Εκλογές και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης

Οι συγκρούσεις στη Γαλλία για το συνταξιοδοτικό καταδεικνύουν ότι οι ευρωπαϊκοί λαοί δεν είναι διατεθειμένοι να ανεχθούν τον στενό κορσέ του Συμφώνου Σταθερότητας που επανέρχεται δριμύτερο μετά την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup.

Παρά ταύτα στην Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες άρχισε να επανέρχεται στο προσκήνιο ξανά το ασφαλιστικό με ιδιαίτερη έμφαση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Έτσι επισημαίνεται σε σχέση με την Ελλάδα «το  δημογραφικό πρόβλημα που απειλεί το σύστημα, η δυσοίωνη προοπτική των 72 ετών σε βάθος χρόνου και η πρόταση του ΟΟΣΑ για αύξηση κατά 1,5 χρόνο το 2023».

Στην ίδια γραμμή και άλλο πρωτοσέλιδο δημοσίευμα το οποίο τονίζει ότι σύμφωνα με ;eκθεση του ΟΟΣΑ η χώρα μας θα αναγκαστεί να αυξήσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης «κατά 2,8 έτη έως το 2050».

Το ζήτημα της σχεδιαζόμενης αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και μάλιστα εν μέσω πανδημίας είχαμε αποκαλύψει από τα τέλη του 2020 με σχετικό μας άρθρο στο οποίο επισημαίναμε ότι «στις 13 Οκτωβρίου το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε την υπ΄αρίθμ.  2020/1512   Απόφασή του  σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών η οποία δημοσιεύθηκε στις 19/10/2020 στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (L 344/22) δίνοντας τη χαριστική βολή στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων καθώς απαιτεί πλέον την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Η Απόφαση στο Άρθρο 1 καθορίζει ότι «θεσπίζονται οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών («κατευθυντήριες γραμμές») που παρατίθενται στο παράρτημα. Οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν μέρος των «ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών».

Στη συνέχεια στο  Άρθρο 2 καθορίζει ότι «τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές στις πολιτικές τους για την απασχόληση και στα προγράμματα μεταρρυθμίσεων τους, επί των οποίων θα υποβληθεί έκθεση σύμφωνα με το άρθρο 148 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ».

Στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών της παραπάνω Απόφασης 2020/1512 του Συμβουλίου της ΕΕ σημαντικό ρόλο παίζει και η Κατευθυντήρια γραμμή 8 η οποία πέραν των άλλων προβλέπει ότι «λόγω της αύξησης της μακροζωίας και των δημογραφικών αλλαγών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κατοχυρώσουν την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε γυναίκες και άνδρες να αποκτήσουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω συμπληρωματικών συστημάτων για τη διασφάλιση επαρκούς εισοδήματος για τους ηλικιωμένους.

Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων θα πρέπει να στηρίζονται από πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση του χάσματος στις συντάξεις μεταξύ των φύλων καθώς και μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου, όπως η αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, και να πλαισιώνονται από στρατηγικές ενεργού γήρανσης».

Στη συνέχεια τη σκυτάλη πήραν οι ηγέτες της ΕΕ που με τη σύμφωνη γνώμη Ελλάδας και Κύπρου αποφάσισαν στο Πόρτο στις 8 Μαΐου 2021 επέκταση του εργασιακού βίου μέχρι τα 74 έτη.

Έτσι όπως επισημάναμε τότε σε νέο άρθρο μας «η Διακήρυξη του Πόρτο που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρά το υποτιθέμενο φιλεργατικό και κοινωνικό της περιτύλιγμά, δεν είναι τίποτε άλλο παρά νέες σπονδές στην κινεζοποίηση των μισθών, στην διάλυση των εργασιακών σχέσεων, στην επέκταση του εργασιακού βίου, στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και στη διάλυση του ασφαλιστικού.

Είναι η πολιτική συμφωνία για την επιβολή της αντικοινωνικής ατζέντας και των αντικοινωνικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου η πολιτική ηγεσία της ΕΕ να επιτύχει την μείωση του κόστους εργασίας εις βάρος των εργαζομένων, ούτως ώστε οι επενδύσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης να αυξήσουν τα υπερκέρδη των ευρωπαϊκών πολυεθνικών ομίλων στον ανταγωνισμό τους με ΗΠΑ και Κίνα».

Ειδικότερα στην από 8/5/2021 Διακήρυξη του Πόρτο τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μεταξύ άλλων δήλωσαν: «Χαιρετίζουμε τη διάσκεψη υψηλού επιπέδου που διοργάνωσε η πορτογαλική Προεδρία στο πλαίσιο της κοινωνικής συνόδου κορυφής του Πόρτο και λαμβάνουμε υπό σημείωση τα αποτελέσματά της», συμπληρώνοντας ότι  «το σχέδιο δράσης που παρουσίασε η Επιτροπή στις 4 Μαρτίου 2021 παρέχει χρήσιμη καθοδήγηση για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της υγείας και της κοινωνικής προστασίας».

Πρόκειται για δύο κείμενα τα οποία αναφέρουν ρητά και υιοθετούν τη δουλειά μέχρι τα 74 έτη.

Πλην όμως οι ηγέτες της ΕΕ για να μην καρφωθούν  δεν τόλμησαν  να μιλήσουν ευθέως για δουλειά μέχρι τα 74 έτη και για τον λόγο αυτόν παρέπεμψαν στα δύο αυτά κείμενα θεωρώντας ότι οι λαοί τρώνε κουτόχορτο.

Το πρώτο κείμενο, δηλαδή η «Κοινωνική Δέσμευση του Πόρτο» την οποία υιοθέτησε στις 7/5/2021 η Κοινωνική Διάσκεψη του Πόρτο αναφέρει επί λέξει ότι στηρίζει την «προώθηση της πρόσβασης σε βασικές ψηφιακές δεξιότητες για τουλάχιστον το 80% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών, ενισχύοντας έτσι τις δεξιότητες, την εκ νέου απόκτηση δεξιοτήτων, την απασχολησιμότητα και την καινοτομία».

Το δεύτερο κείμενο, δηλαδή το Σχέδιο δράσης της Επιτροπής που υιοθετήθηκε στις 4/3/2021 επίσης καθορίζει ότι «τουλάχιστον το 80% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών θα πρέπει να έχουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες, απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη και συμμετοχή στην αγορά εργασίας και την κοινωνία σε μια ψηφιακά μετασχηματισμένη Ευρώπη».

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω  οι ηγέτες της ΕΕ, ζητούν μέχρι το 2030 οι 74άριδες να αποκτήσουν ψηφιακές δεξιότητες προκειμένου να είναι απασχολήσιμοι, μιας και οι ψηφιακές δεξιότητες θα είναι πλέον απαραίτητες για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

Και όλα αυτά στα πλαίσια της στρατηγικής της ΕΕ για την ενεργό γήρανση.

Έτσι η Σύνοδος των Ευρωπαίων ηγετών στο Πόρτο εξελίχθηκε σε «νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου» για τους ευρωπαίους εργαζόμενους επεκτείνοντας τον εργασιακό βίο μέχρι τα 74 έτη ανοίγοντας ταυτόχρονα το δρόμο για την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που όπως αναλύσαμε παραπάνω αποφάσισε το Συμβούλιο της ΕΕ στις 13 Οκτωβρίου 2020.

Ενόψει όλων αυτών, το κρίσιμο ερώτημα είναι τι πρόκειται να συμβεί στην Ελλάδα μετά τις διπλές (;) βουλευτικές εκλογές. Η «σιωπή των αμνών» για το συνταξιοδοτικό που επικρατεί στον προεκλογικό «διάλογο» προκαλεί εύλογη ανησυχία.

*O Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής