Πυρετώδες παρασκήνιο ενόψει Πενταμερούς και βρετανικό πρέσινγκ για «πολιτική ισότητα»

Το «κοινό έδαφος», που θα αναζητηθεί στη διάρκεια της «Άτυπης» Πενταμερούς, φαίνεται να προετοιμάζεται με έντονες παρασκηνιακές κινήσεις και βολιδοσκοπήσεις.

Είναι πρόδηλο ότι δεν θα αφεθεί να γίνει οτιδήποτε την τελευταία στιγμή, αν και πολλά επενδύονται από πλευράς Ηνωμένων Εθνών στις χωριστές συναντήσεις που θα έχει ο Γενικός Γραμματέας με τους συμμετέχοντες στη σύναξη.

Μέχρι τη σύγκληση της Πενταμερούς, που χρονικά τοποθετείται το δεύτερο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου στη Νέα Υόρκη, γίνονται επαφές και συζητήσεις.

Αυτό που φαίνεται πως γίνεται είναι να βρεθεί η «χρυσή τομή» στις εκατέρωθεν θέσεις. Οι διάφοροι τρίτοι που παρεμβαίνουν φλερτάρουν με ένα μοντέλο, που ανεξαρτήτως ονοματολογίας, θα είναι συνομοσπονδιακό.

Όπως αναφέρουν, μεταξύ άλλων και οι Βρετανοί, μια προσέγγιση είναι η «χαλαρή ομοσπονδία», η οποία όπως εξηγούν, θα επιτρέπει στις δύο κοινότητες να διοικούν τις περιοχές τους και κάποια βασικά ζητήματα, μικρός αριθμός, θα παραμείνουν στην κεντρική εξουσία. Εκείνο που υποδεικνύεται από εν δυνάμει μεσολαβητές, με τρόπο ώστε να προκαλέσουν ανησυχία και φόβο στη Λευκωσία, είναι πως η Τουρκία δεν μπλοφάρει με τα δυο κράτη και όσο επαναλαμβάνεται αυτή η θέση χωρίς να υπάρχει διαδικασία ή συμφωνία, θα εδραιώνεται και στο τέλος δεν θα μπορούν να κάνουν πίσω.

Αυτές οι αναφορές προφανώς και λειτουργούν ως μοχλός πίεσης προς τη Λευκωσία, προς την οποία υποδεικνύεται πως «δική της θέση» είναι η χαλαρή/ αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Αλλά αυτό που φαίνεται να είναι στο μυαλό τους δεν είναι εκείνο, που ενδεχομένως να εννοεί η κυπριακή πλευρά (για να είμαστε σωστοί δεν είναι καθαρό τι εννοεί η Λευκωσία με την «εφεύρεση» της χαλαρής/αποκεντρωμένης ομοσπονδίας).

Ενημερωμένες πηγές σημείωναν πως εκείνο που δρομολογείται είναι συνομοσπονδία, η οποία θα βαπτισθεί ομοσπονδία. Το ζητούμενο είναι και ποιος θα είναι ο ρόλος της κατοχικής Τουρκίας στο νέο μόρφωμα. Ο βαθμός παρέμβασης της στη λειτουργία του κράτους, αλλά και ο έλεγχος του. Ένα θέμα, που δεν θα αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και την Ε.Ε, που οφείλει να ασχοληθεί με το ρόλο και λόγο, τον οποίο θα έχει η Άγκυρα( μέσω Κύπρου), στην Ένωση.

Στα πλαίσια των παρασκηνιακών προσπαθειών και των επαφών, στην Κύπρο βρισκόταν την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή, ο αναπληρωτής Πολιτικός Διευθυντής του Φόρεϊν Όφις, Ajay Sharma, ο οποίος ταξίδευσε για τρίτη φορά την τελευταία περίοδο στο νησί. Ο κ. Ajaiy Sharma στο προηγούμενο ταξίδι του, τέλος Νοεμβρίου, επικεντρώθηκε να πείσει τη Λευκωσία να μην επιμένει σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, στα πλαίσια της Ε.Ε.

Στις συναντήσεις του της περασμένης Πέμπτης, ο Βρετανός αξιωματούχος, ο οποίος είναι καλός γνώστης του Κυπριακού (το 2004, επί σχεδίου Ανάν, ήταν πρέσβης στην Άγκυρα), στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη δημιουργίας «καλού κλίματος», το οποίο, ωστόσο, το εξηγεί ως προσπάθεια «καλοπιάσματος» της Άγκυρας. Η προσέγγιση των Βρετανών είναι όπως γίνει από τώρα ή με την έναρξη της Πενταμερούς, μια κίνηση της Λευκωσίας στο θέμα της «πολιτικής ισότητας», για να… ενθαρρυνθούν οι Τούρκοι.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως πίσω από τις αναφορές σε «πολιτική ισότητα» κρύβεται το αφήγημα αποδοχής της τουρκικής εκδοχής. Διατυπώνεται δε η θέση πως είναι το βασικό αίτημα, το οποίο θέτει η Άγκυρα για προχωρήσει η διαδικασία και ότι θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τη Λευκωσία. Βεβαίως, το ερώτημα είναι γιατί η Άγκυρα όταν εξασφαλίσει το θέμα της πολιτικής ισότητας να κάνει βήμα πίσω στο εδαφικό και την ασφάλεια;

Ο Βρετανός αξιωματούχος συναντήθηκε διαδοχικά με τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον Γενικό Διευθυντή του ΥΠΕΞ, Κορνήλιο Κορνηλίου και τον Διευθυντή του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κυριάκο Κούρο. Ο κ. Ajay Sharma, πέρασε και στα κατεχόμενα και συναντήθηκε με τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ. Πριν από την Κύπρο επισκέφθηκε την Ελλάδα, όπου συναντήθηκε με τον Γ.Γ. του ελληνικού ΥΠΕΞ, Θεμιστοκλή Δεμίρη.

Το Λονδίνο θεωρεί πως η κατάσταση στην περιοχή είναι επικίνδυνη και πως μέσα από την κινητικότητα επιχειρεί να συμβάλει στη διαμόρφωση συνθηκών για σταθερότητα. Συνέχεια, πάντως, των επαφών του αξιωματούχου του Φόρειν Όφις είναι η επικείμενη επίσκεψη του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, νωρίς τον Φεβρουάριο.

Αυτές οι επισκέψεις, κυρίως οι κινήσεις στο παρασκήνιο, γίνονται καθώς η Βρετανία θέλει να κρατήσει την πρωτοκαθεδρία στο Κυπριακό. Το Brexit άφησε πίσω τους Βρετανούς στα διάφορα ζητήματα και τώρα με παρεμβάσεις θέλουν να επιστρέψουν δυναμικά. Μόνο, που ενδιαφέρον και μάλιστα ενισχυμένο φαίνεται να έχει και η Ε.Ε.

Το ζητούμενο, ωστόσο, δεν είναι το ενδιαφέρον αλλά προς ποια κατεύθυνση κινείται. Και μέχρι στιγμής διαπιστώνεται και από το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες μια προσπάθεια προσέγγισης με την Άγκυρα και διευκόλυνσής της.

Θέλουν Μάρτιο Πενταμερή

Οι Τούρκοι, πάντως, που ασχολούνται περισσότερο με τα… ανοίγματα προς την Ε.Ε. θέλοντας να αποφευχθούν συζητήσεις για κυρώσεις φαίνεται να θέλουν τώρα να γίνει η Πενταμερής Μάρτιο. Και τούτο επειδή -και πάλιν- θέλουν να περάσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα συζητήσει τα ευρωτουρκικά και μετά να προσέλθουν στη Διάσκεψη. Υπενθυμίζεται πως την κ. Λουτ τη δέχθηκαν στην Άγκυρα μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου.

Η «ΜΗ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ» ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΦΕΣ

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ ΚΑΙ ΔΕΝΔΙΑ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Παράλληλα με την αυξημένη κινητικότητα των Βρετανών, των Ηνωμένων Εθνών, κινήσεις γίνονται και από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεμβλούτ Τσαβούσογλου είχε σειρά επαφών.

Σημειώνεται συναφώς ότι στη διάρκεια των επαφών του, κυρίως στη συνάντηση με τον Τζοζέφ Μπορέλ, αρμόδιο για την εξωτερική πολιτική της Ένωσης, αναφέρθηκε σε λύση δύο κρατών, σημειώνοντας πάντως ότι η Άγκυρα δεν είναι… δογματική και ότι όλα τα συζητά. Εξήγησε δε πως σε αυτή την επιλογή οδηγήθηκαν λόγω, όπως ισχυρίσθηκε, της στάσης της ελληνικής πλευράς, παραπέμποντας μεταξύ άλλων στην απόρριψη του σχεδίου Ανάν!

Πάντως, με τον κ. Μπορέλ και τον κ. Βαρχέλι ( αρμόδιο για τη Διεύρυνση) θα συναντηθούν χωριστά οι ΥΠΕΞ, Κύπρου και Ελλάδος, Χριστοδουλίδης και Δένδιας, την ερχόμενη Τρίτη. Οι συναντήσεις θα γίνουν ενόψει της Πενταμερούς και διερευνητικών επαφών Ελλάδος και Τουρκίας, αλλά και για να ενημερωθούν για τα όσα είπε στις Βρυξέλλες ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Είναι σαφές πως η Λευκωσία δεν πρόκειται να συναινέσει να δοθούν ευρωπαϊκά δώρα στην κατοχική Τουρκία. Κι αυτό διαμηνύεται επειδή επανέρχεται στην ατζέντα από την Τουρκία και το τουρκικό λόμπι στην Ε.Ε., η «θετική ατζέντα».

Η ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΡΑΜΜΕΝΗ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΝΟΙΚΟ ΤΟΥ ΛΕΥΚΟΥ ΟΙΚΟΥ

Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη νέα διακυβέρνηση στις ΗΠΑ, η προσοχή είναι στραμμένη πώς θα διαχειριστεί ο κ. Μπάιντεν την Άγκυρα. Αν και δεν είναι άμεσης προτεραιότητας του τα θέματα της περιοχής, ωστόσο, σημειώνονται από πολλούς τα όσα είπε ο νέος υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας. Απαντούσε στις ερωτήσεις του Προέδρου της Επιτροπής, Μπομπ Μενέντεζ, ο οποίος έθετε και το πλαίσιο (έχει σημασία τι ερωτά κάποιος, που κάποτε καθοδηγεί και την απάντηση). Οι αναφορές του νέου ΥΠΕΞ αφορούν την υπόθεση του ρωσικού συστήματος S-400, ωστόσο, έθεσε το στίγμα της κυβέρνησης έναντι της Άγκυρας. Έκανε λόγο για κυρώσεις.

Η ομάδα Μπάιντεν είναι η ίδια της κυβέρνησης Ομπάμα, της Χίλαρι Κλίντον όταν ήταν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Είναι όλοι τους, περιλαμβανομένου και του Μπλίνκεν, του βαθέως Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπως η Βικτόρια Νούλαντ και η Αμάντα Σλόατ. Θεωρούν πως η Τουρκία πρέπει να μείνει στο δυτικό μαντρί και θα το προσπαθήσουν πολύ. Το θέμα είναι κατά πόσο αυτό θα αποβεί σε βάρος της Ελλάδος κα της Κύπρου.

Την ίδια ώρα, ο Τζο Μπάιντεν είναι πολιτικός με μακρά πολιτική διαδρομή στη Γερουσία και λογικά θα ακολουθεί πολιτικές της σε αντίθεση με τον προκάτοχό του.