Lachnolaimus maximus: Το ψάρι που μπορεί να βλέπει με το δέρμα του ακόμα και μετά το θάνατό του

Το γουρουνόψαρο (Lachnolaimus maximus), που ουσιαστικά είναι ο χαμαιλέοντας του βυθού του Ατλαντικού μπορεί να αλλάζει χρώμα με μεγάλη ταχύτητα και να προσαρμόζεται στα χρώματα του περιβάλλοντός του.

Οι επιστήμονες λοιπόν πλέον, ανακάλυψαν πως η συγκεκριμένη ικανότητά του βασίζεται σε μια άλλη. Κι αυτή είναι πως το συγκεκριμένο ψάρι μπορεί και βλέπει με το δέρμα, δηλαδή έχει μια παράξενη αίσθηση «όρασης, η οποία διατηρείται ακόμα και αν το ψάρι έχει πεθάνει.

Η Λόρι Σουάικερτ είναι βιολόγος του Πανεπιστημίου Ντιουκ και ερασιτέχνης ψαράς. Όπως αναφέρει, πριν από λίγα χρόνια έπιασε ένα τέτοιο γουρουνόψαρο στη Φλόριντα και είδε με τα μάτια της να παίρνει το χρώμα που είχε το κατάστρωμα του σκάφους, ενώ ήταν ήδη νεκρό. Σκέφτηκε λοιπόν πως το ψάρι μπορούσε να αντιληφθεί το φως με το δέρμα του. «Αυτό άνοιξε ένα νέο πεδίο έρευνας για μένα» δήλωσε σε δελτίο Τύπου του πανεπιστημίου.

Η έρευνα οδήγησε σε μια δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications», με την ομάδα της να ανακαλύπτει ένα νέος είδος κυττάρου στο δέρμα του ψαριού το οποίο περιέχει οψίνη, μια φωτοευαίσθητη πρωτεΐνη που έχει εντοπιστεί και στο δέρμα άλλων ζώων που μπορούν να αλλάζουν χρώμα, όπως για παράδειγμα τα χταπόδια.

Το πως η οψίνη σχετίζεται με το καμουφλάζ των συγκεκριμένων πλασμάτων παραμένει κάτι το ασαφές. Αλλά η κυρίαρχη άποψη μέχρι σήμερα αναφέρει πως το επιτρέπει στο ζώο να βλέπει το περιβάλλον με αυτόν τον τρόπο. Η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε δίνει μια ακόμα εξήγηση. Το δέρμα που είναι ευαίσθητο στο φως, επιτρέπει στο ψάρι να «βλέπει» τον εαυτό του, ώστε να μπορεί να ελέγχει αν το καμουφλάζ του είναι πετυχημένο.

Τα φωτοευαίσθητα κύτταρα δεν βρίσκονται στην επιφάνεια του δέρματος, αλλά κάτω από το στρώμα των κυττάρων που ευθύνονται για το καμουφλάζ. Τα τελευταία περιέχουν χρωστικές ουσίες και είναι ιδιαίτερα ελαστικά, ώστε να μπορούν να διαστέλλονται και να συστέλλονται, ώστε να αλλάζουν τις εντάσεις των χρωμάτων ανάλογα με το περιβάλλον τους.

Ύστερα τα φωτοευαίσθητα κύτταρα δέχονται το φως που έχει φιλτραριστεί από το στρώμα των χρωματοφόρων κυττάρων, ώστε το γουρουνόψαρο να μπορεί να βλέπει από μέσα το χρώμα του δέρματός του. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, ο συγκεκριμένος μηχανισμός μάλλον επιτρέπει στο ψάρι να ελέγχει αν το δέρμα του ταιριάζει με αυτό που βλέπει γύρω με τα μάτια του.

Η μελέτη πάντως δεν εξηγεί το πώς η «όραση» του δέρματος μπορεί να συνδέεται με το καμουφλάζ μετά το θάνατο του ψαριού. Ωστόσο μια υπόθεση που κάνει, είναι ότι τα φωτοευαίσθητα κύτταρα επιτρέπουν στο δέρμα να διατηρεί την τελευταία εικόνα που είδαν τα μάτια του.