Στο κατώφλι του ΝΑΤΟ η Σουηδία – Ο έτερος «επιτήδειος ουδέτερος» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Τη Δευτέρα 16 Μαΐου 2022 η πρωθυπουργός της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον ανακοίνωσε επίσημα την απόφαση υποβολής αιτήματος για την ένταξη της χώρας της στο ΝΑΤΟ, με την σουηδή υπουργό εξωτερικών Αν Λίντε να υπογράφει την επομένη πανηγυρικά μπροστά στις κάμερες το αίτημα ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία μαζί με την αίτηση της  Φινλανδίας για είσοδο επίσης στο ΝΑΤΟ προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Μόσχας καθώς η αυλή του ΝΑΤΟ έρχεται όλο και πιο κοντά προς τη Ρωσία. Επιπλέον η επικείμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας δημιουργεί τριγμούς και στο πλαίσιο της Συμμαχίας καθώς ο Ερντογάν διαμηνύει σε όλες τις κατευθύνσεις την έντονη αντίθεση της Άγκυρας στην εξέλιξη αυτή.

Τελικά νωρίς το πρωί της Τετάρτης 18 Μαΐου 2022 οι πρέσβεις της Φινλανδίας και της  Σουηδίας κατέθεσαν και επισήμως τις σχετικές αιτήσεις ένταξης των χωρών τους στο ΝΑΤΟ.

Έτσι η Στοκχόλμη φλερτάρει πλέον ανοικτά με το ΝΑΤΟ και όλα αυτά εβδομήντα επτά ολόκληρα χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατά τη διάρκεια του οποίου η Σουηδία συναγωνιζόταν με την Τουρκία για το ποια χώρα θα πάρει το παράσημο του «επιτήδειου ουδέτερου».

Άλλωστε η Σουηδία ως  κατ΄ εξοχήν «επιτήδειος ουδέτερος» του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθ΄ όλη τη διάρκεια του πολέμου διατηρούσε στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με τον Χίτλερ.

Ειδικότερα η Σουηδία με την περίφημη  συμφωνία Permittenttrafiken της 8^ης Ιουλίου 1940 έδωσε τη δυνατότητα στα γερμανικά στρατεύματα να περνούν transit  από τη σουηδική επικράτεια με κατεύθυνση τη Νορβηγία και τη Φινλανδία.

Άμεση ήταν η αντίδραση της αγγλικής Κυβέρνησης η οποία διαμαρτυρήθηκε στη Σουηδική Κυβέρνηση για την απόφασή της να επιτρέψει την μεταφορά Γερμανών στρατιωτών και πολεμικού υλικού μέσω του εδάφους της επισημαίνοντας μάλιστα ότι η Σουηδία είχε ήδη αρνηθεί να επιτρέψει την διέλευση συμμαχικών δυνάμεων με προορισμό τη Φινλανδία.

Ήδη τον πρώτο ενάμιση χρόνο 670.000 στρατιώτες της Βέρμαχτ πέρασαν transit από τη Σουηδία, ενώ αμέσως μετά την  εισβολή του Χίτλερ στη Ρωσία τον Ιούνιο του 1941, η 163^η μεραρχία πεζικού της Βέρμαχτ που βρισκόταν στη Νορβηγία μεταφέρθηκε transit μέσω Σουηδίας με όλο τον βαρύ οπλισμό της φτάνοντας στην Φινλανδία για ενίσχυση του Ανατολικού Μετώπου.

Ο συνολικός απολογισμός της Permittenttrafiken που ίσχυσε μέχρι 15 Αυγούστου 1943 ήταν η μεταφορά με σχεδόν 100.000 βαγόνια τρένου 2.240.000 στρατιωτών της Βέρμαχτ.

Έτσι την ώρα που η ενωμένη Εθνική Αντίσταση στις 25 Νοεμβρίου 1942 ανατίναζε τη γέφυρα του Γοργοποτάμου αποκόπτοντας προσωρινά τη σιδηροδρομική μεταφορά Γερμανών στρατιωτών και πολεμικού υλικού,  οι στρατιές της Βέρμαχτ ταξίδευαν σιδηροδρομικά ανενόχλητες μέσω Σουηδίας.

Επιπλέον η Σουηδία  πωλούσε τόνους σιδηρομετάλλευμα στη Γερμανία που ήταν τόσο απαραίτητο για την χιτλερική πολεμική μηχανή. Ιδίως τρία ορυχεία στην περιοχή Galivare-Kiruna της Βόρειας Σουηδίας προμήθευσαν 10 εκατ. τόνους σιδηρομετάλλευμα ήτοι το 28,5% των συνολικών προμηθειών της Γερμανίας σε σιδηρομετάλλευμα μόνο το 1940.

Το πιο βασικό εμπόρευμα που πωλούσε η Σουηδία στη Γερμανία ήταν τα περίφημα σουηδικά ρουλεμάν. Τα ρουλεμάν ως γνωστόν αποτελούν βασικό εξάρτημα για τη λειτουργία σχεδόν όλων των μηχανημάτων αλλά και των αυτοκινήτων και των αεροπλάνων. Όμως το πρωτοποριακό διπλό ρουλεμάν αυτοευθυγράμμισης που είχε εφεύρει ο σουηδός μηχανικός Sven Gustaf Wingqvist και το οποίο κατασκεύαζε αποκλειστικά η σουηδική εταιρία SKF ήταν περιζήτητο.

Οι Σύμμαχοι υποστήριζαν ότι αν η Σουηδία σταματούσε να πουλά στη Γερμανία σιδηρομετάλλευμα, ρουλεμάν και μηχανές κατασκευής ρουλεμάν ο πόλεμος θα είχε τελειώσει τουλάχιστον ένα χρόνο πιο πριν.

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες η εξαγωγή σουηδικών ρουλεμάν στη Γερμανία αντιστοιχούσε το έτος 1938 στο 9,1% των συνολικών σουηδικών εξαγωγών ρουλεμάν.

Το ποσοστό αυτό έφτασε το 1943 στο 64,9%!!!. Κάνοντας λοιπόν χοντρές μπίζνες με τους ναζί αναπτύχθηκε περαιτέρω η σουηδική βιομηχανία αλλά και οι σουηδικές τράπεζες, ενώ η Σουηδία καθ΄ όλη τη διάρκεια του πολέμου προμηθευόταν από τους ναζί φτηνό κάρβουνο που όμως προερχόταν από τη Σιλεσία της κατακτημένης Πολωνίας, ενώ βέβαια οι κάτοικοι της Σουηδίας και ιδίως της Στοκχόλμης είχαν στη διάθεση τους πληθώρα αγαθών σε αντίθεση με τους κατοίκους της  Αθήνας που τους θέρισε η πείνα τον χειμώνα του 1941-1942. 

Η στάση της Σουηδίας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η συνεργασία της με τους ναζί πρόσφατα αποτέλεσε σημείο σύγκρουσης ανάμεσα στον πρώην πρωθυπουργό της Σουηδίας Carl Bildt  και σε κορυφαίους πολιτικούς της Νορβηγίας αλλά και τον νορβηγό ποδοσφαιριστή  Jan Aage Fjortoft που κατήγγειλαν την φιλοναζιστική στάση της Σουηδίας.

Από την άλλη βέβαια δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την σουηδική αντιναζιστική αντίσταση καθώς και φωτεινές επίσημες εξαιρέσεις όπως αυτή του σουηδού διπλωμάτη Raoul Wallenberg ο οποίος το 1944 έσωσε χιλιάδες εβραίους στην Ουγγαρία.

Όμως η περίπτωση Wallenberd ήταν η εξαίρεση καθώς έγγραφα και μελέτες όπως η Έκθεση το 2006 του Swedish Research Council ανέδειξαν τη σχέση της Σουηδίας με τη ναζιστική Γερμανία. Μια ιστορική κηλίδα την οποία προσπαθεί να απαλείψει η σύγχρονη Σουηδία μέσα από πρόσφατες κινηματογραφικές δημιουργίες.

Τελικά όπως προκύπτει από μελέτες μετά από πιέσεις των ΗΠΑ και καθώς ο Χίτλερ είχε πλέον αρχίσει να υποχωρεί λόγω της προέλασης του κόκκινου στρατού αλλά και της απόβασης των Συμμάχων στην Νορμανδία, η  Σουηδία αποφάσισε να διακόψει εντελώς την εξαγωγή ρουλεμάν στη ναζιστική Γερμανία. Τότε το ημερολόγιο έδειχνε 12 Οκτωβρίου 1944 ημέρα απελευθέρωσης της Αθήνας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής!!!

Δυο μέρες μετά στις 14 Οκτωβρίου 1944 η εφημερίδα της Στοκχόλμης Svenska Dagbladet δημοσιεύοντας την είδηση της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους ναζί στη σελίδα 3 με πηχυαίους τίτλους έγραφε: «Η ελληνική σημαία πάνω από την Αθήνα».

Από τα παραπάνω καταδεικνύεται πως και γιατί η Σουηδία αναπτύχθηκε οικονομικά στην μεταπολεμική περίοδο καθιερώνοντας μάλιστα και ένα πρωτοποριακό κοινωνικό κράτος το οποίο προσέφερε τεράστιες κοινωνικές παροχές στους σουηδούς πολίτες.

Αντίθετα η Ελλάδα λόγω της αντίστασής της στο ναζισμό και στο φασισμό υπέστη τεράστιες καταστροφές θρηνώντας εκατομμύρια θύματα.

Αλλά απ΄ ότι φαίνεται αυτό δεν έχει και καμιά ιδιαίτερη αξία για τους φωστήρες του ΝΑΤΟ που αναμένουν να υποδεχθούν με ανοιχτές αγκάλες τη Σουηδία, πλην βέβαια της Τουρκίας του άλλου δηλαδή «επιτήδειου ουδέτερου» που ήταν επίσης στενός σύμμαχος του Χίτλερ έχοντας μάλιστα συνάψει Σύμφωνο Φιλίας με τη ναζιστική Γερμανία στις 18 Ιουνίου 1941.

*Ο Νότης Μαριάς είναι Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής