Βραζιλία: Μεταλλαγμένα ψάρια που φθορίζουν όταν εκτεθούν σε υπεριώδες φως «εισέβαλαν» σε ποτάμια

Ψάρια που έχουν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να φθορίζουν όταν εκτεθούν σε υπεριώδες φως απέδρασαν από εκτροφείο στη Βραζιλία και αναπαράγονται ανεξέλεγκτα σε ποτάμια υψηλής βιοποικιλότητας.

Το ψάρι-ζέβρα (Danio rerio), μήκους μερικών εκατοστών, κατάγεται από τη Νοτιοανατολική Ασία και χρησιμοποιείται ευρέως ως πειραματόζωο, αλλά και ως ψάρι ενυδρείου λόγω των εντυπωσιακών χρωμάτων του.

Τη δεκαετία του 199ο, ερευνητές δημιούργησαν ποικιλίες που φθορίζουν εισάγοντας στο ψάρι γονίδια από μέδουσες (για μπλε και πράσινη λάμψη) και από κοράλλια (για κόκκινο χρώμα). Στις αρχές της δεκαετίας του 2020, οι γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες άρχισαν να πωλούνται ως κατοικίδια με την εμπορική ονομασία Glofish.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Βραζιλία, η Καλιφόρνια και ορισμένες άλλες αμερικανικές πολιτείες έσπευσαν να απαγορεύσουν τις πωλήσεις Glofish για τον φόβο ότι τα γενετικά τροποποιημένα ψάρια θα δραπέτευαν και θα απειλούσαν υγροτόπους.

Το 2014, ένα γενετικά τροποποιημένο ψάρι εντοπίστηκε σε ποτάμια της Φλόριντα, έκτοτε όμως δεν έχει ξαναεμφανιστεί, πιθανώς λόγω θηρευτών.

Τέτοιοι θηρευτές δεν υπάρχουν στα ρυάκια του Ατλαντικού Δάσους της Βραζιλίας, αφήνοντας τα Glofish πολλαπλασιάζονται ανενόχλητα, αναφέρουν ερευνητές στην επιθεώρηση Studies on Neotropical Fauna and Environment.

Η Βραζιλία έχει μεν απαγορεύσει την πώληση των γενετικά τροποποιημένων ψαριών, ωστόσο το Glofish εκτρέφεται στη χώρα και πωλείται σε πολλά καταστήματα κατοικιδίων, επισημαίνει ο δικτυακός τόπος του Science.

Τα ρυάκια όπου εντοπίστηκαν οι εισβολείς βρίσκονται κοντά στο μεγαλύτερο εκτροφείο ψαριών ενυδρείου στη Λατινική Αμερική, κοντά στην πόλη Μουριαέ της νοτιοανατολικής Βραζιλίας.

Τα ψάρ-ζέβρες αναπαράγονται όλο τον χρόνο στη Βραζιλία, όπως κάνουν και στην Ασία από όπου κατάγονται, και η εξέτασή τους από τους ερευνητές έδειξε ότι τρέφονται με μια μεγάλη ποικιλία ντόπιων εντόμων και πλαγκτού.

Χάρη στην απουσία θηρευτών, ο πληθυσμός τους μπορεί να αυξηθεί σε επίπεδα που απειλούν άλλα είδη ψαριών λόγω ανταγωνισμού, προειδοποιούν οι ερευνητές.

Το μόνο θετικό είναι ότι τα λαμπερά χρώματα και ο φθορισμός των Glofish θα τα καταστήσει ιδιαίτερα ευάλωτα αν περάσουν σε μεγαλύτερα ποτάμια με σαρκοφάγα ψάρια.

Παρόλα αυτά, η δραπέτευση των ψαριών στη Βραζιλία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για εισβολή των Glofish και σε άλλα οικοσυστήματα με απρόβλεπτες συνέπειες.