Σοβαρή απειλή για τη Μεσόγειο – Ζήτημα με την βιοποικιλότητά μέχρι το 2050

Μέσα σε 30 χρόνια η Μεσόγειος είδε την «κατάρρευση» της βιοποικιλότητάς της, μιας από τις πιο σημαντικές στον κόσμο.

Η έκθεση «Méditerranée vivante» στηρίζεται σε εμπεριστατωμένες έρευνες για μελέτες που δημοσιοποιήθηκαν τα 30 τελευταία χρόνια, συγκεντρώνοντας την παρακολούθηση της αφθονίας περισσότερων από 80.000 ζωικών πληθυσμών σε αυτή την περιοχή του κόσμου όπου «η κλιματική αλλαγή είναι πιο γρήγορη και η επίδραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων πιο ισχυρή από άλλοτε».

Είναι αποτέλεσμα των εργασιών του Tour du Valat, του Ινστιτούτου Έρευνας για τη Διαφύλαξη των Μεσογειακών Υγροτόπων, που εδρεύει στη νότια Γαλλία. Σε παγκόσμια κλίμακα, η στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί περίπου κατά 15 εκ. τον 20ό αι. και η αύξηση επιταχύνεται, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Ομάδα Ειδικών για την Εξέλιξη του Κλίματος (Giec). Διαπίστωση της ομάδας των ερευνητών: οι πληθυσμοί των σπονδυλωτών στη μεσογειακή λεκάνη μειώθηκαν 20% ανάμεσα στο 1993 και το 2016, ακόμη και 52% στα θαλάσσια οικοσυστήματα (του πελάγους και των ακτών) και 28% στα οικοσυστήματα γλυκού νερού (υγρότοποι και ποταμοί).

Μεταξύ όλων των ειδών που καταγράφηκαν στη μελέτη, πιο πολύ έχουν επηρεαστεί τα ψάρια, θύματα της υπεραλιείας. Έτσι, ο κόκκινος τόνος είδε τον ενήλικο πληθυσμό του να μειώνεται κατά 90%. «Η πλειονότητα των ειδών υφίστανται απευθείας τα αποτελέσματα της ανθρώπινης δραστηριότητας και της κλιματικής αλλαγής, το εύρος των οποίων αναμένεται να αυξηθεί στη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών», δηλώνει ο Τομά Γκαλεβσκί, συντονιστής της μελέτης.

«Επιπλέον, μια σημαντική αναλογία ειδών είναι ενδημικά στη μεσογειακή λεκάνη και αναπτύσσονται σε περιορισμένες περιοχές εξάπλωσης, που τα καθιστά ακόμη πιο ευάλωτα», διευκρινίζει. Η Μεσόγειος, μια από τις περιοχές που περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο αριθμό ενδημικών ειδών, είναι η μοναδική θάλασσα στον κόσμο που περιβάλλεται από τρεις ηπείρους.

«Υπάρχουν περιθώρια προόδου στις προσπάθειες διατήρησης της φύσης»

Λίκνο πολλών πολιτισμών, περιλαμβάνει πολύ αστικοποιημένες περιοχές, που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 500 εκατ. κατοίκους, και 360 εκατ. τουρίστες τον χρόνο (27% του παγκόσμιου τουρισμού). Οι επιστήμονες σημειώνουν ωστόσο την ενθαρρυντική επίδραση πολλών δράσεων διατήρησης της φύσης όπως η πλαισίωση του κυνηγιού και της αλιείας, η προστασία των οικοτόπων των πιο σπάνιων ειδών ή ο έλεγχος των πηγών μόλυνσης.

Ορισμένα είδη όπως ο αλπικός αίγαγρος, ο μαυρόγυπας, ο αργυροπελεκάνος και η χελώνα καρέτα καρέτα διασώθηκαν χάρη στα μέτρα αυτά. Όμως οι επιστήμονες επισημαίνουν πως υπάρχουν περιθώρια προόδου στις προσπάθειες διατήρησης της φύσης και απαιτούν κυρίως καλύτερη συνεργασία όλων των χωρών, εκφράζοντας λύπη για μια «έλλειψη δεδομένων» για ορισμένα είδη, «λόγω του ότι το μεγάλο μέρος των πληροφοριών που καταγράφονται προέρχονται από χώρες του Βορρά της Μεσογείου».