ΔΝΤ: Η κλιματική αλλαγή φέρνει και φτώχεια – Το παράδειγμα της Αργεντινής

Το  Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ζητά να συντονιστούν καλύτερα οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των αιτιών της κλιματικής αλλαγής. 

Το ΔΝΤ προειδοποιεί παράλληλα ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα εγκυμονούν σημαντικούς κινδύνους που θα πλήξουν βαθειά τις οικονομίες, ιδίως τις αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν ήδη επιβαρυνθεί με υψηλά χρέη.

Η ξηρασία χτυπά την θρυμματισμένη οικονομία της Αργεντινής

Η περίπτωση της Αργεντινής είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο οποίο αναφέρθηκε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Πιέρ-Ολιβιέ Γκουρενσά, ο οποίος εξήγησε ότι χώρα περνούσε μια παρατεταμένη οικονομική κρίση, η οποία επιδεινώθηκε από την άγρια ξηρασία. Το αποτέλεσμα του ακραίου καιρικού φαινομένου αποτυπώθηκε στη γεωργία με βαρύ οικονομικό κόστος.

Οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων μειώθηκαν κατά 20 δισ. δολάρια  αποδυναμώνοντας παραιτέρω την ήδη αδύναμη οικονομία της χώρας.

Χθες η Αργεντινή προχώρησε στην υποτίμηση του πέσος στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές αλλά διατήρησε σταθερή την επίσημη ισοτιμία, καθώς η χώρα προσπαθεί να εκπληρώσει τους όρους της συμφωνίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και να εκταμιεύσει κεφάλαια από το πρόγραμμα ύψους 44 δισ. δολαρίων.

Επιπλέον αποφεύγοντας το πολιτικό κόστος της υποτίμησης του νομίσματος στήριξε τα γεωργικά προϊόντα. Οι Αργεντίνοι εξαγωγείς καλαμποκιού θα μπορούν να πωλούν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στα 340 πέσος ανά δολάριο ΗΠΑ, σύμφωνα με την προσωρινή ισοτιμία που θα ισχύει μέχρι τις 31 Αυγούστου και έχει στόχο να ενισχύσει τις εξαγωγές. Πρόκειται για μια διολίσθηση της τάξης του 27%  σε σχέση με την επίσημη ισοτιμία που παραμένει αμετάβλητη.

Για ορισμένες χώρες είναι«πολύ, πολύ δύσκολο» να διατηρήσουν την πρόσβαση στις αγορές στο σημερινό περιβάλλον, καθώς τα επιτόκια και το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σκαρφαλώνουν, τονίζει ο Γκουρενσά σε συνέντευξή του στο Reuters.

«Στην περίπτωση της Αργεντινής, είναι σαφές ότι ένα πράγμα που δεν βοηθά αυτή τη στιγμή τις προοπτικές ανάπτυξης είναι ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρή ξηρασία που επηρεάζει τη γεωργική παραγωγή» εξηγεί και προσθέτει. «Όταν μια χώρα είναι δημοσιονομικά εύθραυστη εξ αρχής, όπου δεν έχει πολλά περιθώρια, και έρχονται άσχημα νέα … τότε φυσικά η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη».

Η περιγραφή της παρούσας κατάστασης στον πλανήτη από τον επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένων των κυμάτων καύσωνα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και άλλες περιοχές καθώς  και το φετινό καιρικό πρότυπο Ελ Νίνιο, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε έντονες βροχοπτώσεις ή θερμοκρασίες, θα επηρεάσει τις αποδόσεις των καλλιεργειών και την ικανότητα των ανθρώπων να εργαστούν.

«Είναι σαφές ότι αυτή η αυξανόμενη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων … καθιστά ιδιαίτερα επείγουσα την αντιμετώπιση της βαθύτερης αιτίας της κλιματικής αλλαγής» είπε χαρακτηριστικά. «Πρέπει να γίνουν περισσότερα.»

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί παγκόσμια προσπάθεια

Ένας άλλος παράγοντας, σύμφωνα με τον Γκουρενσά, που δυσχεραίνει την αντιμετώπιση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής είναι η πιθανότητα του κατακερματισμού της παγκόσμιας οικονομίας σε ανόμοια μπλοκ, ως αποτέλεσμα του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, που θα λειτουργήσει αποδιοργανωτικά και θα πλήξει ιδιαίτερα σκληρά τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

«Χρειαζόμαστε μια πολυμερή προσέγγιση για το κλίμα που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο – διασφαλίζοντας ότι όλες οι χώρες καταβάλλουν μια προσπάθεια που είναι ανάλογη με τις ευθύνες τους και τα μέσα τους», είπε, αν και παραδέχθηκε ότι η επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι περίπλοκη.

Το κόστος της κλιματικής αλλαγής έχει ταξικό πρόσημο

Όμως τα πλούσια έθνη, τα οποία έχουν και το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την κλιματική αλλαγή  δεν έχουν ακόμη τα κεφάλαια που υποσχέθηκαν για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Υπενθυμίζεται ότι παλαιότερα είχαν δεσμευθεί να χορηγούν 100 δισ. δολάρια ετησίως για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η αποτυχία των ανεπτυγμένων χωρών να εκπληρώσουν τη δεκαετή δέσμευση χαρακτηρίστηκε ως «παρωδία», διαχειριστή του Προγράμματος Ανάπτυξης του ΟΗΕ, Ακίμ Στέινερ.

Τα πλούσια έθνη, τα οποία είναι τα πλέον υπεύθυνα για την υπερθέρμανση του πλανήτη, δεν έχουν ακόμη εκπληρώσει την υπόσχεση του 2009 να παρέχουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για να βοηθήσουν τα αναπτυσσόμενα έθνη να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας, είπε χαρακτηριστικά  στο Reuters κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο περιθώριο της συνάντησης των υπουργών Οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της Ομάδας των 20 (G20) σε ένα ορεινό θέρετρο στα περίχωρα του τεχνολογικού κέντρου της Βεγγαλουρού.

«Νομίζω ότι πολλές χώρες θα πρέπει να αναρωτηθούν αν αυτό μπορεί να είναι ένα από τα πιο τραγικά λάθη στην ιστορία, ότι 10 χρόνια μετά την υπόσχεση αυτή, η δέσμευση των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί».

Ο βρόχος του χρέους των αναδυόμενων οικονομιών

Αναφερόμενος στις οικονομίες των αναδυόμενων αγορών ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ εκτίμησε ότι αντιμετωπίζουν επίσης έναν «αρκετά σοβαρό» κίνδυνο διαταραχών που μπορεί να προκληθούν από οποιαδήποτε περαιτέρω αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές ή από μια κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Αν έχουμε μια απότομη ανατίμηση του δολαρίου, αν έχουμε μια απότομη σύσφιγξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, μια πτώση της διάθεσης για ανάληψη κινδύνου … τότε αυτό θα μπορούσε να είναι καταστροφικό και θα μπορούσε να επηρεάσει πολλές αναδυόμενες αγορές», είπε.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατάφερε τον προηγούμενο μήνα να διαθέσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα για τις ευάλωτες χώρες. Οι πλούσιες χώρες συμφώνησαν το 2021 να αναδιανείμουν μέρος των αχρησιμοποίητων ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων του ΔΝΤ, ενός διεθνούς αποθεματικού νομίσματος, σε φτωχές χώρες.