H τουρκική επεκτατική στρατηγική

Κουρελόχαρτο έχει κάνει η Τουρκία τη Συνθήκη της Λωζάννης (Ιούλιος 1923), από την επομένη της υπογραφής της. Μόλις το Σεπτέμβρη του ίδιου έτους, το τουρκικό κράτος ανέλαβε όλες τις εξουσίες (διοικητικές, ασφαλείας, τελωνειακές κλπ) σε Ίμβρο και Τένεδο. Ποτέ δεν εφαρμόστηκε η «ειδική διοικητική οργάνωση, αποτελούμενη από τοπικά στοιχεία» όπως αυτή οριζόταν στο άρθρο 14.

Μεθοδευμένα η Τουρκία εκδίωξε τους Έλληνες, απαλλοτρίωσε τη γη τους, απαγόρευσε επαγγέλματα, εποίκισε τα δύο νησιά με κακοποιά στοιχεία, με το χτίσιμο ανοιχτών αγροτικών φυλακών, έκλεισε σχολεία και ακύρωσε κάθε πολιτισμική δραστηριότητα. Αποτέλεσμα οι Έλληνες κάτοικοι από 13.000 το 1923 συρρικνώθηκαν σε 600 σήμερα.

Στις 6 Σεπτέμβρη του 1955, στα λεγόμενα «Σεπτεμβριανά», ένας μαινόμενος όχλος 50.000 Τούρκων, υπό την καθοδήγηση και υποστήριξη των τουρκικών αρχών που τους μοίραζαν λοστούς και τσεκούρια, στράφηκε κατά των Ελλήνων κατοίκων της Πόλης. Το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης είχε ως αποτέλεσμα μέσα σε μια νύχτα δεκάδες θανάτους, εκατοντάδες βιασμούς, χιλιάδες λεηλασίες και καταστροφές κτιρίων, μέχρι και σκυλεύσεις πτωμάτων στα νεκροταφεία. Από τα κεντρικά συνθήματα του εξαγριωμένου πλήθους ήταν «θάνατος στους γκιαούρηδες». Οι ζημιές αποτιμήθηκαν σε 150.000.000 δολάρια. Από τους 100.000 Ελλήνων της Πόλης απέμειναν 2.000 σήμερα.

Διαχρονικά η Τουρκία έχει καταστρατηγήσει όλα τα άρθρα της Συνθήκης της Λωζάννης απαγορεύοντας δραστηριότητες εκπαιδευτικού, θρησκευτικού, εμπορικού, οικονομικού και αθλητικού χαρακτήρα. Οι παραβιάσεις αυτές αποτέλεσαν μέρος ενός συνολικότερου σχεδίου εκρίζωσης των Ελλήνων από τα, επί χιλιάδες χρόνια, πατρογονικά εδάφη τους και αποτέλεσαν συνέχεια των σφαγών της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου (1914-1923). Οι Τούρκοι ολοκλήρωσαν το ξεκαθάρισμα της κοινωνίας τους από το ελληνικό στοιχείο χωρίς να τους εμποδίσει καμία Συνθήκη.

Της πολιτικής τής εθνοκάθαρσης από τους Έλληνες (και τις άλλες εθνότητες) ακολούθησε η τουρκική πολιτική της γεωγραφικής επέκτασης. Έχοντας υιοθετήσει τη γερμανικής έμπνευσης θεωρία του Ζωτικού Χώρου (Lebensraum), την οποία είχε ως βάση και η ναζιστική Γερμανία, αναζητά μια διαρκή γεωγραφική επέκταση σε βάρος όμορων κρατών.

Οι Τούρκοι φαίνεται να μην έχουν απαρνηθεί τα ειδοποιά χαρακτηριστικά των νομαδικών φυλών καταγωγής τους, των προερχόμενων από τη μεγάλη ευρασιατική στέπα που επιβίωναν με αρπαγές, λεηλασίες, επιδρομές και κατακτήσεις ξένων εύφορων εδαφών. Οι Νεότουρκοι αποδεικνύονται άξιοι συνεχιστές αυτής της κουλτούρας.

Η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης, ήταν μια πολυμερής συμφωνία που συνήφθη μεταξύ της Τουρκίας από τη μια πλευρά και επτά κρατών από την άλλη. Εκτός της Ελλάδας, τη Συνθήκη υπέγραψαν η Βρετανική Αυτοκρατορία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Ρουμανία, και το Σερβο-Κροατο-Σλοβενικό κράτος. Διευθετούσε το «Ανατολικό Ζήτημα» αντικαθιστώντας τη Συνθήκη των Σεβρών. Προσδιόρισε τελεσίδικα τα σύνορα της Τουρκίας με τις Βαλκανικές και τις Αραβικές χώρες.

Το 1939 η Τουρκία, καταστρατηγώντας για άλλη μια φορά τη Συνθήκη, θα προσαρτήσει κατόπιν δημοψηφίσματος των «κατοίκων» της, την Αλεξανδρέττα η οποία με τη συνθήκη της Άγκυρας του 1921 είχε παραχωρηθεί στην Συρία (η οποία τελούσε υπό γαλλική διοίκηση), απολαμβάνοντας μια σχετική αυτονομία λόγω πληθυσμιακής σύνθεσης. Πριν το δημοψήφισμα η Τουρκία είχε φροντίσει να εποικίσει μαζικά την περιοχή.

Με την εισβολή στη Κύπρο δεν έχουμε μόνο παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάννης (άρθρα 20 και 21), αλλά και παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των βασικών αρχών του Διεθνούς Δικαίου. Έτσι έχουμε σήμερα τη, επί 46 συναπτά έτη, στρατιωτική κατοχή του 37,5% του εδάφους, με παρουσία 40.000 στρατιωτών, καθιστώντας το μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες περιοχές του πλανήτη, την τεχνητή διαίρεση της Κύπρου, την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της, με τη μαζική εισβολή εποίκων, την ανακήρυξη ψευδοκράτους και τις βαρβαρότητες κατά των Ελληνοκυπρίων. Απώτερος στόχος της Τουρκίας είναι η προσάρτηση ολόκληρης της Κύπρου και του θαλάσσιου χώρου που την περιβάλλει, με τη συνεχή παρουσία στην κυπριακή ΑΟΖ γεωτρύπανων και πολεμικών πλοίων, επιδιώκοντας τη δημιουργία τετελεσμένων.

Με τα όπλα οι Τούρκοι κατοχυρώνουν θέσεις στο έδαφος της Συρίας στην περιοχή της Ιντλίμπ και του Αφρίν. Η πόλη του Αφρίν απέχει από την Αλεξανδρέττα 103 χιλιομ. Επίσης, με πρόσχημα ότι καταπολεμά τους «τρομοκράτες» Κούρδους του ΡΚΚ, έχει εγκαταστήσει 13 στρατιωτικές βάσεις στο ιρακινό έδαφος επιδιώκοντας αλλαγή των συνόρων και με το Ιράκ.

Η Αλεξανδρέττα το 1939, η Κύπρος το 1974, η Συρία το 2018 συνιστούν πάγιες πρακτικές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής των τελευταίων 60 χρόνων που τεκμηριώνουν τις αρπακτικές διαθέσεις της.

Υπό το πρίσμα αυτό, καμία έκπληξη δεν θα έπρεπε να προκαλούν οι αναφορές του τούρκου Προέδρου, μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου, για επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάννης. Αντίθετα, γι’ αυτόν αποτελεί ιστορικό καθήκον και υπόθεση ρουτίνας.

Η διείσδυση στην Αφρική

Ο επεκτατισμός της Τουρκίας δε σταματάει στην γεωγραφική διεύρυνση της σε βάρος όμορων κρατών. Ιδιαίτερης στρατηγικής σπουδαιότητας είναι η διείσδυσή της στην Αφρικανική Ήπειρο. Πέραν της στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη και του τουρκολυβικού συμφώνου έχουμε:

Επενδύσεις πάνω από 1 δισ. $ στη Σομαλία για ανθρωπιστικές δράσεις, προσφέροντας αρωγή στους χειμαζόμενους από τον εμφύλιο πόλεμο μουσουλμάνους. Τουρκικές εταιρείες διαχειρίζονται το λιμάνι και το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας Μογκαντίσου. Η Τουρκία διατηρεί τη βάση TURKSΟM, η οποία λειτουργεί ως Σχολή Πολέμου όπου οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εκπαιδεύουν το σομαλικό στρατό. Χιλιάδες μισθοφόροι του τουρκικού στρατού είναι Σομαλοί. Επίσης, η σομαλική κυβέρνηση καλεί τη Τουρκία για έρευνες υποθαλάσσιων υδρογονανθράκων. Προ ολίγων ημερών, η Τουρκία αποπλήρωσε το μισό χρέος της Σομαλίας στο ΔΝΤ (2,4 δις $) κάνοντας τη «καρδιά» του υπουργού Δικαιοσύνης της Σομαλίας να «νοιώθει ευγνωμοσύνη για τον Ερντογάν». Σημειωτέον ότι πρόεδρος του Δ.Δ. της Χάγης είναι Σομαλός με τη θητεία του να λήγει το 2027.

Το 2017 συνήψε συμφωνία με την κυβέρνηση του Σουδάν για τη παραχώρηση για 99 χρόνια του στρατηγικής σημασίας νησιού Σουακίν στην Ερυθρά θάλασσα, με τη Τουρκία να αναλαμβάνει την ανακατασκευή του λιμένα του. Με τον έλεγχο του νησιού αυτού ελέγχονται όλοι οι συγκοινωνιακοί άξονες μεταξύ Ανατολικής Αφρικής και Σαουδικής Αραβίας. Σουακίν – Μογκαντίσου – Κατάρ, σχηματίζουν ένα τρίγωνο για τον έλεγχο της ανατολικής Αφρικής και της Αραβικής Χερσονήσου. Επίσης, έχει συμφωνία γεωργικής εκμετάλλευσης 7.800 στρεμμάτων, με διαχειριστές το τουρκικό κράτος και την MUSIAD (Ένωση Ανεξάρτητων Επιχειρηματιών και Βιομηχάνων). Το αν θα προχωρήσουν οι συμφωνίες από τη νέα κυβέρνηση του Σουδάν, που προέκυψε από το πραξικόπημα του 2019, είναι ένα άλλο ζήτημα.

Συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με το κράτος του Νίγηρα το οποίο συνορεύει στα βόρεια με την Λιβύη. Ο Νίγηρας διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο στο κόσμο ορυχείο εξόρυξης ουρανίου, απαραίτητου καυσίμου για το μελλοντικό πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας.

Στη Τυνησία έχει εκτεταμένη επιχειρηματική παρουσία στον κατασκευαστικό κλάδο όπου εκτελούνται έργα αξίας άνω των 6 δις $. Η τουρκική TAV κατασκεύασε και διαχειρίζεται δύο αεροδρόμια. Οι εξαγωγές ξεπερνούν τα 900 εκατ. $ έναντι εισαγωγών 200 εκατ. $.

Έχει αναπτύξει ενεργειακή συνεργασία με το Τσάντ, μια χώρα πλούσια σε ενεργειακούς πόρους, και έχει συνεργασία στο τομέα των ΑΠΕ, με τη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων.

Επίσης, η τουρκική TAV, μαζί με πορτογαλικό όμιλο, έχουν αναλάβει τη κατασκευή υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής στη Τανζανία.

Τουρκικές εταιρείες κατασκεύασαν και το διεθνές αεροδρόμιο στο Ντακάρ της Σενεγάλης.

Έχει συμμετοχή στην Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα και αποτελεί στρατηγικό εταίρο της Αφρικανικής Ένωσης στην οποία συμμετέχουν τα 54 από τα 56 αφρικανικά κράτη. Ο όγκος εμπορίου έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια. Ο Ερντογάν έχει επισκεφθεί 38 αφρικανικές χώρες, όπου μεταξύ των άλλων προωθεί την πώληση όπλων. Η Τουρκία διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με 48 κράτη και έχει 32 πρεσβείες αφρικανικών κρατών στην Άγκυρα. Οι Τουρκικές Αερογραμμές καλύπτουν 56 προορισμούς έναντι 14ων το 2011 και έχει τη πρώτη θέση στη μεταφορά εμπορευμάτων και τη δεύτερη στην επιβατική κίνηση. Σημαντικές είναι και οι παρεμβάσεις πολιτιστικού χαρακτήρα με την αναστήλωση μνημείων του οθωμανικού παρελθόντος των αφρικανικών χωρών.

Ο επεκτατισμός είναι ειδοποιό χαρακτηριστικό της τουρκικής εθνικής ταυτότητας και θεμελιώδες στοιχείο συνοχής του τουρκικού έθνους. Δεν αποτελεί γνώρισμα μιας συγκεκριμένης πολιτικής τάσης. Η πρακτική της γεωπολιτικής απληστίας εφαρμόζεται ανεξάρτητα αν στην εξουσία βρίσκονται κεμαλιστές, ισλαμιστές, πολιτικοί ή στρατιωτικοί. Η εθνική στρατηγική της Τουρκίας είναι απόλυτα συμπαγής και απόλυτα αποδεκτή από τη τουρκική κοινωνία.

Παρομοίως δεν αποτελεί γνώρισμα μιας ιστορικής περιόδου αλλά μόνιμο συνοδευτικό στοιχείο όλης της ιστορικής διαδρομής του τουρκικού έθνους από το εμβρυϊκό του στάδιο όταν είχε τη μορφή των τουρκικών φύλων της ευρασιατικής στέπας. Είναι η ζωογόνος δύναμή του ακόμα και στις περιόδους που οι συσχετισμοί δυνάμεων το υποχρέωναν σε γεωγραφική συρρίκνωση. Οι ίδιοι οι Τούρκοι φροντίζουν να μας υπενθυμίζουν το πολιτισμό τους τιμώντας τον βασιλιά των Ούννων, των προγόνων τους, τον Αττίλα.

Αιγαίο – Ανατολική Μεσόγειος

Η Τουρκία νοιώθει μια αφόρητη γεωπολιτική ασφυξία από το θαλάσσιο τόξο που ορίζεται από τα νησιά του Α. Αιγαίου και την Κύπρο. Η ασφυξία εντείνεται από το γεγονός ότι, εκ των πραγμάτων (θάλασσα), λείπουν οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί, γεγονός που δεν υφίσταται στη «θάλασσα» των χερσαίων συνόρων της. Σε αντιστάθμισμα, η Τουρκία ανακάλυψε και διατύπωσε τη θεωρία ότι η υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου και της Α. Μεσογείου αποτελεί συνέχεια του τουρκικού χερσαίου εδάφους και τα ελληνικά νησιά, ακόμα και η Κύπρος, επικάθονται σε αυτήν και κατ’ επέκταση σε τουρκικό έδαφος.

Με επιχείρημα μια γεωφυσική αυθαιρεσία, η Τουρκία προσπαθεί να πείσει ότι έχει κυριαρχικά δικαιώματα στο μισό Αιγαίο και σε μεγάλο κομμάτι της Α. Μεσογείου γράφοντας «στα παλιά της τα παπούτσια» ιστορικά, πολιτισμικά, κοινωνικά, νομικά δεδομένα. Για τον απέραντο τουρκικό επεκτατισμό – μεγαλοϊδεατισμό, αυτός ο χώρος αποτελεί ένα κομμάτι θάλασσας που πρέπει να το απορροφήσει. Το τραγικό για την Ελλάδα είναι ότι τα τουρκικά «επιχειρήματα» βρίσκουν ευήκοα ώτα στο πολιτικό σύστημα που κυβερνά τη χώρα μας. Με τη χρήση των όπλων και την ανοχή του ελλαδικού κράτους, η Τουρκία χτίζει θέσεις και δημιουργεί τετελεσμένα.

Εκτός των συνεχών καταπατήσεων, των «τελεσίδικων» (κατά τη Συμφωνία της Λωζάννης) γεωγραφικών οριοθετήσεων και των πολύ στενών, ταχέως εξελισσόμενων, σχέσεων με τη Μαύρη Ήπειρο, η Τουρκία ηγείται ενός ευρέος συνασπισμού μουσουλμανικών κρατών όπως το Πακιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ, η Ινδονησία, η Μαλαισία κ.α., με απώτερο στόχο να καταστεί μεγάλη ευρασιατική δύναμη. Η Τουρκία αξιοποιεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, εκμεταλλεύεται τους διεθνείς συσχετισμούς στο νέο πολυπολικό διεθνές σύστημα όπως διαμορφώνονται, διασκεδάζει με την ενδοτικότητα του ελλαδικού πολιτικού συστήματος, χωρίς να αποκλίνει ούτε σπιθαμή από το στρατηγικό στόχο της.

Θα ήταν αφελές, ανιστόρητο και εκτός κάθε πραγματικότητας να θεωρούμε ότι η Τουρκία ενεργεί κατόπιν εντολών και υποδείξεων άλλων δυνάμεων.

Όχι! Κανείς δεν υποκινεί τη Τουρκία.

ΥΓ. Το άρθρο αφιερώνεται σε αυτούς που ακόμα πιστεύουν ότι η Τουρκία αποτελεί ενεργούμενο άλλων κρατών, δυναμιτίζοντας την ενότητα και παρατείνοντας την αναποφασιστικότητα των πατριωτικών δυνάμεων.