Ελλάδα-Πολωνία μαζί (;) για τις γερμανικές αποζημιώσεις

83 χρόνια μετά την εισβολή του Χίτλερ στην Πολωνία την 1^η Σεπτεμβρίου 1939 η πολωνική πολιτική ηγεσία ανακοίνωσε με τον πιο επίσημο τρόπο ότι η Βαρσοβία θα διεκδικήσει από το Βερολίνο το ποσό των 1,32 τρισεκατομμυρίων ευρώ ως πολεμικές επανορθώσεις.

Όπως τόνισε  ο ηγέτης του κυβερνόντος  Κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) Jaroslaw Kaczynski η Πολωνία με βάση σχετική Έκθεση του Πολωνικού Κοινοβουλίου που δόθηκε στη δημοσιότητα την 1^η Σεπτεμβρίου 2022 προχωρά πλέον άμεσα στη διεκδίκηση του παραπάνω αστρονομικού ποσού.

Η Έκθεση του Πολωνικού Κοινοβουλίου για το «κόστος της ναζιστικής κατοχής της Πολωνίας  το διάστημα 1939-1945» απαρτίζεται από τρεις τόμους με αποδεικτό υλικό για τις  θηριωδίες των ναζί στην Πολωνία καθώς και για τις καταστροφές της χώρας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Μάλιστα για τον σκοπό αυτόν εργάστηκαν συστηματικά επί πέντε τουλάχιστον χρόνια 30 ιστορικοί, οικονομολόγοι, νομικοί και άλλοι ειδικοί.

Πλέον μετά την επίσημη ανακοίνωση της διεκδίκησης εκ μέρους της Βαρσοβίας των πολεμικών επανορθώσεων αναμένεται η επίδοση στη Γερμανία σχετικής Ρηματικής Διακοίνωσης εκ μέρους της Πολωνικής κυβέρνησης.

Βέβαια η Γερμανία πιστή στην πάγια τακτική της, δια στόματος Μπέρμπογκ αλλά και  Σόλτς, απέρριψε τις πολωνικές διεκδικήσεις λέγοντας ότι δεν υφίσταται θέμα καταβολής των πολεμικών επανορθώσεων στην Πολωνία γιατί το θέμα έχει δήθεν κλείσει νομικά.

Από πολωνικής πλευράς στη συνέχεια απορρίφθηκε ως απαράδεκτη και νομικά αβάσιμη η παραπάνω δήλωση Σολτς και δηλώθηκε ότι η Πολωνία θα προχωρήσει στην διεκδίκηση των πολεμικών επανορθώσεων με κάθε πολιτικό, διπλωματικό και νομικό μέσο.

Η επίσημη έναρξη της διεκδίκησης των πολεμικών επανορθώσεων εκ μέρους της Πολωνίας επανάφερε στο προσκήνιο το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων που οφείλει να καταβάλει η Γερμανία λόγω των ναζιστικών θηριωδιών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σημαντική εξέλιξη και για τη διεκδίκηση των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα

Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία εξ αντικειμένου ενισχύει και την θέση  της χώρας μας σε σχέση με τη διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, οφειλές  που ως γνωστόν αφορούν τις πολεμικές επανορθώσεις, το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο, την αποζημίωση των συγγενών των θυμάτων που δολοφονήθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, την επιστροφή των κλαπέντων από τους ναζί αρχαιολογικών θησαυρών καθώς και την καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων λόγω του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου.

Όπως έχουμε ήδη αναλύσει στις 17 Απριλίου 2019 η Ολομέλεια της Ελληνικής Βουλής συζήτησε την από 2016 Έκθεση της αρμόδιας διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διεκδίκηση των Γερμανικών Οφειλών.

Σύμφωνα με την Έκθεση (σελ. 47) το συνολικό ποσό των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα ανέρχεται σε 269.547.005.854, πλέον τόκων.

Σημειωτέον δε ότι στο παραπάνω ποσό των 269,5 δις ευρώ που ξεπερνά τα 300 δις ευρώ με τους τόκους, δεν περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις των ιδιωτών για τις σφαγές, τις δολοφονίες, τις εκτελέσεις, τις αναπηρίες και την καταναγκαστική εργασία σε Ελλάδα και στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εργοστάσια.

Κοινές δράσεις με Πολωνούς ευρωβουλευτές για τις γερμανικές αποζημιώσεις

Για τον λόγο αυτόν άλλωστε από τη δική μου πλευρά με συστηματικό τρόπο ήδη από το 2014 τουλάχιστον άρχισα σχετική συνεργασία με Πολωνούς βουλευτές και ευρωβουλευτές για τον συντονισμό της δράσης Ελλάδας και Πολωνίας σε σχέση με την καταβολή εκ μέρους της Γερμανίας των πολεμικών επανορθώσεων.

Ομολογουμένως πάντως η πολωνική πλευρά ξεκίνησε στο ζήτημα αυτό ιδιαίτερα μουδιασμένα, όπως διαπίστωσα τον Φεβρουάριο του 2014 όταν επισκεπτόμενος τη Βαρσοβία συναντήθηκα με ορισμένους πολωνούς βουλευτές  του PiS.

Ειδικότερα την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2014 στο πλαίσιο των εργασιών Σεμιναρίου που διοργανώθηκε από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (Κ.Σ.Σ.Ε.) στη Βαρσοβία για τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είχα την ευκαιρία να αναπτύξω τις θέσεις μου για τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων, αλλά και να στηλιτεύσω την άρνηση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης, να επιτρέψει την άμεση εκτέλεση της υπ΄ αριθ. 137/1997 αμετάκλητης απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λειβαδιάς, με την οποία επιδικάστηκαν αποζημιώσεις για τα θύματα της σφαγής του Διστόμου από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, τον Ιούνιο του 1944.

Ακολούθως σε διάφορα άρθρα μας είχαμε επισημάνει ότι στόχος μας στην Ευρωβουλή ήταν η δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας με Ιταλούς, Πολωνούς και άλλους ευρωβουλευτές προκειμένου να συντονίσουμε τις ενέργειές μας και τη δράση μας για τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων προς την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πολωνία και αλλού.

Στο πλαίσιο αυτό, συμμετείχα σε ανάλογες δράσεις με Πολωνούς και Ιταλούς ευρωβουλευτές.  Μάλιστα τον Δεκέμβριου του 2014 μαζί με Ιταλούς Ευρωβουλευτές του Κινήματος των Πέντε Αστέρων συμμετείχα στη Ρώμη σε εκδήλωση  για τις γερμανικές αποζημιώσεις, ενώ κατόπιν διοργάνωσα στην  Ευρωβουλή στις Βρυξέλλες στις 30 Ιούνη 2015 εκδήλωση για τις σφαγές των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στο Δίστομο και στο Κομμένο και στην οποία συμμετείχαν Ιταλοί και Πολωνοί ευρωβουλευτές.

Στη συνέχεια βρέθηκα ξανά στην πολωνική  πρωτεύουσα το διήμερο 1-2 Σεπτεμβρίου 2015 προκειμένου να συμμετάσχω στις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για την 71η επέτειο από την εξέγερση της Βαρσοβίας κατά των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής.

Στο πλαίσιο εκείνων των εκδηλώσεων  μαζί με άλλους ευρωβουλευτές της Ομάδας των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστών κατέθεσα στεφάνι στο μνημείο των 40.000 αμάχων της περιοχής  Wola  που εκτελέστηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στην πολωνική πρωτεύουσα τον Αύγουστο του 1944.

Ως γνωστόν η εξέγερση της Βαρσοβίας ξεκίνησε την 1η Αυγούστου 1944 και κράτησε 63 ημέρες, τελείωσε όμως άδοξα για τον μαχόμενο πολωνικό λαό με 200.000 νεκρούς και  χιλιάδες τραυματίες, ενώ 700.000 άμαχοι εκδιώχθηκαν από την πόλη που καταστράφηκε ολοσχερώς  από  τις δυνάμεις της Βέρμαχτ.

Επίσης συναντήθηκα με επιζήσασες και επιζήσαντες μαχητές της εξέγερσης  ξεναγήθηκα στο εκπληκτικό «Μουσείο της Εξέγερσης της Βαρσοβίας» και συμμετείχα ως ομιλητής σε διήμερο Συνέδριο που διοργάνωσε η Ομάδα των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστών με θέμα «τις Πολεμικές Επανορθώσεις και την τιμωρία των εγκληματιών πολέμου».

Στις παρεμβάσεις μου κατά το διήμερο Συνέδριο στη Βαρσοβία ενημέρωσα τους Πολωνούς πολίτες για το ζήτημα των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.

Θα πρέπει να επισημανθεί πάντως ότι με βάση τις τότε τοποθετήσεις των διαφόρων πολωνών ευρωβουλευτών, η Πολωνία σχεδίαζε να διεκδικήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για Πολεμικές Επανορθώσεις και 5,5 τρις δολάρια  για την αποζημίωση των συγγενών των θυμάτων των χιλιάδων Πολωνών που εκτελέστηκαν κατά τη γερμανική κατοχή.

Για τον λόγο αυτόν οι Πολωνοί Ευρωβουλευτές μέλη της Ομάδας των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστών συνεργάστηκαν μαζί μου προκειμένου να αξιοποιήσουν τις εμπειρίες από τον αγώνα του Ελληνικού λαού για το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων και των εν γένει οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.

Στη συνέχεια με την Ομάδα των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματοποίησα μαζί με πολωνούς ευρωβουλευτές στις 20 Οκτωβρίου 2016 επίσκεψη τιμής και μνήμης στους χώρους μαρτυρίου των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης του Άουσβιτς και του Μπερκενάου στην Πολωνία όπου και διατρανώσαμε όλοι μαζί τη συνέχιση του αγώνα για την διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων.

Ακολούθησε η συμμετοχή πολωνών ευρωβουλευτών σε εκδηλώσεις που διοργάνωσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις γερμανικές αποζημιώσεις.

Τέλος τον Αύγουστο του 2017 με αφορμή τις τότε πρώτες δηλώσεις Πολωνών αξιωματούχων για διεκδίκηση καταβολής πολεμικών επανορθώσεων εκ μέρους της Γερμανίας, δημοσίευσα άρθρο με τίτλο «Ελλάδα-Πολωνία Συμμαχία για τις Γερμανικές αποζημιώσεις» που όπως αποδεικνύεται από τις εξελίξεις τελικά παραμένει ακόμη και σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο.

Οψόμεθα λοιπόν για τη συνέχεια.

*Ο Νότης Μαριάς είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης,  πρώην Ευρωβουλευτής