Περιβάλλον
Ερευνητές προσπαθούν εδώ και χρόνια να μάθουν τα μυστικά ενός σπάνιου φαινομένου που ονομάζεται «γιγάντιος πίδακας». Οι περισσότεροι κεραυνοί είναι μακρόστενοι και χτυπούν με φόρα από πάνω προς τα κάτω.
Κάποιες φορές όμως, οι αστραπές βγαίνουν από την κορυφή μιας καταιγίδας, συνδέονται με το κάτω άκρο του διαστήματος και σχηματίζουν έναν γιγαντιαίο πίδακα ενέργειας.
Πρόκειται για το σπανιότερο και ισχυρότερο είδος κεραυνού, που εμφανίζεται μόλις 1.000 φορές το χρόνο και εκπέμπει πάνω από 50 φορές περισσότερη ενέργεια από έναν τυπικό κεραυνό.
Τώρα, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων εκτιμά ότι μόλις εντόπισε τον πιο ισχυρό γιγάντιο πίδακα που έχει μελετηθεί μέχρι σήμερα. Πρόκειται για ένα γιγάντιο πίδακα που εμφανίστηκε πάνω από μια καταιγίδα στην Οκλαχόμα το 2018. Μελετώντας τις εκπομπές ραδιοκυμάτων του πίδακα χρησιμοποιώντας δεδομένα δορυφόρων και ραντάρ, η ομάδα διαπίστωσε ότι μετέφερε 100 φορές περισσότερο ηλεκτρικό φορτίο από ό,τι ένας συνηθισμένος κεραυνός.
«Η μεταφορά φορτίου είναι σχεδόν διπλάσια από την προηγούμενη μεγαλύτερη και είναι συγκρίσιμη με τη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ», έγραψαν οι ερευνητές σε σχετικό άρθρο που δημοσίευσαν στο περιοδικό «Science Advances».
Την ιδέα για την έρευνα την εμπνεύστηκε ο Λέβι Μπογκς- επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Georgia Tech- όταν έμαθε ότι κάποιος στο Τέξας είχε φωτογραφίσει τον πίδακα της Οκλαχόμα. Ο Μπογκς αποφάσισε να μελετήσει το φαινόμενο και έτσι συγκρότησε μια ομάδα για να εξετάσει δορυφορικά δεδομένα, δεδομένα ραντάρ και ραδιοκύματα. Βασιζόμενη στα διάφορα δεδομένα, η ομάδα μελέτησε το μέγεθος, το σχήμα και την ενεργειακή παραγωγή του πίδακα και δημιούργησε ένα τρισδιάστατο μοντέλο.
Όπως αναφέρει η Washington Post, ο Στιβ Κάμερ, καθηγητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Duke, κατάφερε να εξάγει ηλεκτρομαγνητικά δεδομένα υψηλής συχνότητας, από μια σειρά κοντινών κεραιών στην περιοχή της καταιγίδας. Για πρώτη φορά, επιβεβαιώσε ότι το σήμα υψηλής συχνότητας που εκπέμπεται από τους κεραυνούς μπορεί στην πραγματικότητα να ανιχνευθεί σε μικρές εκκενώσεις οι οποίες αναπτύσσονται στην άκρη ενός κεραυνού και δημιουργούν μια «άμεση ηλεκτρική σύνδεση μεταξύ της κορυφής του σύννεφου και της κατώτερης ιονόσφαιρας», δήλωσε ο Μπογκς.
Γιατί, λοιπόν, οι κεραυνοί μερικές φορές εκτοξεύονται προς τα πάνω και όχι προς τα κάτω; Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη βρει απάντηση σε αυτό το ερώτημα, αλλά εκτιμούν ότι πιθανότατα υπάρχει κάτι που εμποδίζει τον κεραυνό να διαφύγει από το κάτω μέρος ενός σύννεφου.
Οι γιγαντιαίοι πίδακες αναφέρονται επίσης συχνότερα σε τροπικά περιβάλλοντα και βρίσκονται κοντά σε συστήματα καταιγίδων, σημείωσε η ομάδα. Ωστόσο, ο πίδακας της Οκλαχόμα δεν προήλθε από μια τροπική καταιγίδα.
