Απ’ τις γειτονιές της Θεσσαλονίκης, της πόλης όπου μεγάλωσα και πέρασα τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου, έχω κρατήσει σαν φυλαχτό μέσα μου ολοζώντανες αναμνήσεις, ταυτισμένες με εκείνες τις πρώτες των παιδικών μου χρόνων, που είχαν το άρωμα του χαμομηλιού και της μέντας των χωριών της Μακεδονίας όπου υπηρέτησαν ως δάσκαλοι οι γονείς μου.
Μέσα σ’ αυτές τις πολύτιμες αναμνήσεις μου, που αναπολώ ακόμα με νοσταλγία, είναι και η ζωή μου στις γειτονιές της Δυτικής Θεσσαλονίκης, η οποία ήταν ένα κομμάτι, διαφορετικό απ’ την υπόλοιπη πόλη, πιο γραφικό, πιο ανατολίτικο και παραδοσιακό.
Μα πάνω απ’ όλα πιο πολύχρωμο φυλετικά, θρησκευτικά και εθνοτικά λόγω της παρουσίας πολλών Τούρκων, Εβραίων και Αρμενίων στους προσφυγικούς συνοικισμούς της, που λίγο διέφεραν απ’ τους μαχαλάδες της Πόλης, όπως τους περιέγραφαν οι ηλικιωμένοι Έλληνες πρόσφυγες.
Πολλοί απ’ αυτούς έφερναν τα παιδιά τους στα σχολεία των δικών μου και έτσι, με τον καιρό, αναπτύχθηκαν σχέσεις φιλίας που κράτησαν ακόμα και χρόνια. Μέσα σ’ αυτές, η πιο έντονη στη θύμησή μου ήταν η σχέση που αναπτύξαμε με μια αρμενική οικογένεια, την οικογένεια της Ασμίν Κασαπιάν, φίλης της μητέρας μου, που μπαινόβγαινε στο σπίτι μας συχνά-πυκνά για καφέ με τα χέρια γεμάτα απ’ τα περίφημα Gata (αρμένικα μπισκότα) ή ψιλοκομμένο αρμένικο παστουρμά δικής της παραγωγής.
Η Ασμίν (Γιασεμί) είχε αφήσει σε νεαρή ηλικία τον Άγιο Στέφανο Σμύρνης γιατί ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε έναν Πολίτη, δικό μας, και αποφάσισαν από κοινού να εγκατασταθούν μόνιμα στην Θεσσαλονίκη (όπου ζούσαν ήδη πολλοί συγγενείς τους) μαζί με άλλους απ’ την εβραϊκή συνοικία του Πάνω μαχαλά και του Φραγκομαχαλά της Κωνσταντινούπολης, που… έπεσαν ”θύματα” παρόμοιων επιγαμιών.
Η μητέρα μου αποκαλούσε την Ασμίν ”χρυσοχέρα” και ήταν στην κυριολεξία, αφού τα πάντα τα έκανε με τα χέρια της, από δαντελωτά, πλεκτά και κεντήματα παραδοσιακά, μέχρι ζυμαρικά, λαχματζούν, παστουρμαδόπιτες, σουτζουκάκια και αρμένικο γκαπαμά (γεμιστή κολοκύθα) τα Χριστούγεννα.
Μια-δυο φορές τον χρόνο, μάλιστα, έφτιαχνε και για μας πλιγούρι και ”φιδέ” που τον αγαπούσε ιδιαίτερα ο πατέρας και ήταν σαν ψιλό κριθαράκι ζυμωμένο με δεξιοτεχνία απ’ τα χέρια της από αλεύρι κοσκινισμένο, ”καμένο” στο βούτυρο…
Όλες αυτές τις γλυκές αναμνήσεις του συγχρωτισμού μας με τους Αρμένιους της Θεσσαλονίκης (με τους οποίους προσευχόμασταν σε κοινές εκκλησιές και μοιραζόμασταν κοινές μνήμες χαμένων πατρίδων βγαλμένες απ’ τις αιματοβαμμένες σελίδες των γενοκτονιών των Ποντίων και των Αρμενίων παππούδων μας απ’ τους Τούρκους) μού έφεραν στο μυαλό τα πικρά, πολεμικά γεγονότα που εκτυλίσσονται σήμερα στον Καύκασο ανάμεσα στους φιλέλληνες Αρμένιους και τους φιλότουρκους Αζέρους.
Και το ”φιλότουρκους” έχει ιδιαίτερη σημασία, εν προκειμένω, γιατί πίσω από την επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ κρύβονται οι ομόφυλοι των Αζέρων Τούρκοι, που τους παρέχουν υλική και ηθική υποστήριξη.
Ο νεοοθωμανός ”σουλτάνος” Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επεκτείνει τις νεοχαλιφικές βλέψεις του προς βορράν με δορυφόρο της δύναμης της πυγμής του το ”προτεκτοράτο” του Αζερμπαϊτζάν, που είναι μια απ’ τις διεθνείς μαριονέτες στην υπηρεσία του Τούρκου Προέδρου οι οποίες εξυπηρετούν το μεγαλόπνοο σχέδιό του για επέκταση της ”Γαλάζιας Πατρίδας” (τουρκική κυριαρχία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο) σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο.
Μπορεί να ακουστεί τολμηρό αυτό που θα πω, αλλά έχω την αίσθηση – δεδομένης και της συνειδητοποίησής μου ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είναι ο εκκολαπτόμενος Χίτλερ του 21ου αιώνα – ότι η είσοδος-σφήνα των Τούρκων στο πλευρό των Αζέρων είναι μια πρόβα τζενεράλε της χώρας τους, πριν από την επίθεση στην Ελλάδα.
Με βάση μάλιστα τον ιστορικό συγκρητισμό και τον αναλογικό συλλογισμό, συνεχίζω τη σκέψη μου λέγοντας ότι η καθυστέρηση της έκβασης του πολέμου εκεί λόγω της ηρωικής αντίστασης των Αρμενίων απέναντι στους συνασπισμένους Αζέρους και Τούρκους (σημειωτέον ότι ο Αζέρος πρόεδρος Αλίεφ προπηλάκισε προ ημερών τον πρέσβη μας στο Μπακού, όταν πήγε να επιδώσει τα διαπιστευτήριά του εξυμνώντας το ”αδελφό τουρκικό έθνος”) θυμίζει σε μικρογραφία την ηρωική αντίσταση της Κρήτης (τελευταίο προπύργιο αντίστασης στην γερμανική Κατοχή), απέναντι στους Ναζί.
Σημειωτέον, επίσης, ότι η Μάχη της Κρήτης αποδείχθηκε τότε σωτήρια για τους Ρώσους, γιατί καθυστέρησε την επίθεση του Χίτλερ εναντίον τους και έτσι τους έδωσε χρόνο για να αμυνθούν. Με δεδομένο αυτό, η ”επιχείρηση Μπαρμπαρόσα” άρχισε στις 22 Ιουνίου 1941, αντί για τα μέσα Μαἶου, όπως είχε σχεδιαστεί αρχικά απ’ τους Γερμανούς, και η Μάχη του Στάλινγκραντ πήγε πίσω (από 28-06-1942 μέχρι 2-02-1943) κρίνοντας εναντίον τους την νίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Ανατολικό Μέτωπο.
Ας γυρίσουμε όμως στα τωρινά ελληνικά δεδομένα, που διαμορφώνονται ενόψει της έλευσης στην Βουλή της συμφωνίας Ελλάδας Αζερμπαϊτζάν (αγωγός ΤΑΠ, μεταφορά αζέρικου φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη) και αποδεικνύουν περίτρανα όχι μόνο την έλλειψη διορατικότητας των κυβερνώντων, αλλά και την έλλειψη στοιχειώδους αντίληψης που οφείλεται σε δυτικότροπη ιστορική γνώση (εκπορευόμενη απ’ τις ανθελληνικές έδρες ξένων πανεπιστημίων), η οποία δεν συνδέεται με τα πραγματικά ιστορικά δεδομένα που μας συνδέουν άρρηκτα και διαχρονικά με τους Αρμένιους φίλους μας.
Και επειδή ακριβώς δεν συνδέεται, μας οδηγεί σε λανθασμένες επιλογές στην Εξωτερική πολιτική μας. Γιατί είναι λανθασμένη η επιλογή του πρωθυπουργού να έχει την ίδια γραμμή και φιλοσοφία με εκείνη που είχε – λόγω ΝΑΤΟϊκής επιρροής – ως υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός ο Γιώργος Παπανδρέου. Την πολιτική που κλίνει ελαφρά υπέρ των Αζέρων…
Το λέω αυτό γιατί βλέπω να εκδηλώνουμε κυβερνητικά την ίδια τάση (”άψογη στάση” ίσων αποστάσεων από Αζερμπαίτζάν και Αρμενία) με τότε απεμπολώντας ως Ελλάδα όχι μόνο την ιστορική μνήμη και τα κοινά μας συμφέροντα με τους Αρμένιους, αλλά και την ηθική υποχρέωσή μας απέναντι σ’ αυτούς με τους οποίους κλάψαμε, μαρτυρήσαμε και μοιραστήκαμε ως θύματα την ίδια τουρκική βαρβαρότητα.
Ως εκ τούτου, θα έπρεπε να τους αντιμετωπίζουμε ως ”φυσικούς” μας συμμάχους λόγω του κοινού μας εχθρού και όχι να διοχετεύουμε μέσω των φίλιων προς την κυβέρνηση Μέσων τις… αζέρικες προτιμήσεις μας. Γιατί οι Αρμένιοι κι όχι οι Αζέροι θα είναι μεθαύριο οι φερέγγυοι σύμμαχοι που θα έρθουν να πολεμήσουν εθελοντικά στο πλευρό μας σε ενδεχόμενο πόλεμο με την Τουρκία (κάτι που είναι πολύ πιθανό με τα τωρινά δεδομένα).
Άλλωστε οι πικρές εμπειρίες ημών και των Κυπρίων αδελφών μας έχουν δείξει επανειλημμένα ότι στα δύσκολα που μας έρχονται θα πρέπει να δίνουμε μεγαλύτερη πίστη στους έξω απ’ το ΝΑΤΟ (Αρμένιους, Ισραηλινούς, Αιγύπτιους) συμμάχους μας, παρά στους… ”στρατηγικούς”, τους ενταγμένους στο ΝΑΤΟ, όπου ανήκει και η Τουρκία, ο ”προαιώνιος εχθρός” και επιβουλέας των εδαφών μας.
Τέλος, εμείς οι Έλληνες δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι – με δεδομένο τον ρόλο της Κρήτης στην αντοχή της Ρωσίας κατά την μάχη του Στάλινγκραντ – όσο περισσότερο αντέξει η Αρμενία απέναντι στο φύσει ανθελληνικό μέτωπο Αζέρων και Τούρκων, τόσο περισσότερο χρόνο και ενθάρρυνση θα δώσει σε μας, ώστε να οπλιστούμε κατάλληλα διπλωματικά και μην υποκύψουμε σε πιέσεις που θα μας ασκηθούν σε Τραπέζι διαπραγματεύσεων, με στόχο τον εθνικό ακρωτηριασμό μας…
Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)
