Έρευνα: Μπορούν οι φάλαινες να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής;

Νέα έρευνα δημοσίευσαν επιστήμονες, που αφορά το εάν οι φάλαινες θα μπορούσαν να βοηθήσουν έμμεσα στην πρόσληψη άνθρακα από τον ωκεανό και με άλλους τρόπους.

Οι φάλαινες, από τα μεγαλύτερα και μακροβιότερα θαλάσσια πλάσματα, μπορούν όχι μόνο να αποθηκεύσουν μεγάλες ποσότητες άνθρακα στο σώμα τους.

Τα περιττώματά τους, για παράδειγμα, είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που τροφοδοτούν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού – το οποίο, όπως και τα δέντρα, προσλαμβάνει διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με μια μελέτη, το φυτοπλαγκτόν απορροφά 10 έως 20 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα κάθε χρόνο.

Το πώς ακριβώς μπορούν οι φάλαινες να βοηθήσουν στην απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα είναι ακόμη άγνωστο.

«Αυτό είναι ένα τεράστιο ερώτημα», λέει η Χάιντι Πίρσον βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νοτιοανατολικής Αλάσκας και επικεφαλής συγγραφέας μιας μελέτης που διερευνά τον ρόλο των φαλαινών στον κύκλο του άνθρακα, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Trends in Ecology and Evolution».

Στη μελέτη τους, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η αύξηση των προσπαθειών διατήρησης και ανάκαμψης των φαλαινών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη δέσμευση άνθρακα.

Το βάρος των φαλαινών μπορεί να φτάσει τους 150 τόνους και ορισμένα είδη, όπως οι γαλάζιες φάλαινες και οι πτεροφάλαινες, είναι από τα μεγαλύτερα πλάσματα που έχουν υπάρξει ποτέ. Οι φάλαινες μπορούν επίσης να ζήσουν μεταξύ 50 και 90 χρόνια (αν και μερικές ζουν περισσότερο), αποθηκεύοντας άνθρακα όλο αυτό το διάστημα.

Όταν πεθαίνουν, τα κουφάρια τους βουλιάζουν στον πυθμένα του ωκεανού μεταφέροντας μεγάλες ποσότητες άνθρακα μαζί τους. Σύμφωνα με μια έρευνα, μια μεγάλη φάλαινα μπορεί να δεσμεύσει 33 τόνους CO2, αν και οι συγγραφείς της νέας μελέτης σημειώνουν ότι οι τρέχουσες εκτιμήσεις δεν αντιπροσωπεύουν όλα τα είδη μεγάλων φαλαινών σε όλους τους ωκεανούς.

Ωστόσο, οι φάλαινες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τον κύκλο του άνθρακα μέσω των υποπροϊόντων τους τα οποία διεγείρουν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού. Δεν είναι μόνο τα περιττώματά τους που περιέχουν θρεπτικά συστατικά, αλλά και τα ούρα, ο πλακούντας, ακόμη και το δέρμα τους.

«Όταν το φυτοπλαγκτόν έχει περισσότερα θρεπτικά συστατικά, τότε υπάρχει η δυνατότητα για περισσότερο φυτοπλαγκτόν, και αυτό το φυτοπλαγκτόν απορροφά περισσότερο άνθρακα», εξήγησε η ερευνήτρια.

Για πόσο καιρό όμως μπορεί να αποθηκευτεί αυτός ο άνθρακας στο φυτοπλαγκτόν; Αν και οι φάλαινες μπορούν να αποθηκεύσουν άνθρακα για δεκαετίες ή και περισσότερο, το φυτοπλαγκτόν τον αποθηκεύει μόνο για ημέρες ή μήνες.

Τα τελευταία χίλια χρόνια, ο αριθμός του παγκόσμιου πληθυσμού των μεγάλων φαλαινών έχει μειωθεί κατά 75% με 90%. Μάλιστα, κάποια είδη, όπως οι γαλάζιες φάλαινες, έχουν συρρικνωθεί στο 1% των ιστορικών τους αριθμών.

Αυτή η μείωση επηρέασε τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τα τροφικά πλέγματα σε όλους τους ωκεανούς. Για αυτό και η διάσωση και προστασία των φαλαινών είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την υγεία των οικοσυστημάτων των ωκεανών, αλλά και για το μέλλον του πλανήτη μας, τονίζουν οι συγγραφείς της μελέτης.