Τοπία
Θα πρέπει να γνωστοποιηθεί πως εκτός από το πολυφωτογραφημένο Ναυάγιο στη δυσπρόσιτη ακτή του Άη Γιώργη της Ζακύνθου, οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας θα έχουν πλέον την ευκαιρία να απολαμβάνουν αρκετά ακόμη ναυάγια πλοίων αλλά και αεροπλάνων στη χώρα μας.
Όχι όμως στη στεριά, όπως το μηχανοκίνητο βαπόρι «Παναγιώτης» που έχει προσαράξει εδώ και 42 χρόνια στο νησί του Ιονίου, αλλά στον βυθό, στα σημεία που κείτονται τα κουφάρια τους εδώ και δεκαετίες.
Επισκέπτες υψηλού εισοδήματος και ηλικίας 35 – 60 ετών
Η Ελλάδα αναμένεται επιτέλους να γίνει πόλος έλξης και για τους λάτρεις του καταδυτικού τουρισμού. Πρόκειται κυρίως για άτομα υψηλών εισοδηματικών κριτηρίων και ηλικίας μεταξύ 35 και 60 ετών.
Αναφερόμαστε σε τουρίστες που ταξιδεύουν ανά τον κόσμο, έχοντας λάβει προηγουμένως πληροφορίες για τα ναυάγια που τους κεντρίζουν το ενδιαφέρον, και αφού τα εντοπίζουν στον χάρτη, κλείνουν κάπου εκεί κοντά ξενοδοχείο για μια εβδομάδα, δέκα ή δεκαπέντε ημέρες.
Αφού φτάσουν στον προορισμό, προσεγγίζουν το σημείο που τους ενδιαφέρει και φορώντας καταδυτικές στολές βουτούν στο νερό προκειμένου να απολαύσουν από κοντά παλιά πολεμικά αεροσκάφη, πλοία που μετείχαν σε παγκόσμιους πολέμους και τορπιλίστηκαν από τον εχθρό, ατμόπλοια που βυθίστηκαν σε μια θαλασσοταραχή ή υπερωκεάνια που μετατράπηκαν σε υγρούς τάφους για τους άτυχους επιβαίνοντες.
Τα περισσότερα σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα και Σαρωνικό
Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι πως η Ελλάδα διαθέτει πολλά τέτοιου είδους ναυάγια. Κι όταν λέμε «πολλά», το εννοούμε, καθώς ήδη σε πρώτη φάση η παγκόσμια καταδυτική κοινότητα θα έχει ευκαιρία να απολαύσει πάνω από 90 ναυάγια που βάσει σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης, η οποία συνυπογράφεται από τους αρμόδιους υπουργούς Πολιτισμού, Εθνικής Άμυνας και Ναυτιλίας έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία.
Τα περισσότερα εντοπίζονται στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα, στον Σαρωνικό Κόλπο, στην βορειοανατολική Κρήτη, στον Πατραϊκό Κόλπο, στο Ιόνιο και στη θαλάσσια περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας.
Ενημέρωση το αργότερο μια ημέρα πριν τη βουτιά
Σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο του άρθρου 7 του νόμου 4688/2020 (Α’ 101) που θέσπισε το νομοθετικό πλαίσιο για την ανάπτυξη, ανάδειξη και προώθηση του καταδυτικού τουρισμού στην Ελλάδα, με ταυτόχρονη όμως διασφάλιση της προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού υποθαλάσσιου περιβάλλοντος, «στα ναυάγια πλοίων και αεροσκαφών, που έχουν βυθισθεί προ των τελευταίων πενήντα (50) ετών, επιτρέπεται αποκλειστικά και μόνον η καθοδηγούμενη ή οργανωμένη από παρόχους καταδυτικών υπηρεσιών αναψυχής ελεύθερη ή αυτόνομη κατάδυση ή περιήγηση επιφανείας με μάσκα και αναπνευστήρα (snorkelling) και η παρατήρηση του βυθού με πλοία διαφανούς πυθμένα ή άλλα μέσα».
Από φέτος, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες όσοι θέλουν να καταδυθούν στα 90 και πλέον σημεία των ναυαγίων της επικράτειας θα πρέπει να έχουν φροντίσει να ενημερώσουν τουλάχιστον μία ημέρα πριν τη διενέργεια της κατάδυσης για την ακριβή ημερομηνία, ώρα και διάρκεια της κατάδυσης, για τον αριθμό των αυτοδυτών, τα στοιχεία του πλωτού μέσου προσέγγισης (σκάφος, αριθμός νηολογίου κ.λπ.) και τον τρόπο αγκυροβολίας του πλωτού.
Τα στοιχεία αυτά πρέπει να αποστέλλονται στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (Ε.Ε.Α.) με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (το οποίο αναρτάται στον κόμβο της Υπηρεσίας) ή με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο και στην κατά τόπο αρμόδια Λιμενική Αρχή καθώς και στο Μετοχικό Ταμείο Ναυτικού (Μ.Τ.Ν.) και στην ηλεκτρονική διεύθυνση mtn@mtn.gr στην περίπτωση που η υπό διενέργεια κατάδυση αφορά σε ναυάγιο του οποίου η κυριότητα περιήλθε στο Ταμείο.
Απαγορεύεται οποιαδήποτε φθορά των ενάλιων μνημείων
Εννοείται πως θα απαγορεύεται στους καταδυόμενους (επισκέπτες ή παρόχους καταδυτικών υπηρεσιών αναψυχής) η με οποιοδήποτε τρόπο φθορά ή αλλοίωση των ναυαγίων καθώς επίσης και η συλλογή, αποκομιδή ή και απλή μετακίνηση οιωνδήποτε κινητών πραγμάτων που ευρίσκονται σε αυτά ή στον πυθμένα ή το βυθό γύρω από αυτά.
Απαγορεύεται επίσης η διενέργεια έρευνας με σκοπό την αποκάλυψη κινητών αντικειμένων τόσο στο χώρο του ναυαγίου, όσο και στην ευρύτερη περιοχή του και τα οποία πιθανώς συνδέονται με αυτό. Για τη διενέργεια οιασδήποτε έρευνας στο ναυάγιο και τον περιβάλλοντα χώρο του απαιτείται ειδική άδεια από το υπουργείο Πολιτισμού.
«Εγκαίνια» από την Αλόννησο
Η αρχή του καταδυτικού τουρισμού στην Ελλάδα έγινε τον περασμένο Αύγουστο με τα εγκαίνια του υποθαλάσσιου μουσείου, στη νησίδα Περιστέρα της Αλοννήσου και η διεθνής προβολή που υπήρξε, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη του έντονου ενδιαφέροντος που έχει αναπτυχθεί για την συγκεκριμένη μορφή τουρισμού. Η Περιστέρα είναι ένα μικρό νησάκι των Βορείων Σποράδων, κοντά στην Αλόννησο, δίπλα στο οποίο ανακαλύφθηκε από ψαρά της περιοχής το εξαιρετικής σημασίας αρχαίο ναυάγιο.
Στην ενάλια περιήγησή του ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το εμπορικό πλοίο που βυθίστηκε με χιλιάδες αμφορείς από τη Μένδη (αρχαία πόλη της Χαλκιδικής) και την Πεπάρηθο (τη σημερινή Σκόπελο), περιοχές που ήταν γνωστές στην αρχαιότητα για το κρασί τους. Ο σωρός των αμφορέων που εκτείνεται σε μήκος 25 μέτρα δίνει μια αίσθηση του περιγράμματος και των διαστάσεων του εμπορικού πλοίου.
Το πλοίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά της κλασικής αρχαιότητας και εκτιμάται ότι μπορούσε να μεταφέρει περίπου 4.000 αμφορείς. Για να το δουν από κοντά οι ενδιαφερόμενοι, θα πρέπει να έχουν στην κατοχή τους το δεύτερο δίπλωμα κατάδυσης, Advanced Open Water Diver.
Τα 91 ναυάγια πλοίων και αεροσκαφών ανά περιφέρεια που μπορεί κάποιος να επισκεφθεί
Περιφέρεια Αττικής
- Ελληνικό επιβατηγό ατμόπλοιο ΠΑΤΡΙΣ
- Βρετανικό καλωδιακό πλοίο RETRIEVER
- Βρετανικό φορτηγό ατμόπλοιο CLAN CUMMING
- Ιταλικό ναρκαλιευτικό R.D.7
- Ιταλικό φορτηγό ατμόπλοιο MONROSA
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΠΕΤΑΛΛΟΙ
- Ιταλικό τορπιλοβόλο ALDEBARAN
- Γερμανικό αποβατικό LOKFAHRE
- Ιταλικό αντιτορπιλικό CURTATONE
- Ελληνικό αντιτορπιλικό ΥΔΡΑ
- Ελληνικό ατμόπλοιο ΡΟΖΑ ΒΛΑΣΗ
- Ελληνικό ναυαγοσωστικό ΜΙΜΗΣ
- ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ, Σαλαμίνα
- Ιταλικό τορπιλοβόλο ALTAIR
- Ιταλικό αεροσκάφος Savoia-Marchetti SM 79 «Sparviero»
- Γερμανικό υποβρύχιο U-133
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
- Υπερωκεάνιο Βρετανικός (HMHS Britannic)
- Υπερωκεάνιο S/S Burdigala
- Τροχοφόρο ατμόπλοιο ΠΑΤΡΙΣ
- Αντιτορπιλικό «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ»
- Επιβατηγό ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ, Τέλενδος
- Φορτηγό πλοίο ΒΔ του ακρωτηρίου Κοραή, Λέρος
- Αμερικάνικο αποβατηγό στο Λακκί Λέρου
- Λέρος γερμανικό αποβατικού τύπου Η
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΑΡΤΕΜΙΣ ΠΙΤΑ
- Ισπανικό φορτηγό ατμόπλοιο SAN EDUARDO
- Ιταλικό φορτηγό ατμόπλοιο CITTA DI TRIPOLI
- Γαλλικό επιβατηγό πλοίο THEOPHILE GAUTIER
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΣΙΦΝΟΣ
- Βελγικό φορτηγό πλοίο PORTUGAL
- Bristol Beaufighter, Πάρος
- Βρετανικό αεροσκάφος Vickers Wellington Mk.XIII
- Bristol Beaufighter, Νάξος
- Junkers 52, Λέρος
- Junkers 52, Κέα
- Arado Ar 196, Λέρος
- Heinkel 111, Λέρος
- Ιταλική φορτηγίδα, Λακκί Λέρος
- Γερμανικό αεροπλάνο Arrado 196, Ηρακλειά
- Αγνώστων στοιχείων ναυάγια στην Παλαιά Καμμένη Σαντορίνης
Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου
- Βουλγαρικό φορτηγό ατμόπλοιο BALKAN
- Βρετανικό επιβατηγό ατμόπλοιο PRINCESS ALBERTA
- Ελληνικό επιβατηγό ατμόπλοιο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟ- ΛΙΣ
- Martin Baltimore, Ικαρία
Περιφέρεια Κρήτης
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΚΥΡΙΑΚΗ
- Beaufighter, Σητεία
- Arado Ar 196, Κρήτη
- Αυστραλέζικο αποβατικό Α6 ή Α20, Μπάλος
- Ιταλικό πλοίο τροφοδοσίας PIERRE LUIGI, Σούδα
- Γερμανικό πολεμικό αεροσκάφος στο Γεράνι Χανίων
- Ατμόπλοιο MINNEWASKA, Μαράθι Σούδας
Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
- Βρετανικό ατμόπλοιο HMT MARQUETTE
- Ναυάγιο ΜΥΤΙΛΗΝΗ στον Όρμο Κύψας Κασσάνδρας
- Επιβατηγό ERMINE, Στρυμονικός
- Ατμοκίνητο ιστιοφόρος M/S ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, Ποσείδι Χαλκιδικής
- Τουρκικό ναυάγιο στο Καλαμίτσι Χαλκιδικής
- Βρετανικό ναρκαλιευτικό (σχεδόν σίγουρα το HMS BY GEORGE)
- Γερμανικό αποβατικό Kriegsmarine F 898
- Γερμανικό αεροσκάφος Junkers 52
- Γερμανικό αεροσκάφος Junkers 88 ή Dornier 17
- Βρετανικό (υπερωκεάνειο) SS NORSEMAN, άκρα Τούζλα
- Επιταγμένο Εμπορικό Φορτηγό HELENA, Νέα Μηχανιώνα
Περιφέρεια Ιονίων Νήσων
- Ιταλική κανονιοφόρος PELLEGRINO MATTEUCCI
- Υποβρύχιο Περσέας, (HMS Perseus – N36), Κεφαλλονιά
- Junkers Ju 88 στην Κέρκυρα
- ΣΑΡΑ, Οθωνοί
- SS ARDENA, Κεφαλλονιά
- Junkers Ju 88, Ιθάκη
- CARINTHIA V, Κεφαλονιά
Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΒΙΒΗ
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΔΑΡΜΑΣ
- Βρετανικό τορπιλοβόλο HMS CHAMOIS
- Γερμανικό φορτηγό ατμόπλοιο MARGUERITE
- Ολλανδικό φορτηγό ατμόπλοιο MARS
- Ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ
- Ελληνικό ναρκαλιευτικό ΝΕΣΤΟΣ
- Βρετανικό ναρκαλιευτικό ΒΥΜS 2077
- Νορβηγικό φορτηγό ατμόπλοιο SVEN JARL
- Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
- Μότορσιπ «ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ», Ακιό, Πλατουράδα
- Γαλλικό ατμόπλοιο PARANA
- Βρετανικό ατμόπλοιο HELMSTEDT
- Ελληνικό ατμόπλοιο ΚΛΕΙΩ
- Τσιμεντόπλοιο PIONEER I, Λιχάδες Ευβοίας
- Ιταλικό φορτηγό ατμόπλοιο DELFIN.
- Τσιμεντόπλοιο, SS CRETELAND, Αγ. Γεώργιος Ευβοίας.
Περιφέρεια Πελοποννήσου
- Ελληνικό ατμόπλοιο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
- Άγνωστο εμπορικό πλοίο, Πρώτη Μεσσηνίας
- Περιφέρεια Ηπείρου
- Βρετανικό ναρκαλιευτικό H.M.S. REGULUS (J 327). ΙΑ) Περιφέρεια Θεσσαλίας
- Junkers 88, Ψαθούρα Βορείων Σποράδων
- Γερμανικό ατμόπλοιο VOLOS
- Σλέπι ΧΡΗΣΤΟΣ, Πτελεός Μαγνησίας.
