Ηφαίστειο Σαντορίνης: Σε ήρεμη φάση προς το παρόν – Τι έδειξε ο νέος σταθμός παρακολούθησης

Κλιμάκιο της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) και επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Φλωρεντίας και το Ιταλικό Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, πραγματοποίησαν την εγκατάσταση ενός γεωθερμικού σταθμού παρακολούθησης στο ηφαίστειο της Σαντορίνης, καθώς και άλλες ερευνητικές εργασίες από τις 25 έως τις 31 Οκτωβρίου.

Αναλυτικά, προχώρησαν στην εγκατάσταση ενός νέου σταθμού παρακολούθησης, συνεχούς καταγραφής και τηλεμετάδοσης σε πραγματικό χρόνο της θερμοκρασίας των ατμίδων και του εδάφους στην κορυφή της Νέας Καμένης. Ο σταθμός παρακολούθησης, που εγκαταστάθηκε, καταγράφει και μεταδίδει τη μέγιστη θερμοκρασία των ατμίδων της Νέας Καμένης, καθώς και τη θερμοκρασία τριών σημείων, κατά μήκος μίας τομής μήκους 30 μέτρων σε ανατολική κατεύθυνση από την ατμίδα βάσης, με στόχο την ανίχνευση πιθανών μεταβολών στη θερμική κατάσταση του χώρου.

Επίσης, οι επιστήμονες έκαναν δειγματοληψία των θερμών ρευστών που εκλύονται από τις ατμίδες, καθώς και μετρήσεις των φυσικο-χημικών παραμέτρων τους. Η δειγματοληψία των ρευστών που εκλύονται από τις ατμίδες πραγματοποιήθηκε σε τέσσερα σημεία. Πρόκειται για τη σταθερή περιοδική δειγματοληψία που πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά το έτος. Όμως, το 2020 δεν κατέστη δυνατή η δειγματοληψία, λόγω των περιοριστικών μέτρων μετακίνησης εξαιτίας της πανδημίας.

Τα δείγματα που συλλέγονται, στη συνέχεια αναλύονται στα εργαστήρια της Ιταλίας και οι τιμές συγκρίνονται με αυτές των προηγούμενων ετών, έτσι ώστε να διαπιστωθεί εάν βρίσκονται στο φάσμα διακύμανσης των τιμών κατάστασης ηρεμίας του ηφαιστείου.

Ακόμη, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μετρήσεις της έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα από το έδαφος, τόσο από την περιοχή των ατμίδων και θερμών εδαφών στην κορυφή της Νέας Καμένης όσο και από τις περιοχές της Θήρας όπου διέρχονται οι ενεργές ηφαιστειο-τεκτονικές γραμμές του ηφαιστείου Κολούμπου και της Καμένης. Οι μετρήσεις της έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα από το έδαφος πραγματοποιούνται, επίσης, τουλάχιστον σε ετήσια βάση και σε ένα προκαθορισμένο δίκτυο σημείων μέτρησης, με στόχο, επίσης, την εκτίμηση της κατάστασης ηρεμίας του ηφαιστείου.

Τέλος, έγινε αποτύπωση με κάμερα υπέρυθρων ακτίνων της θερμικής κατάστασης του όλου χώρου της κορυφής της Νέας Καμένης. Αυτή η αποτύπωση επαναλαμβάνεται ανά έτος και έχει τον ίδιο στόχο με τις προηγούμενες εργασίες. Οι τιμές που προέκυψαν από όλες τις μετρήσεις κυμαίνονται στο φάσμα των τιμών κατάστασης ηρεμίας του ηφαιστείου.

Το κλιμάκιο της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών αποτελείτο από τους Γ. Βουγιουκαλάκη, Α. Αρβανίτη και Χ. Μυλωνά. Από το Πανεπιστήμιο Φλωρεντίας συμμετείχε ο καθηγητής Orlando Vaselli, ενώ από το Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Ιταλίας η δρ. Barbara Nisi.

Η δράση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του υποέργου «Δράσεις για την Ορθολογική και Αειφόρο Αξιοποίηση της Γεωθερμίας – GEOTHERM» της Πράξης «Μελέτες και έρευνες στήριξης του ενεργειακού τομέα της βιομηχανίας και της επιχειρηματικότητας – ΟΠΥΓΕΚ», που εκτελείται από το Τμήμα Γεωθερμίας και Ιαματικών Φυσικών Πόρων της ΕΑΓΜΕ και ειδικότερα από την Ενέργεια «Διαχρονική Παρακολούθηση Ιαματικών Φυσικών Πόρων και Γεωθερμικών Πεδίων της Χώρας».