Ήπειρος: Ο μύκητας που καταστρέφει τα εμβληματικά πλατάνια της περιοχής

Το μεταχρωματικό έλκος αφανίζει τα πλατανοδάση της Ηπείρου. Από το 2010 και μέχρι τώρα οι εστίες είναι δεκάδες σε όλη την περιφέρεια. Έτσι, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η πορεία της νόσου δύσκολα ανακόπτεται.

Στην παλιά εθνική οδό Ιωαννίνων – Άρτας, η διαδρομή με τα αιωνόβια πλατάνια στις όχθες του Λούρου έχει αλλάξει εντελώς μορφή. Μέχρι πριν λίγα χρόνια έστεκαν όρθια και χάριζαν στον ταξιδιώτη ανάσες δροσιάς και εικόνες απείρου φυσικού κάλλους. Πολλοί, μάλιστα, λόγω αυτής της ομορφιάς που προσέφερε η περιοχή, επέλεγαν τον παλιό δρόμο για να μετακινηθούν μεταξύ των δύο αυτών πόλεων και για κάποια χιλιόμετρα άφηναν την Ιόνια Οδό.

Ωστόσο, αυτό το φόντο άλλαξε δραστικά. Η νόσος μεταχρωματικό έλκος που προκαλείται από τον θανατηφόρο μύκητα xeratocystis platani, «θέρισε» τα πλατάνια. Αρχικά τα απογύμνωσε και στη συνέχεια τα σάπισε. Πολλά από τα πλατάνια του Λούρου αποτέλεσαν παρελθόν. Το ίδιο συνέβη και σε άλλα ποτάμια της Ηπείρου, όπως στον Καλαμά.

Όπως είχε αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δασάρχης Πρέβεζας, Βασίλης Κορμέτζας, τον Οκτώβριο του 2020, όταν και το φαινόμενο βρισκόταν σε έξαρση, η νόσος των πλατάνων που εμφανίστηκε στη Δυτική Πελοπόννησο πριν περίπου δύο δεκαετίες, δύσκολα τιθασεύεται. Μεταδίδεται από εργαλεία ή μηχανήματα, τα οποία όπως μετακινούνται για εργασίες από περιοχή σε περιοχή μεταφέρουν και τον μύκητα. Μάλιστα, είχε σημειώσει πως αντέχει πάνω στο ατσάλι περισσότερα από 15 χρόνια.

Ο μύκητας μεταφέρεται από δέντρο σε δέντρο με το υπόγειο ριζικό σύστημα. Αυτή είναι και η αρχή της καταστροφής σε όλες τις παρόχθιες περιοχές όπου υπάρχουν οικοσυστήματα πλατάνων.

Αγώνας δρόμου στην παραλίμνια ζώνη των Ιωαννίνων για να σωθούν τα πλατάνια

«Σήμα κινδύνου» είχαν εκπέμψει και τα πλατάνια στην πολυφωτογραφημένη διαδρομή της πόλης των Ιωάννινων, δίπλα στην Λίμνη και κάτω από το Κάστρο. Σε δειγματοληψία που είχε γίνει από το Δασαρχείο Ιωαννίνων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας και την αποστολή δειγμάτων στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, είχε επιβεβαιωθεί και εργαστηριακά η προσβολή από μεταχρωματικό έλκος στα πλατάνια της δεντροστοιχίας στην παραλίμνια οδό Διονυσίου Φιλοσόφου.

Ο αγώνας δρόμου για να μην εξαπλωθεί ο μύκητας συνεχίζεται μέχρι σήμερα στην παραλίμνια ζώνη των Ιωαννίνων. Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα epiruspost, τα τελευταία δύο χρόνια, από τα συνολικά 300 μεγάλα πλατάνια που υπάρχουν στην πλέον χαρακτηριστική διαδρομή της πόλης, τα 45 χρειάστηκε να κοπούν, καθώς το 70% από αυτά ήταν άρρωστα. Τα υπόλοιπα ήταν υγιή και έπρεπε να απομακρυνθούν για να μη συνεχιστεί η καταστροφική πορεία του μύκητα.

Την ίδια στιγμή, πέριξ της πόλης των Ιωαννίνων ξεραίνονται 60-70 πλατάνια ετησίως. Γενικότερα, όπως επισημαίνεται, εκατοντάδες πλατάνια χάνονται κάθε χρόνο στην Ήπειρο και έτσι το δέντρο που συνδέεται όσο κανένα άλλο με την περιοχή, βρίσκεται σε σημαντικό κίνδυνο.