Μπάτσοι, αναρχικοί… και στο βάθος εργολάβοι: Το παράδειγμα της Κυψέλης

Το μοντέλο της ανάπτυξης “αλα Εξάρχεια” είναι γνωστό. Στην αρχή, εμφανίζονται κάποιοι νέοι κάτοικοι με τα σαλβάνια τους, τα σανδάλια τους, τα κασκόλ τους, τα μπλουζάκια τους “Free Lesbos” και “anti-nazi”.

Μετά ανοίγουν ορισμένοι χώροι κοινωνικής αλληλεγγύης με εκδηλώσεις και θεματικές που δεν έχουν να πουν τίποτα στις τοπικές κοινωνίες, αλλά φέρνουν αλληλέγγυους από άλλες περιοχές. Έπειτα βρίσκεται ένας ανοιχτός χώρος, συνήθως πλατεία, όπου γίνονται αρχικά συναυλίες και έπειτα καλέσματα και δράσεις αριστερών και αναρχικών συγκεντρώσεων.

Σε αυτές μετά υπαίθρια αρχίζουν να ξενυχτούν διάφοροι τύποι, οι οποίοι ακολουθούνται σύντομα από εμπόρους ναρκωτικών. Τέλος, βρίσκοντας και εγκαταλελειμμένα κτήρια, στα οποία λειτουργούν καταλήψεις κοινωνικής-πάντα-αλληλεγγύης ή φιλοξενίας μεταναστών.

Το σκηνικό έχει στηθεί. Οι κάτοικοι σαστισμένοι βλέπουν την γειτονιά τους ξαφνικά να μεταλλάσσεται και την καθημερινότητά τους να γίνεται αφόρητη. Μπορεί να καταγγέλλουν στα οικεία αστυνομικά τμήματα τις διάφορες παραβατικές συμπεριφορές, αλλά η απάντηση είναι πάντα το “δεν μπορούμε να επιληφθούμε”. Ξεκινούν οι μικροκλοπές, η διακίνηση, τα επεισόδια και ο κλεφτοπόλεμος με τις μολότοφ και τα δακρυγόνα.

Τα πρώτα που κλείνουν είναι τα μαγαζιά. Μετά οι κάτοικοι, οι οποίοι έχουν την δυνατότητα, με πρώτες τις οικογένειες φεύγουν και οι υπόλοιποι, ανήμποροι παρακολουθούν την υποβάθμιση της ζωής τους. Σιγά-σιγά οι ιδιοκτησίες ακινήτων αλλάζουν χέρια, σε πολύ χαμηλές τιμές, αφού οι ιδιοκτήτες θεωρούν τυχερό τον εαυτό τους που βρίσκουν αγοραστές σε μία τόσο προβληματική περιοχή.

Ξαφνικά, μία μέρα εμφανίζεται η αστυνομία, με τα ΜΑΤ και τις κλούβες και αρχίζει να “καθαρίζει” την περιοχή. Πίσω τους βρίσκονται οι εργολάβοι, οι οποίοι αρχίζουν την ανάπλαση της γειτονιάς με τους δικούς τους άκριτους όρους και η μετάλλαξη μίας ολόκληρης γειτονιάς, μίας συνοικίας έχει ολοκληρωθεί, ερήμην πάντα των πραγματικών της κατοίκων.

Η πολύπαθη Κυψέλη

Τα πρόσφατα γεγονότα στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου στην Κυψέλη, αλλά και τα αντίστοιχα στην Αγία Παρασκευή δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως ένα μεμονωμένο γεγονός.

Ούτε έξαρση μίας νεανικής συμπεριφοράς είναι, ούτε ένα απλό πεδίο αντιπαράθεσης αριστερών και αστυνομίας. Η κυψέλη ειδικά, για πάνω από μία δεκαετία βιώνει ένα πείραμα κοινωνικής μηχανικής. Από μία γειτονιά γεμάτη ζωντάνια, ήρεμη αστική ζωή, ανοιχτά μαγαζιά και πολύπλευρη δραστηριότητα μεταβλήθηκε αρχικά σε γκέτο.

Η μαζική εγκατάσταση μεταναστών έδιωξε τους κατοίκους, έκλεισε τις επιχειρήσεις και μετέτρεψε την περιοχή σε φάντασμα του παλιού εαυτού της. Υποβάθμιση, ληστείες, παράνομα τζαμιά, παραεμπόριο έγιναν η νέα πραγματικότητα.

Ακολούθησε οικονομική ύφεση, τα μνημόνια, ο ΕΝΦΙΑ και τεράστιος αριθμός ακίνητης περιουσίας άλλαξε χέρια με τα σπίτια και τα μαγαζιά να αγοράζονται έναντι πινακίου φακής από αλλοδαπούς αγοραστές. όμως, η περιοχή έδειξε μία παράξενη ανθεκτικότητα.

Τα τελευταία 2-3 χρόνια, επέστρεψαν οι Έλληνες, εξαιτίας της πτώσης των τιμών, δειλά-δειλά ξανάνοιξαν τα μαγαζιά.

Οι υποσχέσεις των διαφόρων κυβερνήσεων και η προοπτική της δημιουργίας μετρό βοήθησαν ώστε η περιοχή να ξαναβρεί ένα κομμάτι του παλιού της εαυτού.

Φαίνεται όμως πως αυτή η αναγέννηση από την στάχτη της Κυψέλης δεν αρέσει σε κάποιους. Η παράδοση από τον Δήμο Αθηναίων του κτηρίου της Αγοράς σε ΜΚΟ, δημιούργησε ένα διοικητικό κέντρο για τους νεοεισερχόμενους πρόσφυγες. Μαζί με τις ΜΚΟ ήρθαν και οι αλληλέγγυοι με τις εκδηλώσεις τους και τώρα τα επεισόδια σε μία πλατεία που είχε γίνει το κέντρο της νέας ζωής της περιοχής.

Παράλληλα, τα τελευταία οικόπεδα και κτήρια της Κυψέλης αγοράζονται από πολυεθνικές εργολαβικές εταιρείες της Μέσης Ανατολής, ενώ μεγάλες αλυσίδες πολυκαταστημάτων αναζητούν χώρους περιμετρικά του σημείου, όπου έχει εξαγγελθεί η διάνοιξη της νέας στάσης του μετρό.

Τις οφείλεται;

Από το σκηνικό έντασης των τελευταίων ημερών στην Κυψέλη, στην Αγία Παρασκευή και ενδεχομένως σύντομα και αλλού, σίγουρα ευχαριστιούνται ορισμένοι, αλλά σε αυτούς δεν συγκαταλέγονται οι πραγματικοί κάτοικοι των γειτονιών αυτών. Τα κανάλια βρήκαν ένα καινούργιο θέμα και “αναλύουν”, καθώς αυτό με τα κρούσματα και τους θανάτους κορωνοϊού φαίνεται να ξεφτίζει σιγά-σιγά.

Η πολυμετωπική αριστερά βρήκε ένα τρόπο να ξεμουδιάσει από την καραντίνα κάνοντας μία επαναστατική γυμναστική για αυτά που έρχονται από την οικονομική κρίση. Η δε κυβέρνηση, δεν έχασε την ευκαιρία να δείξει πόσο αποφασισμένη είναι και ήδη να ακούγονται ξανά οι σκέψεις για απαγόρευση της κυκλοφορίας, τις βραδινές ώρες, λίγες μάλιστα εβδομάδες πριν από το άνοιγμα της εστίασης.

Στην οποία φυσικά τα ενδεχόμενα μέτρα για αποφυγή συνωστισμού και σε εξωτερικούς χώρους (όπως πεζόδρομοι, πλατείες), αλλά και η απαγόρευση της νυχτερινής κυκλοφορίας απλά θα αποτελέσουν την οριστική ταφόπλακα.

Και στους κατοίκους τι έμεινε; Η μυρωδιά των δακρυγόνων, οι σπασμένες βιτρίνες, πεταμένες στους δρόμους σύριγγες, η βρώμα και κυρίως η ανασφάλεια για το αύριο που ξημερώνει. Για να τους καθησυχάσουν, ίσως να μην αργήσουν οι κλήσεις από διάφορους μεσίτες για “εκδήλωση ενδιαφέροντος”, η οποία αφορά τα σπίτια και τα μαγαζιά τους.

Όμως οι κάτοικοι της Κυψέλης και των άλλων περιοχών που αντιμετωπίζουν τώρα ή θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον το ίδιο σκηνικό εκμετάλλευσης μπορούν να αντισταθούν.

Μπορούν να αντισταθούν κρατώντας αποστάσεις ασφαλείας από μία φιλελεύθερη ΝΔ που υπόσχεται ασφάλεια και επιχειρηματικότητα, αλλά φέρνει τα λουκέτα και τα πολυεθνικά συμφέροντα μαζί με τους συνήθειες υπόπτους των πρώην Εξαρχείων.

Μπορούν επίσης να αποφασίσουν να περιφρουρήσουν μόνοι τους, επιτέλους, την καθημερινότητά και την περιουσία τους.

Με συλλόγους πραγματικών κατοίκων και συνδέσμους επιχειρηματιών που δεν θα κοιτούν πως θα φωτογραφηθούν δίπλα από τον εκάστοτε Υπουργό ή Δήμαρχο, αλλά θα ασχοληθούν με τα συμφέροντα του κλάδου τους.

Είναι τώρα η ώρα να το αποφασίσουν και να το πράξουν.