Ογδόντα χρόνια πριν, το 1940, ένας δικτάτορας – ο Ιωάννης Μεταξάς – αρχηγός ενός μικρού κόμματος [του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων Ελλάδας (3,94 )] αιφνιδίασε με το ”ΟΧΙ” του τον Ιταλό κατακτητή Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος ζητούσε να γίνει νοικοκύρης στα σπίτια μας. Κυρίαρχος της πατρίδας μας, της συλλογικής πορείας του λαού μας, της επιβίωσης και της ιστορικής του συνέχειας.
Το ”ΟΧΙ” του Μεταξά, το ”ΟΧΙ” που βροντοφώναξαν μαζί του όλοι οι Έλληνες τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου, σηματοδότησε την πρώτη θριαμβική νίκη του Δαβίδ (Ελλάδα) εναντίον του Γολιάθ (Ιταλία) και του Άξονα.
Εξέπεμψε διακομματικά το νικητήριο σάλπισμα και ανέδειξε ως υπέρτατο ιδανικό τη βαθιά αγάπη για την πατρίδα, που ενέπνευσε πολεμιστές και πολίτες σε τέτοιο βαθμό, ώστε να τους οδηγήσει στην νίκη ενωμένους!!!..
Απόδειξη αυτού ήταν το γεγονός ότι την αγέρωχη στάση του Μεταξά απέναντι στον ομοϊδεάτη του Μουσολίνι (στάση που άνοιξε το δρόμο για το Έπος του ’40 και για ένα Πάνθεον ηρώων αντάξιων εκείνων του ’21) αποδέχθηκε και επικρότησε ο έγκλειστος στις φυλακές αρχηγός του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης.
Όπερ αναδεικνύει σε έωλους και μικρόψυχους τους ισχυρισμούς μερίδας Ελλήνων που αγωνίζονται επί ματαίω να προσπεράσουν την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου ως κατασκευασμένη και να υποτιμήσουν τον ηγέτη του ”ΟΧΙ”, ο οποίος πρόταξε τον πατριωτισμό του θυσιάζοντας την ιδεολογία του στα συμφέροντα της πατρίδας.
Γιατί αυτή είναι η αλήθεια. Σε μια σπάνια γενναιοδωρία της Ιστορίας, ο μάλλον αντιπαθής μέχρι τότε αρχηγός του μικρού φασιστικού κόμματος και του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ανέδειξε τον ηγετικό ρόλο του κάνοντας να υποκλιθούν μέχρι και οι πολιτικοί αντίπαλοί του.
Η επιλογή του Ιωάννη Μεταξά να οδηγήσει την Ελλάδα – με πλήρη συνείδηση – στο πλευρό των Συμμάχων που είχαν παραταχθεί απέναντι στις φασιστικές δυνάμεις του Άξονα δικαιώθηκε πανηγυρικά.
Έτσι το ”ΟΧΙ” στον Εμμανουέλε Γκράτσι, τον Ιταλό πρέσβη που ήρθε να του επιδώσει το ταπεινωτικό τελεσίγραφο της υπερδύναμης χώρας του τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου, έδωσε το σύνθημα στους Έλληνες για εθνική ενότητα. Τους έκανε να σπεύσουν να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της πατρίδας συσπειρωμένοι μετά τον άνανδρο τορπιλισμό της Έλλης (15 Αυγούστου 1940).
Το αξέχαστο έγκλημα της Τήνου βρήκε την απάντησή του στο ”ΟΧΙ” ενώνοντας τους Έλληνες σε μια γροθιά: Μικροαστοί, εργάτες, αγρότες, δημόσιοι υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, δεξιοί, αριστεροί, βενιζελικοί, βασιλόφρονες, κεντρώοι, όλοι – οπαδοί και αντίπαλοι της 4ης Αυγούστου – έγιναν ένα απέναντι στον κοινό εχθρό κατακλύζοντας με ενθουσιασμό τα στρατολογικά γραφεία και τις αμαξοστοιχίες που τους μετέφεραν στην πρώτη γραμμή του πολέμου.
Κι εκεί που νόμιζε ο Μουσολίνι (παραπληροφορημένος απ’ τους φασίστες της Τσαμουριάς) πως ο τοπικός πληθυσμός κατά μήκος των ελληνοαλβανικών συνόρων θα υποδεχόταν ως απελευθερωτές τους Ιταλούς στρατιώτες, τον είδε να μάχεται ηρωικά για να τους αποκρούσει. Να μάχεται στην πρώτη γραμμή και τα μετόπισθεν του πολέμου δίνοντας χώρο στις γυναίκες της Πίνδου να γράψουν με χρυσά γράμματα και τη συνεισφορά τη δική τους.
Οι Ιταλοί, αν και δεν υστέρησαν σε ανδρεία και θάρρος, ηττήθηκαν σ’ όλα τα μέτωπα πέφτοντας θύματα των ασύγκριτων σε ηρωισμό Ελλήνων, που τους έριξαν τελικά στη θάλασσα. Μάταια ο Μπενίτο Μουσολίνι αντικαθιστούσε τους διοικητές των μεραρχιών του (Βισκόντι, Πράσκα, Καβαλέρο, Σοντού) κατηγορώντας τον ένα μετά τον άλλον για έλλειψη θάρρους.
Έτσι που ο τελευταίος έφτασε στο σημείο, μες στην απόγνωσή του, να ζητά απ’ τον Ντούτσε να επέλθει ανακωχή με την Ελλάδα μέσω του Χίτλερ (απομνημονεύματα Ιταλού υπουργού Εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο, 1944). Όλα όμως είχαν κριθεί. Γι’ αυτό και ο Μέραρχος Πρίκολο έγραψε τότε χαρακτηριστικά: ”Η καταστροφή εκδηλώθηκε τόσο απροσδόκητα, τόσο παράλογα και τόσο σοβαρά… Είμαστε χαμένοι!..
Απροσδόκητα οδυνηρά για τους Ιταλούς, αλλά απροσδόκητα θριαμβευτικά και ελπιδοφόρα για τους Έλληνες του ’40, με μπροστάρηδες τον λαό και τον ηγέτη του. Έναν ηγέτη που από πρωταγωνιστής του ”Εθνικού Διχασμού” – μετά την εγκαθίδρυση του αυταρχικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου – αναδείχθηκε σε εκφραστή του ανώνυμου Έλληνα ο οποίος δια στόματος εκείνου εκστόμισε το αθάνατο ”ΟΧΙ”!!!..
Ογδόντα χρόνια μετά από εκείνην την ένδοξη εποχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, το ηρωικό ”ΟΧΙ” και το Έπος του ’40-41 που είχαν αποσπάσει τον θαυμασμό όλης της Οικουμένης και συνέβαλαν καθοριστικά στη νίκη των Συμμάχων και του Άξονα, εξακολουθούν να είναι επίκαιρα (αν και χωρίς την αλλοτινή λάμψη λόγω της εθνικής κατάθλιψης που προκαλεί η γενικότερη παρακμή και η κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις).
Ωστόσο η διάθεση του λαού να πάει κόντρα στην κυβερνητική ηττοπάθεια και την εθνική παρακμή και να αντιπαλέψει μ’ ένα δεύτερο ”ΟΧΙ” το διαφαινόμενο ενδεχόμενο υποταγής στον προαιώνιο εχθρό μας (ήδη απεμπολήσαμε για χάρη του – δια στόματος πρωθυπουργού – το κυριαρχικό μας δικαίωμα για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 νμ), είναι ολοφάνερη και ειλημμένη.
Κι αυτό γιατί έχει συνειδητοποιήσει στην ιστορική του πορεία ότι όταν αγωνίζεται ενωμένος για την λευτεριά του, όσο μεγάλα κι αν είναι τα εμπόδια που καλείται να αντιμετωπίσει κι όσες θυσίες απαιτηθούν για να τα ξεπεράσει, στο τέλος θα δικαιωθεί και θα στεφθεί νικητής!!!..
Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)