Ποιος αποφασίζει τελικά την επιβολή φόρων; Η ΑΑΔE ή το Κοινοβούλιο;

Όπως επισημάναμε από τη στήλη αυτή «ιδιαίτερα έντονες συζητήσεις προκάλεσε η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με την οποία έβγαλε κόκκινη κάρτα στις μεθοδεύσεις της ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) για επιβολή στην Ελλάδα διπλής φορολογίας και μάλιστα ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ στους Έλληνες πρώην και νυν Ευρωβουλευτές για την μηνιαία βουλευτική αποζημίωση που τους καταβάλει το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Μια απόφαση την οποία εξέδωσε στις 15/3/2023 το Β’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας το οποίο λόγω της σημασίας της υπόθεσης συνεδρίασε σε μείζονα επταμελή σύνθεση μετά από αίτηση ακυρώσεως την οποία άσκησα τον Νοέμβριο του 2022.

Η απόφαση όμως του ΣτΕ είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς αυτό το οποίο διαμηνύει είναι ότι μόνο με την ψήφιση τυπικού νόμου από την ίδια τη Βουλή είναι νόμιμη η επιβολή οποιουδήποτε φόρου. Έτσι φόροι οι οποίοι επιβάλλονται από την φορολογική Διοίκηση χωρίς την ψήφιση νόμου, και εν προκειμένω φόροι που επιβάλλονται από την ΑΑΔΕ και μάλιστα με Εγκύκλιο (η οποία δεν πήρε καν ΦΕΚ) δεν είναι νόμιμοι  και για τον λόγο αυτόν η σχετική Πράξη της ΑΑΔΕ είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα.

Η εν λόγω απόφαση του ΣτΕ εδράζεται στο ίδιο το Σύνταγμα και μάλιστα στο άρθρο 78  παρ. 1 το οποίο καθορίζει ρητά ότι «κανένας φόρος δεν επιβάλλεται ούτε εισπράττεται χωρίς τυπικό νόμο που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος».

Πρόκειται για την πεμπτουσία του φορολογικού συστήματος όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και παγκοσμίως σε σχέση με τις δυτικές δημοκρατίες. Οι ρίζες του πάνε αρκετά πίσω στο 1689 όταν με την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων (Bill of Rights) μετά την ένδοξη επανάσταση στην Αγγλία περιορίστηκε το αυθαίρετο δικαίωμα του Βασιλιά να επιβάλλει φόρους καθώς οι πολίτες είχαν πλέον το δικαίωμα να μην πληρώνουν φόρους που επιβάλλονταν χωρίς την έγκριση της Βουλής. Στη συνέχεια το δικαίωμα αυτό εκφράστηκε με το γνωστό σύνθημα της Αμερικανικής Επανάστασης “no taxation without representation” (καμία φορολόγηση  χωρίς αντιπροσώπευση).

Αντί λοιπόν τα διάφορα δημοσιεύματα να επιβραβεύσουν το ίδιο το ΣτΕ για την δίκαιη απόφασή του να βγάλει κόκκινη κάρτα στην ΑΑΔΕ η οποία ως ανεξάρτητη  φορολογική αρχή επιχείρησε (με Εγκύκλιο που δεν είχε πάρει καν ΦΕΚ) να επιβάλλει διπλή φορολογία και μάλιστα χωρίς καν να υπάρχει σχετικός νόμος, τελικά δέχεται πυρά γιατί δήθεν αποφάσισε την φορολογική ασυλία των ευρωβουλευτών!

Και όλα αυτά σε μια χώρα στην οποία ο Ελληνικός λαός στενάζει από την υπερφορολόγηση η οποία πολλές φορές στηρίζεται σε διαχρονικές αυθαίρετες νομοτεχνικές πρακτικές της ίδιας της Ελληνικής φορολογικής αρχής.  Και με την ΑΑΔΕ άλλωστε να είναι το γνήσιον τέκνο της τρόικας μιας και επιβλήθηκε από τα μνημόνια η ίδρυσή της και η ανεξαρτησία της ακόμη και από το Υπουργείο Οικονομικών.

Όπως επισήμανα κατά την εκδίκαση της υπόθεσης ενώπιον του ΣτΕ όπου παραστάθηκα αυτοπροσώπως λόγω της ιδιότητός μου ως δικηγόρος  οι Ευρωβουλευτές για την μηνιαία βουλευτική αποζημίωση την οποία λαμβάνουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο φορολογούνται από την ΕΕ κάθε μήνα στην πηγή με φορολογικό συντελεστή περίπου 25%.

Η επισήμανση αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη που όμως εντελώς τυχαία αποσιωπήθηκε επιμελώς από τα διάφορα επικριτικά για την ίδια την απόφαση του ΣτΕ δημοσιεύματα.

Και αυτό γιατί ο φόρος αυτός αποτελεί έσοδο του προϋπολογισμού της ΕΕ και τελικά καταλήγει στο Ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών μέσω των ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων που λαμβάνει κάθε έτος η χώρα μας, η οποία χαρακτηρίζεται «καθαρή λήπτρια χώρα» εν αντιθέσει με άλλες χώρες όπως πχ η Ολλανδία η οποία χαρακτηρίζεται «καθαρή δότρια χώρα».

Αυτό άλλωστε έχει διακηρύξει πανηγυρικά το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών στις 15/7/2013 με δελτίο τύπου στο οποίο επισήμανε ότι «το ποσό του ευρωπαϊκού φόρου αποδίδεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ επ΄ ωφελεία των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας».

Οι Έλληνες Ευρωβουλευτές λοιπόν φορολογούνται κανονικά για την βουλευτική αποζημίωση που λαμβάνουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (και όχι βέβαια από το ελληνικό κράτος) και ο ευρωπαϊκός φόρος που πληρώνουν καταλήγει τελικά στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ως έσοδο το οποίο μάλιστα καταγράφεται και ως έσοδο του κρατικού προϋπολογισμού με τον τίτλο «Απολήψεις από ΕΕ».

Για τα επίμαχα έτη 2016-2019 σύμφωνα με τις εκθέσεις του κρατικού προϋπολογισμού των αντίστοιχων ετών τα καθαρά έσοδα της Ελλάδας από την ΕΕ τα οποία εμφανίζονται υπό τον τίτλο Ταμειακό αποτέλεσμα ήταν 4.377 δις ευρώ για το 2016,  για το 2017 ήταν 2.561 δις ευρώ, για το 2018 ήταν 2.587 δις ευρώ και για το 2019 ήταν 2.484 δις ευρώ.

Επομένως δεν μπορεί η ίδια φορολογική δικαιοδοσία εν προκειμένω η Ελλάδα και δη μέσω της ΑΑΔΕ να φορολογήσει το ίδιο εισόδημα δύο φορές γιατί αυτό συνιστά καραμπινάτη διπλή φορολόγηση η οποία όχι μόνο αντίκειται στην κοινή λογική και την ίδια τη φορολογική δικαιοσύνη αλλά απαγορεύεται ρητά και από την ίδια την Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το καθεστώς της ευρωβουλευτικής αποζημίωσης.

Επιπλέον θα πρέπει να επισημανθεί ότι το ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης των Ευρωβουλευτών δηλώνεται κανονικά στις ετήσιες φορολογικές δηλώσεις ως εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης από διεθνείς οργανισμούς και αντιμετωπίζεται φορολογικά σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, στα δε οικεία εκκαθαριστικά σημειώματα το ετήσιο ποσό της ευρωβουλευτικής αποζημίωσης εμφανίζεται  στα αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά.

Αυτά λοιπόν σε σχέση με την ουσία αλλά και τη σημασία της απόφασης του ΣτΕ  η οποία απ΄ ότι είδα δέχθηκε έντονη κριτική χωρίς ίσως να έχει γίνει αντιληπτό ότι με την απόφαση του ΣτΕ επί της αρχής έκλεισε ο δρόμος για τη φορολόγηση των Ελλήνων πολιτών από την ΑΑΔΕ με Εγκυκλίους και χωρίς καν την ψήφιση σχετικού φορολογικού νόμου από την Βουλή.

*Ο Νότης Μαριάς είναι καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, δικηγόρος, πρώην Ευρωβουλευτής