Το ναυάγιο στην Πύλο και η εκατόμβη νεκρών, ανάμεσα τους πολλές γυναίκες και παιδιά, για άλλη μια φορά φέρνει στο προσκήνιο με τον πιο μακάβριο τρόπο τις ευθύνες της διεθνούς κοινότητας και ιδίως της ΕΕ μπροστά στα τεράστια προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα.
Ένα ναυάγιο για το οποίο όλοι μας σύσσωμοι εκφράζουμε τη λύπη μας για όσους έχασαν τη ζωή τους και απαιτούμε την παραδειγματική τιμωρία των δουλεμπόρων.
Ταυτόχρονα όμως εκφράζουμε και την αγανάκτησή μας για την πολύχρονη εκκωφαντική αδιαφορία της πολιτικής ηγεσίας της ΕΕ να σταθεί με σοβαρότητα και αλληλεγγύη απέναντι στο ζήτημα αυτό.
Μάλιστα πριν καν κορυφωθούν οι τεράστιες προσφυγικές ροές το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2015, με Γραπτή μας Ερώτηση στην Ευρωβουλή στις 15 Απριλίου 2015 στην οποία τονίζαμε ότι «οι πόλεμοι σε Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική δημιουργούν τεράστια κύματα προσφύγων που αναζητούν ασφαλές καταφύγιο στην ΕΕ» απαιτούσαμε «στο όνομα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, να καταργηθεί ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙI και να γίνει κατανομή των προσφύγων (αλλά και των παράνομων μεταναστών που επίσης κατακλύζουν την Ελλάδα) μεταξύ των χωρών της ΕΕ, με βάση την έκταση, τον πληθυσμό και το ΑΕΠ τους, λαμβανομένων υπόψη και των ποσοστών ανεργίας κάθε χώρας».
Στη συνέχεια για την αντιμετώπιση των συνεχών προσφυγικών ροών από την Τουρκία ζητήσαμε με παρέμβασή μας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες στις 12 Νοεμβρίου 2015 να γίνουν τα hot spots στην ίδια την Τουρκία, πρόταση την οποία επαναλάβαμε και με Γραπτή μας Ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 22 Δεκεμβρίου 2015 για να λάβουμε μετά από πέντε ολόκληρους μήνες την από 13/5/2016 απορριπτική Απάντηση της Κομισιόν και όλα αυτά ενώ η Ελλάδα είχε κυριολεκτικά πλημυρίσει από χιλιάδες πρόσφυγες και παράνομους μετανάστες.
Ειδικότερα η Κομισιόν ισχυρίστηκε στην παραπάνω απάντησή της ότι «το σύστημα των «κέντρων πρώτης υποδοχής», όπως προβλέπεται στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για τη Μετανάστευση της Επιτροπής, εφαρμόζεται μόνον στα κράτη μέλη της ΕΕ τα οποία πλήττονται ιδιαίτερα από τη δυσανάλογη μεταναστευτική πίεση και δεν αποτελεί μέρος των μέτρων που περιλαμβάνονται στο κοινό σχέδιο δράσης ΕΕ-Τουρκίας».
Παρά ταύτα εμείς από την πλευρά μας επαναφέραμε επανειλημμένα την πρότασή μας αυτή τόσο κατά την θητεία μας στην Ευρωβουλή όσο και μετέπειτα ζητώντας «να γίνουν τα hot spots σε Τουρκία, Λίβανο και Ιορδανία όπου η Frontex και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου θα εξετάζει τα σχετικά αιτήματα ασύλου.
Μετά την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από τον Ερντογάν με τακτικές ντου στον Έβρο είχαμε καλέσει την κυβέρνηση «να εφαρμόσει την από 13 Φεβρουαρίου 2020 ομόφωνη απόφαση της Μείζωνος Συνθέσεως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου» και «να δηλώσει ότι ενόψει της μαζικής και απρόκλητης επίθεσης χιλιάδων παρανόμων μεταναστών στις Καστανιές, όσοι πραγματικοί πρόσφυγες επιθυμούν να καταθέσουν αίτηση ασύλου μπορούσαν να το πράξουν στα ελληνικά προξενεία της Αδριανούπολης, της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης.
Με τον τρόπο αυτό η κάθοδος των μυρίων προς τον Έβρο θα γινόταν άνοδος των μυρίων προς τις τρεις αυτές τουρκικές πόλεις».
Στα τελευταία χρόνια και με αφορμή την κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν προτείναμε τη «λειτουργία hot spots στις γειτονικές με το Αφγανιστάν χώρες που διατηρούν οικονομικές σχέσεις με την ΕΕ».
Καθώς οι περιφερειακοί πόλεμοι εντείνονται δημιουργώντας νέα προσφυγικά κύματα και η φτώχεια στην Αφρική αυξάνει τις μεταναστευτικές ροές, η Μεσόγειος μετατρέπεται πλέον σε ένα απέραντο θαλάσσιο νεκροταφείο.
Απαιτείται λοιπόν η συγκρότηση ενός συνεκτικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται:
1.Δίκαιη κατανομή προσφύγων και μεταναστών εντός της ΕΕ με βάση το ΑΕΠ, την έκταση, τον πληθυσμό και την ανεργία κάθε χώρας της ΕΕ.
2.Θέσπιση επιπλέον ευρωπαϊκών μέτρων για την μετεγκατάσταση από την Ελλάδα στις άλλες χώρες της ΕΕ όχι μόνο των ασυνόδευτων ανήλικων, αλλά και όλων των υπολοίπων αιτούντων άσυλο.
3.Άμεση επίδοση των αποφάσεων χορήγησης Ασύλου σε όσους οι αιτήσεις τους έγιναν δεκτές σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία και εφοδιασμός τους με τα ταξιδιωτικά έγγραφα που δικαιούνται προκειμένου να πάνε στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιθυμούν, κυρίως στη Γερμανία.
4.Ελληνική πρωτοβουλία σε επίπεδο ΕΕ ώστε τα hot spots να λειτουργούν πλέον στην Τουρκία, στο Λίβανο, στην Ιορδανία και σε διάφορες Αφρικανικές και Αραβικές χώρες όπου η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία ασύλου να δέχεται και να εξετάζει τις αιτήσεις παροχής διεθνούς προστασίας που θα υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι.
5.Η παροχή κάθε μορφής κονδυλίων της ΕΕ και τελωνειακών και εμπορικών διευκολύνσεων προς την Τουρκία και τις άλλες ως άνω τρίτες χώρες να γίνεται υπό την αίρεση αποδοχής εκ μέρους τους της ίδρυσης στην επικράτειά τους των παραπάνω hot spots.
6.Μέχρις ότου υλοποιηθεί η παραπάνω πρόταση, η εξέταση των αιτήσεων Ασύλου να γίνεται στις πρεσβείες και στα προξενεία της Ελλάδας και των άλλων χωρών της ΕΕ διασφαλίζοντας έτσι νόμιμες οδούς προς την ΕΕ.
7.Ανάληψη δράσης της Frontex τόσο στα διεθνή ύδατα όσο και εντός των χωρικών υδάτων της Τουρκίας και της Λιβύης για την πάταξη, σύλληψη και παραδειγματική τιμωρία των κυκλωμάτων των διακινητών.
8.Επιστροφές παρανόμων μεταναστών από Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία προς Τουρκία, Πακιστάν και άλλες τρίτες χώρες υπό την αιγίδα και ευθύνη της Frontex. Η παροχή κάθε μορφής κονδυλίων της ΕΕ και τελωνειακών και εμπορικών διευκολύνσεων προς την Τουρκία και άλλες τρίτες χώρες να γίνεται υπό την αίρεση αποδοχής εκ μέρους τους των επιστροφών των εν λόγω μεταναστών.
9.Η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ στις διάφορες αναπτυσσόμενες χώρες να συνδυαστεί με την εκ μέρους τους ανάληψη της υποχρέωσης να αναλάβουν τη φιλοξενία των ομοθρήσκων και των ομοεθνών τους οι οποίοι έχουν παρανόμως καταφύγει στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της ΕΕ.
10.Θα πρέπει άμεσα να επιβληθεί δίκαιη κατανομή των προσφυγικών ροών από Αφγανιστάν ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ, σε συνδυασμό και με τον βαθμό εμπλοκής της κάθε χώρας στην εισβολή και κατοχή στο Αφγανιστάν.
11.Λειτουργία hot spots στις γειτονικές με το Αφγανιστάν χώρες που διατηρούν οικονομικές σχέσεις με την ΕΕ όπως είναι το Πακιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν, όπου τόσο η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία ασύλου όσο και οι αντίστοιχες υπηρεσίες ασύλου των ΗΠΑ, της Βρετανίας, του Καναδά και των άλλων χωρών του ΝΑΤΟ να δέχονται και να εξετάζουν τις αιτήσεις παροχής διεθνούς προστασίας που θα υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι.
12.Τέλος οι υπόλοιπες χώρες των G-20, όπως η Ιαπωνία και η Νότιος Κορέα που είχαν στενές οικονομικές σχέσεις με το προηγούμενο καθεστώς της Καμπούλ αλλά και η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία που φιλοδοξούν να διαδραματίσουν ρόλο στο Αφγανιστάν πρέπει επίσης να αναλάβουν τις ευθύνες τους φιλοξενώντας και αυτές Αφγανούς πρόσφυγες.
*Ο Νότης Μαριάς είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής
