Νέμεσις: Ο εκπαιδευμένος χρυσαετός που έχει επιστρατευτεί για να προστατεύει την πανίδα του όρους Αιγάλεω

Εδώ και τρεις μήνες η Νέμεσις πετά πάνω από το όρος Αιγάλεω, με στόχο να αποκαταστήσει την ισορροπία… Δεν πρόκειται για την αρχαία θεότητα, αλλά για έναν θηλυκό μογγόλικο χρυσαετό που με τη… βούλα του υπουργείου Περιβάλλοντος κατοπτεύει από αέρος ολόκληρη την περιοχή. Ο ρόλος της είναι να επαναφέρει σε αρμονία την πανίδα του όρους, η οποία έχει διαταραχθεί από τον υπερπληθυσμό της αλεπούς και της καρακάξας.

Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, που αναμένεται να διαρκέσει τρία χρόνια, η Νέμεσις δεν είναι μόνη.

«Κλειδί» για την ολοκλήρωσή του αποτελεί ο εκπαιδευτής της Σταύρος Αθανασίου, ο οποίος είναι αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ και, είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει λάβει άδεια για τέτοιο εγχείρημα. «Είναι η πρώτη φορά που δίνεται έγκριση για τέτοια επιχείρηση στη χώρα μας. Αυτό συνέβη ύστερα από χρόνια προσπάθεια και συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς. Το πρόγραμμα ξεκίνησε αφού οι αρμόδιοι είδαν πώς γίνεται σε όλον τον κόσμο η διαχείριση κάποιων ειδών που δεν μπορούν να θηρευτούν και που ο πληθυσμός τους οδηγεί στη μείωση ή ακόμη και την εξαφάνιση άλλων ζώων» εξηγεί ο Στ. Αθανασίου. Γιατί, όμως, επιλέχθηκε με τον αετό του να δώσουν λύση σε αυτό το ζήτημα; «Πρόκειται για μέρη όπου δεν μπορεί κανείς να επιχειρήσει με κυνηγετικό όπλο.

Το όρος Αιγάλεω είναι προστατευόμενη περιοχή. Συνεπώς, η διαχείριση αποφασίστηκε να γίνει με αρπακτικά, όπως συμβαίνει σε όλη την υφήλιο» σχολιάζει. Σύμφωνα με τη σχετική άδεια, «στόχος της έρευνας είναι η επίδραση που προκαλούν τα είδη καρακάξα (Pica pica) και αλεπού (Vulpes vulpes) στην άγρια πανίδα, που αφορούν κυρίως την καταστροφή των φωλιών και τη θανάτωση νεοσσών στουθιόφορφων, ορνιθόμορφων και περιστερόμορφων ειδών, καθώς και θηλαστικών, όπως ο λαγός, και τον έλεγχο στον περιορισμό των απωλειών». «Με απλά λόγια, λόγω του υπερπληθυσμού της αλεπούς και των κορακοειδών, έχουν εκτοπιστεί άλλα είδη, όπως είναι οι πέρδικες και οι λαγοί, που είναι χρήσιμα για τον βιότοπο. Στην ουσία, για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα, ελεγχόμενοι θηρευτές κυνηγούν μόνο τα συγκεκριμένα είδη» σημειώνει ο Στ. Αθανασίου, ο οποίος, εκτός των άλλων, είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Ελληνικής Ιερακοτροφίας.

Η μεθοδολογία της συγκεκριμένης έρευνας, όπως ορίζεται στην άδεια του υπουργείου Περιβάλλοντος, «στηρίζεται στη συλλογή 20 ατόμων αλεπούς και 50 ατόμων καρακάξας ετησίως για τα επόμενα τρία χρόνια με τη χρήση κυνηγετικών γερακιών και αετών».

Η εκπαίδευση
Το πρόγραμμα γίνεται σε συνεργασία και χρηματοδοτείται από την Δ’ Κυνηγετική Ομοσπονδία Στερεάς Ελλάδος, ενώ σε κάθε εξόρμηση η επόπτευση γίνεται από το Δασαρχείο Αιγάλεω ή τη Θηροφυλακή. Πώς ανέκυψε αυτό το ζήτημα και δύσκολο ήταν να «πειστεί» ένας αετός στο να στοχεύει κάθε φορά σε συγκεκριμένο θήραμα; «Επί της ουσίας, εκμεταλλευόμαστε την τροφική αλυσίδα. Ο αετός και τα γεράκια μόνο με την παρουσία τους σε μια περιοχή μπορούν να οδηγήσουν στην εξισορρόπηση μιας κατάστασης. Αυτό που αντιμετωπίζουμε οφείλεται στην αστικοποίηση. Ο άνθρωπος έχει βάλει το χέρι του για να γίνουν πολλά και άσχημα πράγματα στη φύση. Χρέος μας είναι, συνεπώς, να βάλουμε το χέρι μας για να γίνει κάτι καλό. Η Νέμεσις, όπως και τα άλλα άγρια πουλιά που έχω εκπαιδεύσει, έχουν διδαχτεί πώς πρέπει να λειτουργούν ώστε να φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, χωρίς να κινδυνεύουν ή να τραυματίζονται. Ο αετός και το γεράκι μαθαίνουν να κυνηγούν μια εικόνα. Η εκπαίδευση είναι ένα βασικό κομμάτι. Ενα άλλο εξίσου σημαντικό είναι η σχέση που αποκτά μαζί σου το εκάστοτε άγριο πουλί.

Ο αετός έχει χαρακτήρα, πρέπει να τον σέβεσαι, να καταλαβαίνεις τι θέλει και να λειτουργείς με πολλή προσοχή. Η Νέμεσις αυτήν τη στιγμή είναι ένας από τους πέντε μεγαλύτερους αετούς στην Ευρώπη. Μπορεί να πιάσει ακόμα και λύκο, φτάνει ακόμη και τα 240 χιλιόμετρα την ώρα στην εφόρμηση. Εχει τόση δύναμη, που μπορεί να σπάσει ακόμη και ανθρώπινο κόκαλο» υπογραμμίζει ο Στ. Αθανασίου. Πρόσφατα ο εκπαιδευτής της Νεμέσεως βρέθηκε στη Σλοβακία μαζί με γερακάρηδες από διάφορες χώρες. Ηταν μια συνάντηση στην οποία συμμετείχαν 20 εκπαιδευμένοι αετοί, μεταξύ αυτών και η Νέμεσις. «Οι άνθρωποι αυτοί έχουν μεγάλη παράδοση στο κυνήγι, με τελετές και προσευχές για τα θηράματα.

Επειδή κάποιοι μπορεί να αντιδράσουν, θέλω να πω ότι ο γερακάρης είναι μια ιδιότητα που συναντάμε από την αρχαιότητα. Υπάρχουν σχετικές αναφορές στον Ομηρο και τον Αριστοτέλη. Σε πολλά προηγμένα κράτη αυτή η τεχνική είναι ευρέως διαδεδομένη. Στη Σλοβακία, λοιπόν, βίωσα μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Συναντηθήκαμε όλοι αυτοί οι άνθρωποι στα Τάτρα, την υψηλότερη οροσειρά των Καρπαθίων, και διδαχτήκαμε πάρα πολλά. Αυτό που εμείς κάνουμε σε βάθος τριετίας, στη Σλοβακία το κάνουν μέσα σε λίγες ημέρες, κάθε χρόνο, σε συγκεκριμένη ημερομηνία» συμπληρώνει.

Το τραυματισμένο γεράκι
Πώς, όμως, ένας αστυνομικός εξελίχθηκε σε έναν από τους καλύτερους εκπαιδευτές γερακιών και αετών παγκοσμίως; «Η πρώτη φορά που τιθάσευσα γεράκι ήταν όταν ήμουν 14 ετών. Τα παρατηρούσα πάντα και έδινα πολλή προσοχή στον τρόπο με τον οποίο πετούν και κυνηγούν. Ενιωθα ανέκαθεν μια τεράστια έλξη γι’ αυτά. Σε αυτήν τη μικρή ηλικία βρήκα ένα τραυματισμένο γεράκι και το περιέθαλψα, μέχρι που, όταν έγινε καλά, άρχισα ερασιτεχνικά να το “πετάω”. Στα 17 μου αποφάσισα να ασχοληθώ περισσότερο με αυτήν την τεχνική, πολύ προτού αποφασίσω να μπω στην Αστυνομία. Εχω βιώσει έντονες καταστάσεις, έχω δεχτεί ακόμα και πυροβολισμό κατά τη σύλληψη ληστή. Η Αστυνομία είναι μία μεγάλη μου αγάπη, όμως αυτό το χρονικό διάστημα ένιωσα ότι πρέπει να αφοσιωθώ στην εξέλιξη μίας εξίσου σημαντικής πτυχής της ζωής μου» εξομολογείται.

Ενα γεράκι καταρρίπτει drones
Ο Σταύρος Αθανασίου δεν είναι μόνο ο μοναδικός που έχει λάβει άδεια από το υπουργείο Περιβάλλοντος γι’ αυτό το εγχείρημα στη χώρα μας, αλλά και ο μοναδικός στον κόσμο που καταρρίπτει drones με γεράκι, τη Ζήνα. «Δεν ξέρω αν θα ακολουθήσουν άλλοι το παράδειγμά μου, είναι κάτι δύσκολο. Το ξεκίνησα πριν από τρία χρόνια. Δοκίμασα τρίατέσσερα πτηνά που δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν και, στο τέλος, επέλεξα τη Ζήνα, που ήταν πολύ θετική στην ειδική εκπαίδευση για την κατάρριψη drones» τονίζει.

Η Ζήνα έχει επιχειρήσει σε λαμπερούς γάμους, όπως αυτός του Αντώνη Ρέμου με την Υβόννη Μπόσνιακ, που έγινε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο κτήμα του Δημήτρη Κοντομηνά στη Βαρυμπόμπη, καθώς και σε άλλους στους οποίους παρευρέθησαν πρόσωπα του διεθνούς τζετ σετ. «Το κομμάτι με τα drones μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο στην Ελληνική Αστυνομία. Είναι σαν ένα όπλο. Οταν είναι στα χέρια του αστυνομικού σώζει ζωές, στα χέρια των κακοποιών μπορεί να προκαλέσει μεγάλο κακό.

Ο καθένας μπορεί από μακριά να κάνει οτιδήποτε, είτε να κατασκοπεύσει, είτε να διακινήσει ναρκωτικά όπως έχουμε δει να συμβαίνει στις φυλακές Κορυδαλλού, είτε να μεταφέρει μία βόμβα ή να πυροβολήσει. Εχουν κατασκευάσει ακόμα και drones με τηλεχειρισμό όπλων. Συνεπώς είναι ένα ζήτημα που θα μας απασχολήσει έντονα τα επόμενα χρόνια. Προσφάτως, άλλωστε, στην Αγγλία για δύο drones τα αεροπλάνα στο Διεθνές Αεροδρόμιο Γκάτγουικ καθηλώθηκαν, με το κόστος να εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 20 εκατ. λίρες Αγγλίας» αναφέρει.