ΦΑΚΕΛΟΣ ΟΤΣΑΛΑΝ: Πως μια προδομένη Ελλάδα στήριξε το τουρκικό καθεστώς

Στις 15 Φεβρουάριου 1999 έσκασε στην Αθήνα η μεγάλη βόμβα. Έγινε διεθνώς γνωστό ότι ο Οτσαλάν βρίσκονταν στην ελληνική πρεσβεία στην Κένυα, ενώ στην ελληνική πρωτεύουσα είχε αρχίσει η επιχείρηση σκούπα των Κούρδων από την πλατεία Κομουντούρου. Τα γεγονότα έτρεχαν πιο γρήγορα και από τα ελληνικά ΜΜΕ που θα λέγαμε πιάστηκαν στον ύπνο.

Στις 16 Φεβρουάριου το πρωί, στις 10 η ώρα, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ συνοδευόμενος από τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών της ΜΙΤ, τον Σενκάλ Ατασαγκιούν (ο Ατασαγκιούν που είχε αναλάβει τα καθήκοντα του πριν από λίγους μήνες, εμφανιζόταν για πρώτη φορά δημόσια), ανακοίνωνε με θριαμβευτικό τρόπο στην έδρα της κυβέρνησης του στην Άγκυρα μπροστά σε ένα πυκνό ακροατήριο από δημοσιογράφους και τηλεοπτικά συνεργία, ότι ο «αρχιτρομοκράτης και εγκληματίας» Οτσαλάν, βρίσκεται στην Τουρκία.

Όλες οι τουρκικές εφημερίδες πανηγύριζαν με πηχυαίους τίτλους το γεγονός και μάλιστα ορισμένοι τόνιζαν ότι ο Οτσαλάν παραδόθηκε στην Τουρκία με την συνεργασία της Ελλάδας. Η Χουριέτ μάλιστα έγραφε στην πρώτη σελίδα ότι η Ελλάδα υπέκυψε στην απειλή πολέμου από την Τουρκία και έσπευσε να συμμορφωθεί και να παραδώσει τον Οτσαλάν. Η Ευρώπη και όλος ο κόσμος έβλεπε έκπληκτη από τον τουρκικά κανάλια το βίντεο της ντροπής, όπως ονομάστηκε, που έδειχνε την μεταφορά του Οτσαλάν με ένα ιδιωτικό αεροπλάνο από την Κένυα στην Τουρκία, με τους Τούρκους μασκοφόρους πράκτορες.

Είναι γεγονός πως η σύλληψη του Οτσαλάν ωφελούσε σε μέγιστο βαθμό πολιτικά τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετσεβιτ και ειδικά την περίοδο εκείνη που η Τουρκία βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο. Αυτός ο θρίαμβος απέφερε για πολλούς στον Ετσεβίτ, την πρώτη θέση στις εκλογές που ακολούθησαν στις 18 Απριλίου. Για άλλη μια φορά με την συνδρομή της Ελλάδας, όπως το 1974, ο Ετσεβίτ αναδεικνύονταν ο «ήρωας» της Τουρκίας ο θρυλικός «Καραογλάν». Ανάλογη επίσκεψη στο αρχηγείο της ΜΙΤ, και ανάλογες δηλώσεις έκανε και ο αρχηγός του Γενικού επιτελείου της Τουρκίας, στρατηγός Χουσεϊν Κιβρίκογλου.

Όλοι ήθελαν να δείξουν πως το στρατοκρατικό καθεστώς και το πολιτικό κατεστημένο έβγαινε από μια επικίνδυνη μάχη γοήτρου για την ίδια του την ύπαρξη, αρκετά ενισχυμένο και δυναμωμένο για νέες προκλητικές απαιτήσεις, σε βάρος ακριβώς εκείνων που με την στάση τους τον βοήθησαν να εδραιωθεί ακόμα περισσότερο. Δηλώσεις έκανε και ο γνωστός πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Μαρκ Πάρις, που εξήρε την μεγάλη αυτή επιτυχία όπως την χαρακτήρισε των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών εναντίον της «τρομοκρατίας», ενώ σε έκτακτη συνάντηση που είχε με τον σύμβουλο του τουρκικού υπουργείου εξωτερικών Ουγούρ Ζιάλ, είπε πως «η Τουρκία θα προχωρήσει σε μια δίκαιη δικαστική αντιμετώπιση του ζητήματος όπως το απαιτεί και η διεθνής κοινή γνώμη». Δηλώσεις επαινετικές για τους Τούρκους έκανε και ο Βρετανός πρέσβης στην Άγκυρα Νταίϊβιντ Λόγκαν, που επεσήμανε πως τώρα «περιμένουμε την τουρκική δικαιοσύνη να αντιμετωπίσει σύμφωνα με τους τουρκικούς νόμους την υπόθεση». Όλα αυτά, σαν να μην γνώριζαν οι ξένοι διπλωμάτες το πως λειτουργεί η δικαιοσύνη στην Τουρκία.

Μετά από λίγες μέρες στις 20 Φεβρουάριου και ενώ είχε καταλαγιάσει ο πρώτος θόρυβος από την απαγωγή του Οτσαλάν σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη που έδωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλεντ Ετσεβίτ στον δημοσιογράφο της «Χουριέτ» Σεντάτ Ενγκίν, ανέφερε για πρώτη φορά επίσημα, πως η Τουρκία ήταν ενήμερη για την ακριβή θέση του Οτσαλάν από τις 31 Ιανουαρίου.

Το πράσινο φως για την οργάνωση της επιχείρησης απαγωγής του Κούρδου ηγέτη δόθηκε στους Τούρκους στις 4 Φεβρουαρίου και το βράδυ εκείνης της ημέρας έγινε η μυστική σύσκεψη στην προεδρική κατοικία της Τσάνκαγια στην Άγκυρα, με την συμμετοχή του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου στρατηγού Χουσεϊν Κιβρίκογλου και του αρχηγού της ΜΙΤ Σενκάλ Ατασαγκιούν όπου κανονίστηκαν οι λεπτομέρειες της επιχείρησες. Προς στιγμή, ανέφερε ο Ετσεβίτ υπήρξε πρόβλημα για το μεταφορικό μέσο που θα μετέφερε τον Οτσαλάν που δεν θα έπρεπε να δώσει στόχο και τότε προσφέρθηκε χωρίς να γνωρίζει λεπτομέρειες ο Τούρκος επιχειρηματίας Τζαβίτ Τσαγλάρ να δώσει το προσωπικό του αεροπλάνο.

Οι λεπτομέρειες και το γεγονός της επιχείρησης που ετοιμάζονταν, καλύφθηκε από άκρα μυστικότητα και εκτός από τον Ετσεβίτ, μονάχα ορισμένοι ανώτατοι αξιωματικοί γνώριζαν την υπόθεση ενώ σε δημόσιες δηλώσεις του ο Ετσεβίτ είχε παραπλανήσει τα ΜΜΕ λέγοντας πως η Τουρκία δεν γνωρίζει που βρίσκονταν ο Οτσαλάν. Στη συνέχεια ο δημοσιογράφος τον ρώτησε αν η Τουρκία είχε στείλει μήνυμα προς την ελληνική πρεσβεία του Ναϊρόμπι να αφήσουν εκτός πρεσβείας τον Οτσαλάν.

Ο Ετσεβίτ στην ερώτηση αυτή απάντησε λακωνικά: «Για όλη αυτή την επιχείρηση, η τουρκική κυβέρνηση είχε δώσει την αμέριστη εμπιστοσύνη της στις μυστικές υπηρεσίες. Δεν έχω να προσθέσω τίποτα σ’ αυτό». Σε άλλη ερώτηση αν η τουρκική κυβέρνηση αισθάνθηκε τη υποχρέωση να στείλει ευχαριστήριο επιστολή σε κάποιες άλλες κυβερνήσεις που βοήθησαν να έρθει σε πέρας αυτή η τόσο σημαντική για την Τουρκία επιχείρηση, ο Τούρκος πρωθυπουργός επιβεβαίωσε την ενεργό συμμετοχή κάποιων ξένων κυβερνήσεων, χωρίς φυσικά να τις κατονομάσει, για την επιτυχία αυτής της επιχείρησης.

Και ενώ οι Κούρδοι κατάγγειλαν την διεθνή συνομωσία που είχε παραδώσει τον ηγέτη τους στους Τούρκους δήμιους, στον ξένο τύπο αναφέρονταν ο ιδιαίτερος ελληνικό ρόλος για την παράδοση του Οτσαλάν. Οι αμερικανικές εφημερίδες «Ουάσιγκτον Ποστ» και «Νιου Υόρκ Τάϊμς» είχαν γράψει την επομένη της σύλληψης του ΑΠΟ, πως ο Οτσαλάν παραδόθηκε από τα ελληνικά χέρια του Τούρκους.

Στο ίδιο μήκος κύματος έγραφαν και οι ρωσικές εφημερίδες «Ισβέστια» και «Κομσομολέστ», δηλαδή ότι ο ΑΠΟ παραδόθηκε από τις ελληνικές αρχές στους Τούρκους. Αντίθετα οι ευρωπαϊκές εφημερίδες έκαναν μνεία για γενικότερη ευθύνη της Ευρώπης. Ιδιαίτερα οι ιταλικές απέδιδαν το μερίδιο ευθύνης της Ιταλίας στην υπόθεση, καθώς από εκεί ξεκίνησε η ιστορία με το γνωστό τέλος της σύλληψης του Οτσαλάν από τους Τούρκους. Δεν έλειψαν και οι φιλοτουρκικές αναφορές, όπως στον αγγλικό και γερμανικό τύπο, που ανέφεραν πως ένας «τρομοκράτης» και υπεύθυνος για χιλιάδες δολοφονίες, βρέθηκε τελικά στα χέρια της τουρκικής δικαιοσύνης.

Πέρασαν 22 χρόνια από τότε. Ο Οτσαλαν εξακολουθεί να αποτελεί το σύμβολο του κουρδικού έθνους κάτι που ποτέ δεν μπόρεσε να το κανακίσει η Άγκυρα γι αυτό και το κουρδικόo πρόβλημα παραμένει το μεγαλύτερο αγκάθι, για την ίδια τη ύπαρξη της Τουρκίας

*Ο Νίκος Χειλαδάκης είναι Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος