Πανδημία και προτεραιότητες

Σαν σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, η παγκόσμια κοινότητα, βρίσκεται αντιμέτωπη με το ‘δεύτερο κύμα’ της πανδημίας. Όχι ότι σε μεγάλες χώρες είχε τεθεί, σε οποιαδήποτε χρονική φάση από το ξέσπασμά της υπό έλεγχο.

Μέσα από μια προσομοίωση της πραγματικότητας και την αναλογική αναπαραγωγή των παραστάσεών της, ειδικά στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχαμε φτάσει να θεωρούμε, ότι η αρχική τιθάσευση των κρουσμάτων και των απωλειών, ίσχυε σε διεθνή κλίμακα. Και σε μια τραγική επανάληψη της Ιστορίας, που αφορούσε το σοκ της ισπανικής γρίπης και των δύο σταδίων της, ο ιός επανέκαμψε και καλπάζει.

Η αγωνία για την υγειονομική διάστασή του, είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Ο αλματώδης πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων, δοκιμάζει τις αντοχές του δημοσίου συστήματος υγείας και η φονικότητα του ιού, μοιραία αποτιμάται και στις συνέπειές της, ως προς την επάρκεια φροντίδας σοβαρών περιστατικών, από άλλες νόσους και εστίες και την αποστέρηση προσωπικού και υποδομών.

Καταλυτικές όμως είναι οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Η εμπειρία του lockdown, είναι καταστροφική και η ζημία που προκάλεσε στις εθνικές οικονομίες δεν μπορεί να αποτιμηθεί. Και τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Νέοι περιορισμοί, νέες περικοπές στους όρους και τους χρόνους συναλλαγών, σταδιακή απονέκρωση του τομέα παροχής υπηρεσιών, συναγερμός κινδύνου για όλους τους παραγωγικούς κλάδους.

Οι εθνικές κυβερνήσεις καταβάλουν φιλότιμες προσπάθειες, αλλά τα γεγονότα τις ξεπερνούν.

Το κολοσσιαίο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα του Ταμείου Ανασυγκρότησης αποτελεί ξέφωτο ελπίδας. Είναι ωστόσο έντονη η ανησυχία, ότι το μέγεθος των προβλημάτων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, θα έχει διογκωθεί μέσα στο σπιράλ της αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης και των νέων περιορισμών, όταν τελικά θα φτάσει η ώρα υλοποίησής του.

Απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός και γενναιότητα στη λήψη αποφάσεων. Σε επίπεδο διαφορετικό και από αυτό των Ευρωπαϊκών Θεσμών. Τα Fora των G7 και G2O, είναι μια ενδεδειγμένη λύση. Τα ισχυρότερα οικονομικά κράτη ‘πρέπει να βάλουν πλάτη’. Και να θέσουν προτεραιότητες για τη χρηματοδότηση της παγκόσμιας οικονομίας. Για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών ενίσχυσης της κατανάλωσης και της απασχόλησης, ακόμα και με τρόπο πλασματικό.

Είναι προτεραιότητα κατά τούτο η απελευθέρωση πόρων. Με πρώτους αυτούς που αφορούν την επαπειλούμενη νέα κούρσα των εξοπλισμών. Είναι το αποτέλεσμα εγγενών ελαττωμάτων της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ελέγχου των όπλων και αποτελεσματικότητας των μηχανισμών επιβεβαίωσης.

Οι συνθήκες για τον έλεγχο των στρατηγικών πυρηνικών όπλων και των πυραύλων μέσου βεληνεκούς είναι δυο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Υπάρχει απογοήτευση και δυσπιστία. Αλλά και η πίστη για να βρεθεί ένα νέο λειτουργικό πλαίσιο. Που θα αποτρέψει νέους εξοπλισμούς και θα επιτρέψει να εξασφαλισθούν πολύτιμα κονδύλια για να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Μεγάλη είναι εδώ η ευθύνη της Κίνας. Που ως επιτήδειος παρατηρητής αποφεύγει να ενταχθεί στις δυο αυτές μεγάλες συνθήκες και αποδυναμώνει την προοπτική τους.

Ιδιαίτερα τώρα, είναι υποχρέωσή της, να γίνει τμήμα του παγκόσμιου συστήματος ασφάλειας, ελέγχου και αποτροπής. Είναι το ελάχιστο που η διεθνής κοινότητα αναμένει για την αντιμετώπιση μιας πρωτόγνωρης παγκόσμιας οικονομικής δοκιμασίας, για την οποία η ίδια η Κίνα έχει κατηγορηθεί για τις τεράστιες ευθύνες της, ως προς τους όρους εξάπλωσης του ιού και της μετατροπής του σε πανδημία. Είναι επίσης η ώρα να αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης της, που προσδιορίζεται και από τον ρόλο που διεκδικεί στην παγκόσμια οικονομία, σε δύο μεγάλα κεφάλαια των πολιτικών ασφάλειας. Αυτά που αφορούν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της πειρατείας.

Έτσι θα αποδεσμευθούν πολύτιμα κεφάλαια, που θα αξιοποιηθούν για να βρει η ανθρωπότητα τον οικονομικό βηματισμό της. Τότε και μόνο τότε η πολιτική ασφάλειας θα έχει περιεχόμενο και προοπτική.

Με κράτη που θα έχουν ‘ανάσες’ για να σχεδιάσουν και να στηρίξουν την ανασυγκρότησή τους. Άλλως οδηγούμαστε σε συνθήκες πλιάτσικου. Και σε πολιτική ‘μοναχικών καβαλάρηδων’. Θα είναι μια καταστροφική ‘κληρονομιά΄, μιας διαρκούς πανδημίας.