Το κόκκινο και το μαύρο στην εξωτερική πολιτική Ελλάδας-Τουρκίας

Η προπαγάνδα στη φυσική μας ζωή έχει αναβαθμιστεί ασφαλώς σήμερα από τεχνική σε τέχνη. Τέχνη συμβόλων κατάλληλα διαμορφωμένη για να επηρεάσει τις προθέσεις και τις δράσεις του κοινού στο οποίο απευθύνεται, με κίνδυνο τη συρρίκνωση της ελευθερίας του, την ελεγχόμενη πληροφόρηση και την επιλογή προαποφασισμένων απ’ τον πομπό ”προϊόντων” που αφορούν τις στάσεις, τις προτιμήσεις, τις αντιλήψεις και τις ιδέες του.

Το κύριο όπλο της είναι η υποβολή που ασκεί και απειλεί να αλλοτριώσει, να υποβιβάσει και να αλώσει ουσιαστικά το πνεύμα και την ψυχή του ευάλωτου δέκτη, ο οποίος – αν δεν είναι κατάλληλα ”προετοιμασμένος” – την εκλαμβάνει και την υιοθετεί ως διαφώτιση αφήνοντάς την να επηρεάσει την βούληση και την κρίση του με κατάληξη τον εξανδραποδισμό του.

Αυτού του είδους την προπαγάνδα, που διαθέτει ακαταμάχητη δύναμη σε βαθμό που να επηρεάζει όχι απλά άτομα και κοινωνικές ομάδες, αλλά ολόκληρους λαούς, είδαμε να την ασκούν κράτη και διεθνείς Οργανισμοί μέσα από σουρεαλιστικής έμπνευσης διαφημίσεις (όπως αυτές του ΟΗΕ, κατά το παρελθόν για την ένταξη των οικονομικών μεταναστών στην ΕΕ) ή από… μηνυματικά tweets ηγετών, τα οποία χαρακτηρίζονται ενίοτε από σοφιστικέ σαρκασμό με ιστορικές απολήξεις.

Ενδεικτικά παραδείγματα της τελευταίας περίπτωσης είναι αυτά για τους Έλληνες και την Ελλάδα του Ταγίπ Ερντογάν και του συμμάχου του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αρχηγού του ακροδεξιού κόμματος MHP, που συνταιριάζουν το μαύρο της προπαγάνδας με το κόκκινο της σημαίας τους.

Τώρα θα μου πείτε πως το μαύρο στην προπαγάνδα της τουρκικής Εξωτερικής πολιτικής πάντα υπήρχε, αφού στην Τουρκία η δημοκρατία ήταν πάντα… ”φερόμενη ως”, πνιγμένη απ’ τα πραξικοπήματα και τις δικτατορικού τύπου διακυβερνήσεις, όπως αυτή του Ταγίπ Ερντογάν που είναι τουρκο-ισλαμικής έμπνευσης και έχει στόχο τον παντουρκισμό-παντουρανισμό, τον συνασπισμό δηλαδή όλων των τουρκικών και τουρανικής καταγωγής λαών και φυλών της Ασίας σε ενιαίο κράτος ή σε ομοσπονδία ισχύος και υπεροχής, η οποία να αντιπροσωπεύει έναν αυτόνομο ισλαμικό γεωπολιτικό πόλο.

Η υπεροχή, πράγματι – στο πλαίσιο ενός παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος – ήταν ανέκαθεν ο κύριος σκοπός των ηγετών της Τουρκίας. Ωστόσο μόνο ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται ικανός να την εμφυσήσει στην Εξωτερική πολιτική της.

Κι αυτό γιατί κρύβει μέσα του τον θρησκευτικό ρατσισμό και τον ισλαμοφασισμό. Αυτόν που ονομάζουμε κοινώς ”ισλαμικό φονταμενταλισμό”, ο οποίος είναι ζήτημα πολιτικής, όπως ο φυλετικός ρατσισμός των Χίτλερ και Μουσολίνι.

Έχει τη στόφα αυτών των δύο αναμφισβήτητα, εμποτισμένη όμως με το ιδεολόγημα της θρησκευτικής καθαρότητας ενός ”περιούσιου λαού” ο οποίος, στις σκέψεις και τα όνειρά του (βλ. ”Γαλάζια Πατρίδα”), είναι ο τουρκικός…

Αυτόν θέλει να αναδείξει ο Ερντογάν όταν βάζει στρατηγικό στόχο του την αλλαγή του status της Τουρκίας στο διεθνές σύστημα. Όλες οι κινήσεις και οι συμπεριφορές του δείχνουν, αναμφίβολα, ότι θέλει να τον αναδείξει σε πρωταγωνιστή – εν είδει Μεγάλης Δύναμης – ώστε να μπορεί να ασκήσει παγκόσμια επιρροή.

Ήδη ασκεί επιρροή σε πολλά εκατομμύρια μουσουλμάνων, οι οποίοι τον βλέπουν ως ”καθοδηγούμενο από τον Μωάμεθ” ηγέτη. Ως… τουρκική εκδοχή του Σουδανού επαναστάτη φύλαρχου Μωχάμεντ Αχμέτ (”Μαχντί”), που είχε ξεσηκώσει σε εξέγερση τους συμπατριώτες του το 1880 κατά των Αιγυπτίων και των Βρετανών στο Αγγλοαιγυπτιακό Σουδάν.

Όπως προείπα, όμως, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν αρκείται στην εικόνα υπεροχής σε μεγάλο κομμάτι του μουσουλμανικού κόσμου και θέλει με την δύναμη της πυγμής του να καταστήσει την Τουρκία παράγοντα ισχύος στον αναδυόμενο υβριδικό πολυπολικό κόσμο που υπερβαίνει πληθυσμιακά του ισλαμικού.

Στο άρμα αυτού θέλει να προσδέσει και την πολιτισμική-ισλαμική παράμετρο ως συνέχεια της βυζαντινής και γι’ αυτό φρόντισε και να οικειοποιηθεί όλα τα χριστιανικά σύμβολα που σώζονται στην Τουρκία μετατρέποντας σε τζαμιά τους ιστορικούς ορθόδοξους ναούς της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Κι αυτή η συμβολική του κίνηση, που δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα και προληπτικά απ’ τους εδώ κυβερνώντες (μιας και ο ”σουλτάνος” έκανε φανερές τις προθέσεις του μήνες πριν) είναι η προβολή της προπαγάνδας που ακολουθεί από χρόνια η Εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.

Μια πολιτική συγκροτημένα ανθελληνική που στηρίζεται σε στρεψοδικίες, προβοκάτσιες και ψέματα, με στόχο να υποσκάψει τις θέσεις μας στο διεθνές περιβάλλον και να ενισχύσει τις δικές της σε βάρος των εθνικών δικαίων μας.

Αυτό απέδειξε, άλλωστε – για πολλοστή φορά – ο προσεταιρισμός του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα εκ μέρους του Ταγίπ Ερντογάν, όπως και το γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος σαμποτάρισε παρεμβατικά την ελληνοαλβανική συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα, ενώ προηγήθηκε η προσπάθεια υπονόμευσης της Ελλάδας στο Σκοπιανό ζήτημα, όπου επιμένει να αποκαλεί τα Σκόπια ”Μακεδονία” αμφισβητώντας ευθέως της ελληνικότητα και ιστορικότητα του όρου, που υπερβαίνει των οποιωνδήποτε ”συμφωνιών”…

Την ίδια προπαγανδιστική υπονόμευση είδαμε να ασκεί ο ίδιος και στην περίπτωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, ενώ συνεχίζει απτόητος να μας δίνει αφορμές για να αμυνθούμε προσκομίζοντας στους άπιστους Θωμάδες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (όπου ανήκουν Ελλάδα-Τουρκία) μεγάλο όγκο υλικού υποστήριξης των εθνικών μας θέσεων, που είναι ταυτισμένες με τις Συμβάσεις και τις Συνθήκες οι οποίες καθόρισαν τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Μας δίνει αφορμές, πλην όμως εμείς αρνούμαστε να τις εκμεταλλευτούμε εμμένοντας στις ”φιλειρηνικές” ιδεοληψίες μας, που χαράσσουν και τις γραμμές Άμυνάς μας. Γραμμές που ξεθωριάζουν συχνά-πυκνά και αναπροσαρμόζονται υποχωρώντας ανάλογα με τις περιστάσεις.

Κι αυτό είναι, δυστυχώς, η μεγαλύτερη απόδειξη ότι η ελληνική Εξωτερική πολιτική δεν έχει βάσεις συγκρότησης μιας συνεκτικής και μακρόπνοης εθνικής στρατηγικής, παρά είναι ευκαιριακή και ευεπηρέαστη πότε απ’ το πνεύμα του διχασμού και πότε απ’ την προσωπική (μυστική τις περισσότερες φορές) πολιτική που ασκούν οι ηγέτες της στο πλαίσιο των επαφών τους με τους Τούρκους ομολόγους τους.

Μια πολιτική που προσδιορίζεται από μικροπολιτικές πρακτικές (προσαρμοσμένες στην ”πολιτική των σεισμών ή του covid), στα ζεϊμπέκικα, τις κουμπαριές και τα ”Πολίτικα” κουλούρια που μοιραζόμαστε με τους Τούρκους στην προκυμαία της Σμύρνης, για να ξεχάσουμε τις διαφορές μας…

Βέβαια υπάρχει και το χειρότερο, θα μου πείτε. Αυτό που εκφράζουν οι εκπρόσωποι του… ”κόκκινου”. Του ”κόκκινου” της καπιταλιστικής Αριστεράς και της εκσυγχρονιστικής Κεντροαριστεράς.

Των σημαιών που τις παίρνει ο αέρας και εκείνων που στο πρώτο φύσημα του βοριά αποχρωματίζονται. Του κόκκινου των ανοιχτών οριζόντων (ενίοτε και θαλασσών), που κάνουν πιο… large και συγκαταβατική την Εξωτερική πολιτική μας χωρίς σύνορα.

Είναι το χρώμα που εκφράζουν οι ατλαντιστές της Αριστεράς, οι οποίοι φροντίζουν να τρέφουν περιοδικά την ψυχολογία των Τούρκων και την προπαγάνδα τους (πρακτορείο Anadolu) με δηλώσεις όπως εκείνη του επικεφαλής του Μέρα 25 Γ. Βαρουφάκη, ο οποίος είχε παρομοιάσει τον θετικά διακείμενο απέναντι στην Ελλάδα Λίβυο στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ με τον Ράντοβαν Κάρατζιτς, τον Βόσνιο πολιτικό που είχε καταδικαστεί για εγκλήματα πολέμου…

Το ακόμα χειρότερο είναι όταν κάποιοι της εκτελεστικής εξουσίας, πρώην και νυν εισηγούνται την άσκηση Εξωτερικής πολιτικής από ”επιτροπές πολιτών” (citizens juries) ή την αναβάθμιση του αποχρωματισμένου εθνικά ΕΛΙΑΜΕΠ σε γνωμοδοτικό όργανό της, το οποίο έχει τη δυνατότητα να συνεργαστεί (για το καλό της πατρίδας, μην το ξεχνάμε…) με την Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής και με μη κυβερνητικά πρόσωπα ή πρόσωπα από εξωκοινοβουλευτικούς χώρους…

Επικίνδυνοι πειραματισμοί όλοι αυτοί, που εξυπηρετούν θαυμάσια τα υπάρχοντα ανθελληνικά κέντρα μέσα και έξω από την Ελλάδα. Αλλά φταίνε τάχα μόνο τα κέντρα αυτά που αρμενίζουμε τόσο στραβά, όταν έχουμε βάλει σε καίρια πόστα (ως συμβούλους και παρασυμβούλους επί των Εξωτερικών) τους ”Ανανιστές” της εποχής μας (ή, άλλως πώς,”πολιτικούς του κατευνασμού”), οι οποίοι τυχαίνει να είναι ”προοδευτικοί” άνθρωποι και να αντιπροσωπεύουν το κερασάκι στην πολυκομματική τούρτα της ΝΔ;

Άνθρωποι που συμβουλεύουν επίσημα ή ανεπίσημα τον πρωθυπουργό:
1. Να μην κάνει ρούπι απ’ τα 6 νμ και να ενδώσει στη ”συνεκμετάλλευση” (διχοτόμηση) του Αιγαίου.
2. Να δει με διαφορετικό μάτι τη συγκρουσιακή σχέση μας με τους Τούρκους αναμασώντας τις παλιές θεωρίες τους ότι η χρονίζουσα ελληνοτουρκική διένεξη δεν οφείλεται στις υπάρχουσες διαφορές μας με την Τουρκία και στο αιματοβαμμένο ιστορικό παρελθόν που μας χωρίζει, αλλά στην έντονη κι αμοιβαία καχυποψία και εχθρότητα που αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο λαών μέσα στα χρόνια.

Με άλλα λόγια υπάρχουν σύμβουλοι και παρασύμβουλοι του Έλληνα πρωθυπουργού που αποδίδουν τα πάντα στα εθνοφυλετικά στερεότυπα τα οποία παραπέμπουν στο… μαύρο του φασιστικού εθνικισμού, γιατί ”είμαστε εθνοκεντρικοί ως Έλληνες”, ”αγνώμονες από πάντα”, ”αναξιόπιστοι” και ”ακραία εθνικιστές, με εθνική ταυτότητα ανασφαλή, που μας κάνει να βλέπουμε ως απειλητικούς και βαρβάρους τους Τούρκους”, ενώ δεν είναι…

Όχι, δεν είναι. Δεν είναι αυτοί που συστηματικά και οργανωμένα μεθοδεύουν την επέκταση των συνόρων τους σε βάρος των δικών μας. Δεν είναι αυτοί που ονειρεύονται ακύρωση διεθνών Συνθηκών και Συμβάσεων και ”Γαλάζιες Πατρίδες” με 80 τοις εκατό κυριαρχία στο Αιγαίο, στην προσπάθεια ανασύστασης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας τους.

Δεν είναι αυτοί που επιχείρησαν δια του μεταναστευτικού τους στρατού τον περασμένο Μάρτιο να εισβάλουν στη Θράκη παραβιάζοντας τα σύνορά μας στον Έβρο. Δεν είναι αυτοί που περνούν από κόσκινο καθημερινά με τα ερευνητικά σκάφη τους την ελληνική υφαλοκρηπίδα και – έχοντας ερείσματα σε Ευρώπη και Αμερική – κάνουν τον Έλληνα πρωθυπουργό να παρακαλάει να πάμε στη Χάγη, ενώ γνωρίζει καλά πως μας περιμένει εκεί η Προκρούστεια κλίνη μας.

Δεν είναι αυτοί που μας πιέζουν λιποθυμικά για αποστρατικοποίηση του Έβρου και των νησιών μας, την ίδια στιγμή που μας απειλούν ότι θα εισβάλουν στα ”γκριζοποιημένα” απ’ τους ίδιους νησιά του Ανατολικού Αιγαίου γιατί τους ανήκουν με βάση τη ”θεωρία περί εγγυτέρων νήσων”, η οποία ωστόσο δεν γίνεται αποδεκτή από καμιά Συνθήκη ή Σύμβαση.

Δεν είναι αυτοί που υποκινούν τους μουσουλμάνους μειονοτικούς για διεκδίκηση αναγνώρισης ”τουρκικής” μειονότητας σε Θράκη και Δωδεκάνησα (εγείροντας τεχνηέντως και θέμα ανεξαρτησίας της πρώτης δια των ”Γκρίζων” ανταποκριτών της), ενώ θέλουν παράλληλα να μας επιβάλουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να μας αναγκάσουν να διαπραγματευτούμε από φόβο στη Χάγη…

Στην Χάγη, την οποία αντιμετωπίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης σαν την Ιθάκη μας, ενώ ξέρει καλά πως ισοδυναμεί με ”δαμόκλειο σπάθη”, γιατί όσο κι αν θέλουμε να τελειώσουμε μονοθεματικά την διαπραγμάτευση με την Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριό θέτοντας προς διαβούλευση μόνο το ακανθώδες ζήτημα της υφαλοκρηπίδας – ο γείτονας εξ Ανατολών σχεδιάζει για χάρη μας να ανοίξει την βεντάλια όλων των διεκδικήσεών του στην προσπάθειά του να μας ακρωτηριάσει…

Μέχρι να φτάσουμε όμως εκεί, πολύ φοβάμαι ότι θα έχει προλάβει να πετύχει τετελεσμένα εκμεταλλευόμενος τη ραθυμία και τα αργά αντανακλαστικά της Εξωτερικής πολιτικής μας, στα οποία – αν προστεθεί η ηττοπάθεια, η έλλειψη διορατικότητας (σε συνδυασμό με την έλλειψη εθνικής στρατηγικής) και οι… ”προοδευτικές” ιστορικές γνώσεις των πρωθυπουργικών συμβούλων – τότε θα μετατραπεί η Ελλάδα σε ιδανικό θήραμα για θυσία στον βωμό της ”Γαλάζιας Πατρίδας”…

Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)