φόντο κτλ.), χρησιμοποιεί μενού και παράθυρα, κατανοεί να διαχειρίζεται [sic] αρχεία και φακέλους, χρησιμοποιεί τις λειτουργίες αναζήτησης, συμπιέζει και να εξάγει φακέλους, διαχειρίζεται (προσθήκη, απεγκατάσταση, ουρά εκτύπωσης) τους εκτυπωτές, έχει γνώση του τι είναι ιός και πώς μπορεί να προστατευθεί»!

Κι όλος αυτός ο πλούτος γνώσεων με αντάλλαγμα τα 600 €! Δεν είναι χαμηλό το τίμημα του εξευτελισμού του επιστημονικού κόσμου; Και αντιστρόφως: Δεν είναι πολλά τα εκατομμύρια για τέτοιου είδου-σ κατάρτιση; Δεν είναι πολλά τα εκατομμύρια για να μάθει κανείς ότι «Υπάρχουν φορές που αισθάνεστε ότι δεν θα βγείτε ποτέ από τους τέσσερεις τοίχους του γραφείου και έτσι χαμένοι μέσα στη χαρτούρα και τα project αναπολείτε την προσωπική σας ζωή, η οποία έχει γίνει “ανάμνηση παλιά, κίτρινο γράμμα στο συρτάρι”»;!

Όπως μνημονεύεται στην 5η σελίδα της επίμαχης Πρόσκλησης, ο συνολικός προϋπολογισμός της αναλυθείσας δράσης ανέρχεται στο ποσό των 192.965.940€, ενώ συνολικώς αναμένεται να ωφεληθούν 180.342 επιστήμονες. Είναι δε αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, αν οι ανωτέρω επιστήμονες ελάμβαναν την αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 800 €, ο συνολικός προϋπολογισμός θα ανερχόταν στα (180.342 Χ 800 =) 144.273.600 €, ήτοι το κόστος θα ήταν μικρότερο κατά (192.965.940 – 144.273.600 =) 48.692.340 €. Ακόμη, όμως, μεγαλύτερη προσοχή απαιτείται σε ό,τι αφορά μιαν άλλη διαπίστωση: το ποσό που αντιστοιχεί στους 180.342 “ωφελουμένους” είναι αυτό των (180.342 Χ 600 =) 108.205.200 €, ενώ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην σχετική Πρόσκληση, το υπόλοιπο ποσό, δηλ. τα 84.760.740 €, θα τα καρπωθούν οι “πάροχοι κατάρτισης” (βλ. Κέντρα Διά Βίου Μάθησης επιπέδου 1 και 2, όπως αναφέρεται στην 9η σελίδα της Πρόσκλησης)!

Και όλα αυτά, επειδή θα παράσχουν απλώς κωδικούς πρόσβασης στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Τηλεκατάρτισης (εφεξής: Ο.Σ.Τ.Κ.) για την παρακολούθηση των εξειδικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης που (για να χρησιμοποιήσουμε και μία λέξη του συρμού) “ιχνηλατήθηκαν” ανωτέρω. Aσαφές παραμένει, πάντως, το όφελος που θα αποκομίσουν οι εταιρείες του Ο.Σ.Τ.Κ.

Μετά τις προεκτεθείσες σκέψεις τίθεται το ακόλουθο ερώτημα: Υπάρχει κάποιος ο οποίος θα αμφισβητούσε ότι το ποσό των 84.760.740 € που διαθέτει το κράτος για τέτοια κατάρτιση είναι σκανδαλωδώς υψηλό; Το ότι τα χρήματα αυτά διατίθενται από το κράτος, προκύπτει από την σελ. 4 της επίμαχης Προσκλήσεως, όπου διευκρινίζεται ότι «Η Δράση χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους (ΣΑΕ Ε034 κωδικός έργου 50548764)».

Εξάλλου, είναι γνωστό ότι ο “πάροχος κατάρτισης” λαμβάνει, σύμφωνα με την Πρόσκληση, 470 € ανά “ωφελούμενο”, συμπεριλαμβανομένων των 50 € που θα λάβει ο “φορέας πιστοποίησης”, αν ο “ωφελούμενος” θελήσει να λάβει πιστοποίηση, μόνο και μόνο επειδή του παρέχει κωδικούς πρόσβασης στο Ο.Σ.Τ.Κ.

Όταν, μάλιστα, ένας “πάροχος κατάρτισης” φθάνει στο σημείο να προσφέρει οφέλη αξίας μέχρι και 1.200 € (καθένας από εμάς κατακλύζεται επί σειρά ημερών με προσφορές κάθε είδους, μεταξύ των οποίων και, άκουσον-άκουσον, έξυπνη ζυγαριά-λιπομετρητής!), για να δελεάσει τον ωφελούμενο ώστε να επιλέξει αυτόν έναντι των υπολοίπων ανταγωνιστών, τότε ομιλούμε πράγματι για δυσανάλογα μεγάλο όφελος του παρόχου.

Δεδομένου, λοιπόν, ότι το κράτος αυθαιρετεί και εξευτελίζει με τον χειρότερο τρόπο τους βασικούς επιστημονικούς κλάδους της χώρας μας, απομένει να απαντηθεί το εξής ερώτημα: Όσοι αποφάσισαν να “τηλεκαταρτισθούν”, θα επιχειρήσουν άραγε την υστάτη στιγμή “για την τιμή των όπλων” να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα στο κράτος ή, αντιθέτως, θα δεχθούν να βάλουν την αξιοπρέπειά τους σε δεύτερη μοίρα, μόνο και μόνο για να μην απολέσουν την δεύτερη δόση του καλούμενου “εκπαιδευτικού επιδόματος”, εκείνη δηλαδή των 200 € που παρέχεται με την ολοκλήρωση της “τηλεκατάρτισης”; Αν συμβεί το δεύτερο, θα έχουν δυστυχώς προσφέρει ένα δυσανάλογα μεγάλο όφελος τόσο στους “παρόχους κατάρτισης” όσο και στις εταιρείες του Ο.Σ.Τ.Κ.

Την προκορωνοϊκή εποχή ήταν σύνηθες το φαινόμενο να προσεγγίζουν π.χ. τους σταματημένους οδηγούς σε φανάρια κάποιοι αναξιοπαθούντες και να ζητούν ελεημοσύνη. Ορισμένοι εξ αυτών, όμως, δεν αρκούνταν να απλώσουν την ανοιχτή παλάμη τους παρακλητικά, αλλά ήθελαν να είναι έντιμοι προς τον φιλεύσπλαχνο οδηγό και γι’ αυτό του προσέφεραν μια χρήσιμη αντιπαροχή: χαρτομάντιλα, στυλό, μπρελόκ, αναπτήρες κ.ο.κ. Δεν γνωρίζουμε στην μετακορωνοϊκή εποχή με τι μορφή θα υλοποιείται η αντίστοιχη ελεημοσύνη υπέρ των αναξιοπαθούντων.

Εκείνο, όμως, που μετά βεβαιότητος γνωρίζουμε είναι τούτο: Το κράτος επέλεξε αυτοβούλως να παράσχει ελεημοσύνη στο ποιοτικότερο δυναμικό της χώρας, θέτοντάς του ως όρο την συμμετοχή στην “τηλεκατάρτιση”. Για να εναρμονισθεί η “προσφορά του voucher” με το προμνημονευθέν παράδειγμα της ελεημοσύνης προς τους αναξιοπαθούντες των φαναριών, πρέπει αυτό να επαναδιατυπωθεί παρηλλαγμένο. Έστω, λοιπόν, ότι ο φιλεύσπλαχνος οδηγός ανοίγει το παράθυρό του και φωνάζει στον αναξιοπαθούντα: «Ε, εσύ, έλα δω, αν θέλεις να σε βοηθήσω, καθάρισέ μου όλα τα τζάμια, και κάνε γρήγορα, γιατί βιάζομαι!».

Ο διδασκόμενος Ποινικό Δίκαιο και ειδικότερα τα εγκλήματα κατά της περιουσίας έχει ήδη υποψιασθεί ότι εδώ “μυρίζει εκβίαση”, στο μέτρο που ο (δήθεν) φιλεύσπλαχνος οδηγός απειλεί τον αναξιοπαθούντα με μια παράλειψη: Αν δεν μου καθαρίσεις τα τζάμια, δεν θα σου δώσω τον οβολόν μου. Τα καλά μυαλά θα σπεύσουν να αμφισβητήσουν την πραγμάτωση της νομοτυπικής υποστάσεως της εκβίασης, αντιτείνοντας ότι ο οδηγός απείλησε μεν με παράλειψη ενέργειας, πλην όμως δεν είχε υποχρέωση να τελέσει την ενέργεια αυτή (με το ίδιο επιχείρημα θα ηρνείτο την στοιχειοθέτηση της εκβίασης και η κρατούσα άποψη στην ελληνική νομολογία· για την σχετική προβληματική βλ. Βαθιώτη, Η ρητορική του εκβιασμού στην εποχή της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Ταυτοχρόνως: Περί της [μη] αξιόποινης απειλής παραλείψεως, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2014, ιδίως σελ. 11 επ.).

Τότε ο κατηρτισμένος διδάσκων θα έπρεπε να φτιάξει μια νέα παραλλαγή στο προαναφερθέν παράδειγμα και να καλέσει τους φοιτητές του να απαντήσουν στο εξής ερώτημα: Αν ο οδηγός είχε προηγουμένως χτυπήσει τον αναξιοπαθούντα και του υποσχόταν ότι θα τον αποκαταστήσει μερικώς, μόνο αν αυτός δεχόταν να του καθαρίσει τα βρόμικα τζάμια του αυτοκινήτου του, είναι δυνατόν να αμφισβητηθεί πειστικά ότι εδώ ο “φιλεύσπλαχνος” οδηγός θα είχε συμπεριφερθεί ως εκβιαστής, αφού είχε υποχρέωση να παράσχει οικονομική βοήθεια στον χτυπημένο από το όχημά του αναξιοπαθούντα;

Με την ίδια λογική, λοιπόν, θα μπορούσε να υποστηριχθεί βάσιμα ότι και το ελληνικό κράτος εμπνεύσθηκε έναν όρο βοηθείας προς τους “αναξιοπαθούντες” επιστήμονες, μολονότι είχε ούτως ή άλλως υποχρέωση, υπό συνθήκες “πολέμου κατά ενός αόρατου εχθρού” (sic), να τους βοηθήσει άνευ όρων. Πρόκειται δε για μια μορφή εκβίασης που, καίτοι συνδέεται εξ ορισμού με την έννοια του εξαναγκασμού, συνορεύει με αξιόποινες μορφές συμπεριφοράς που εδράζονται στην έννοια της εκμετάλλευσης. Ωστόσο, η κατά τα προεκτεθέντα προδήλως αξιοκατάκριτη επιλογή της ελληνικής κυβερνήσεως να εξωθήσει τους δήθεν ελλειμματικούς επιστήμονές της στην εξευτελιστική για την υπόστασή τους “τηλεκατάρτιση” κρύβει μιαν άλλη, εξαιρετικά επικίνδυνη πτυχή:

Την ώρα που μαίνεται ο “πόλεμος κατά του αόρατου εχθρού” (sic), οι άμαχοι επιστήμονες αντί να ακονίζουν το μυαλό τους και να έχουν στραμμένη την προσοχή τους στο “πολεμικό μέτωπο” όπου ακρωτηριάζονται τα θεμελιώδη ατομικά δικαιώματά τους, το κράτος τούς αποπροσανατολίζει και τους απενεργοποιεί, βάζοντάς τους να αποχαυνώνονται με σκυμμένο το κεφάλι (κυριολεκτικώς τε και μεταφορικώς) μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή, εκπαιδευόμενοι στο πώς θα τον ανοίγουν και πώς θα τον κλείνουν.

Έτσι, το κράτος θυμίζει όχι μόνο έναν εκβιαστή ή έναν εκμεταλλευτή του ανθρώπινου πόνου, αλλά και έναν χυδαίο είρωνα, σαν Ρωμαίο στρατιώτη από εκείνους που χλεύαζαν τον Εσταυρωμένο λέγοντας: «Ἄλλους ἔσωσεν, ἑαυτόν οὐ δύναται σῶσαι» (Κατά Ματθ. 27, 42).

Στο προφητικό “1984” του Τζωρτζ Όργουελ υπήρχε μια πελώρια πυραμιδοειδής οικοδομή από άσπρο αστραφτερό μπετόν στην οποία στεγαζόταν το λεγόμενο “Υπουργείο Αληθείας”. Στην άσπρη πρόσοψή του υπήρχαν γραμμένα τρία συνθήματα του Κόμματος: Ο πόλεμος είναι ειρήνη / Η ελευθερία είναι σκλαβιά / Η άγνοια είναι δύναμη. Ένας σύγχρονος Όργουελ που θα επισκεπτόταν την σημερινή Ελλάδα θα τροποποιούσε τα τρία αυτά συνθήματα ως εξής:

– O “πόλεμος κατά του αόρατου εχθρού” είναι ειρήνη!

– Η ελευθερία είναι σκλαβιά, γι’ αυτό “μένουμε σπίτι”!

– Η άγνοια είναι δύναμη, γι’ αυτό “καταρτίζουμε” τους επιστήμονες με “πίτουρα”!

* O Κωνσταντίνoς Ι. Βαθιώτης, είναι αναπληρωτής Καθηγητής Ποινικού Δικαίου Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ.