Εντοπίστηκε το αρχαιότερο ψάρι – Ήταν εξαφανισμένο για πάνω από 70 εκατ. χρόνια 

Επιστήμονες προχώρησαν σε μία απίστευτη ανακάλυψη προκαλώντας παγκόσμια προσοχή.

Πριν από το 1938, οι ειδικοί μιλούσαν για τον κολεκανθό ως ένα κλασικό παράδειγμα εξαφανισμένου ψαριού που χρονολογείται πριν από περισσότερα από 400 εκατομμύρια χρόνια. Οι μελετητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχε εξαφανιστεί πριν από 65 έως 70 εκατομμύρια χρόνια.

Η υπόθεση αυτή κατέρρευσε όταν ένας 32χρονος υπάλληλος μουσείου στο Ανατολικό Λονδίνο της Νότιας Αφρικής εξέτασε ένα παράξενο δείγμα που έφερε ένας ντόπιος ψαράς κοντά στον ποταμό Chalumna. Το ψάρι αψηφούσε κάθε υπάρχουσα κατηγορία που γνώριζε.

Αμέσως μετά, επικοινώνησε με τον καθηγητή James Leonard Brierley Smith του Πανεπιστημίου Rhodes για συμβουλές. Εκείνος επιβεβαίωσε ότι το ψάρι ήταν όντως ένας ζωντανός κολεκανθός.

Στα μάτια πολλών επιστημόνων, η ανάκαμψη του κολεακάνθου το τοποθέτησε σε αυτό που ονομάζεται ταξινομική ομάδα του Λαζάρου. Ο όρος αναφέρεται σε πλάσματα που εξαφανίζονται και στη συνέχεια επανεμφανίζονται χωρίς προειδοποίηση.

Μετά από εκείνο το γεγονός, πέρασε πάνω από μια δεκαετία μέχρι να εμφανιστεί άλλο ένα κολεόκανθο. Το 1952, δύο ψαράδες στα νησιά Κομόρο έπιασαν κατά λάθος το δεύτερο δείγμα, προκαλώντας νέο ενδιαφέρον στους θαλάσσιους ερευνητές.

Μια ακόμη αποκάλυψη ακολούθησε τη δεκαετία του 1990, όταν οι ειδικοί εντόπισαν ένα δεύτερο είδος γύρω από το αρχιπέλαγος της Ινδονησίας.

Τα δείγματα αυτά φέρουν τις ονομασίες κολεόκανθος του Δυτικού Ινδικού Ωκεανού (Latimeria chalumnae) και ινδονησιακός κολεόκανθος (Latimeria menadoensis).

Μοναδικά φυσικά χαρακτηριστικά

Αυτό το ψάρι ξεχωρίζει για τα λοβωτά θωρακικά πτερύγιά του, τα οποία φαίνεται να αποτελούν έναν πρώιμο σύνδεσμο με τα σπονδυλωτά που τελικά επιχείρησαν να βγουν στη στεριά. Αυτά τα πτερύγια κινούνται σε ένα συγχρονισμένο μοτίβο, επιτρέποντας στο ψάρι να περιηγείται σε υποβρύχια εδάφη.

Σε αντίθεση με πολλά άλλα ψάρια, φέρει επίσης έναν ασυνήθιστο μεντεσέ στο κρανίο του, που κάποτε αποτέλεσε αντικείμενο εικασιών σχετικά με το πώς θα μπορούσε να δαγκώσει ή να επεξεργαστεί την τροφή.

Ο χρωματισμός του συχνά αναμειγνύεται με το βραχώδες περιβάλλον όπου κατοικεί, προσφέροντας ένα μέτρο κάλυψης σε βαθιά θαλάσσια περιβάλλοντα.

Ο βιότοπος παρέχει επαρκές καταφύγιο από τους θηρευτές, ενώ ο χαμηλός μεταβολισμός του είδους το βοηθά να επιβιώνει με λιγότερους πόρους.

Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι ξεκουράζεται σε εσοχές σπηλαίων λάβας κατά τη διάρκεια της ημέρας, μια προσέγγιση που πιθανώς το προστατεύει από τους κινδύνους στο ανοιχτό νερό.

Προγονικοί δεσμοί με πλάσματα της ξηράς

Οι ερευνητές κατατάσσουν τον κολεόκανθο στην ομάδα Sarcopterygii, ή αλλιώς λοβοειδή ψάρια, στην οποία ανήκουν τα πνευμόνια και οι πρώτοι πρόγονοι των αμφίβιων, των ερπετών και των θηλαστικών.

Τα κοινά σκελετικά χαρακτηριστικά, όπως τα στιβαρά οστά των πτερυγίων, υποδεικνύουν στενότερη σχέση με οργανισμούς που προσαρμόστηκαν στη ζωή στη στεριά.

Αυτή η σύνδεση είναι ενδιαφέρουσα επειδή δείχνει πώς ορισμένα υδάτινα χαρακτηριστικά μπορούν να αντικατοπτρίζουν δομές που βρέθηκαν αργότερα σε πλάσματα που περιπλανιούνται σε ξηρά εδάφη.

Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι το στρογγυλό όργανο του πτερωτού, που βρίσκεται στο ρύγχος του, μπορεί να αντιλαμβάνεται ηλεκτρικά σήματα από το θήραμα.

Αυτή η προσαρμογή θυμίζει στρατηγικές που έχουν παρατηρηθεί σε άλλα λοβοειδή ψάρια, υποδηλώνοντας μια σύνδεση μεταξύ των σύγχρονων ειδών και εκείνων που έφτασαν στην ακτή πριν από εκατομμύρια χρόνια.

Οι παρατηρητές σημειώνουν ότι αυτή η κρυμμένη ικανότητα υπογραμμίζει πώς ένας αρχαίος σχεδιασμός μπορεί να παραμείνει αποτελεσματικός.

Η πλήρης μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports.