Ιπποπόταμοι: Αίτημα να ενταχθούν στη λίστα με τα πιο απειλούμενα ζώα στον κόσμο

Οι ιπποπόταμοι θα μπορούσαν να προστεθούν στη λίστα με τα πιο απειλούμενα ζώα του κόσμου καθώς μειώνεται ο πληθυσμός τους λόγω της κλιματικής κρίσης, της λαθροθηρίας και του εμπορίου για το ελεφαντόδοντό τους.

Τα τεράστια θηλαστικά βρίσκονται σε λίμνες και ποτάμια στην υποσαχάρια Αφρική, με εκτιμώμενο πληθυσμό 115.000 έως 130.000.

Εκτός από το εμπόριο ελεφαντόδοντου και άλλων τμημάτων του σώματός τους, οι ιπποπόταμοι απειλούνται από την απώλεια και την υποβάθμιση των οικοτόπων τους και τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι ιπποπόταμοι διακινούνται επίσης νόμιμα για εμπορικούς σκοπούς αλλά αποτελούν και κυνηγετικά τρόπαια σύμφωνα με την Cites, τη Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας.

Ενόψει του επόμενου συνεδρίου της Cites στον Παναμά φέτος τον Νοέμβριο, 10 χώρες της Δυτικής Αφρικής, συμπεριλαμβανομένων του Τόγκο, της Γκαμπόν και του Μάλι, πρότειναν να παρασχεθεί στους ιπποπόταμους η υψηλότερη προστασία.

Οι χώρες ζητούν να συμπεριληφθούν τα ζώα στο παράρτημα I της σύμβασης της Cites. Οι ιπποπόταμοι αναφέρονται ήδη στο παράρτημα ΙΙ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν απειλούνται απαραίτητα με εξαφάνιση, αλλά θα μπορούσαν να εξαφανιστούν εάν δεν ρυθμιστούν οι κανόνες για την εμπορική τους διάθεση.

Εάν εγκριθεί η πρόταση αυτή, τότε αυτό θα σημαίνει πλήρη διεθνή απαγόρευση του εμπορίου τμημάτων του σώματος των ιπποπόταμων και του ελεφαντόδοντού τους, προκειμένου να αποτραπεί η παρακμή του είδους.

Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 77.579 προϊόντα από ιπποπόταμο διακινήθηκαν νόμιμα από το 2009 έως το 2018.

Το 2016, οι ιπποπόταμοι κατατάχθηκαν στην κόκκινη λίστα της IUCN ως ευάλωτοι προς εξαφάνιση, ιδιαίτερα στη δυτική Αφρική, εγείροντας φόβους για την επιβίωση του είδους σε ορισμένες από τις 38 αφρικανικές χώρες όπου συναντάται το θηλαστικό.

Ο ιπποπόταμος είναι ένα από τα βαρύτερα ζώα της ξηράς σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τα αρσενικά μπορούν να ζυγίζουν έως και 1.800 κιλά και συχνά ζουν σε μεγάλες ομάδες.

Είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην υπερεκμετάλλευση λόγω των μεγάλων περιόδων κυοφορίας τους (8 μήνες) ενώ τα θηλυκά φθάνουν σε σεξουαλική ωριμότητα μετά τα 9 ή τα 10 χρόνια.

Η Rebecca Lewison, συμπρόεδρος της ομάδας ειδικών για τους ιπποπόταμους στο IUCN SSC, είπε ότι οι τα ζώα αυτά έχουν παραβλεφθεί ως είδος των οποίων η διατήρηση προκαλεί ανησυχία και ο λόγος είναι η πυκνότητα του πληθυσμού τους ανά ομάδες.

Αυτό μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι υπάρχουν πολλοί από αυτούς στην άγρια ​​φύση. Όμως οι πληθυσμοί έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια.

«Η μεγαλύτερη απειλή για τους ιπποπόταμους είναι η απώλεια οικοτόπων και η υποβάθμιση του είδους τους για την διατήρησή τους. Οι κοινοί ιπποπόταμοι βασίζονται στο γλυκό νερό για να επιβιώσουν και αυτό τους φέρνει συχνά σε σύγκρουση με τις τοπικές κοινότητες, που χρειάζονται επίσης πόσιμο νερό για τη γεωργία, την ενέργεια, το ψάρεμα και την οικιστική ανάπτυξη», είπε.

Οι συγκρούσεις ιπποπόταμου με άνθρωπο αυξάνονται, ιδιαίτερα στη δυτική Αφρική, όπου οι πληθυσμοί των κοινών ιπποπόταμων μειώνονται ραγδαία.

«Δυστυχώς, τέτοιου είδους συγκρούσεις οδηγούν σε θανάτους και από τις δύο πλευρές και έχουν συμβάλει σε ένα  ανεξέλεγκτο κυνήγι για το κρέας ιπποπόταμου και το ελεφαντόδοντό του, στοιχείο το οποίο βρίσκεται στον  κυνόδοντα τους», πρόσθεσε.

Η πρόταση των αφρικανικών χωρών δεν είναι πιθανό ωστόσο να επηρεάσουν τον μικρό πληθυσμό ιπποπόταμων που βρέθηκε στην Κολομβία. Ο πληθυσμός αυτός αναπτύχθηκε εκεί από την ιδιωτική συλλογή του βαρόνου των ναρκωτικών Πάμπλο Εσκομπάρ.

Πολλοί οικολόγοι λένε ότι πρόκειται για χωροκατακτητικά είδη και πρέπει να θανατωθούν.

Η Cites, θα αξιολογήσει σχετικά την πρόταση και θα διαπιστώσει εάν όντως οι ιπποπόταμοι πληρούν τα κριτήρια του παραρτήματος Ι. Στη συνέχεια αναμένεται να υποβάλει σχετική σύσταση με βάση στοιχεία εμπειρογνωμόνων.

Ο Keenan Stears, οικολόγος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, ο οποίος μένει για μήνες κάθε χρόνο στο εθνικό πάρκο Kruger, στη Νότια Αφρική, ανέφερε ότι στηρίζει την προτεινόμενη λίστα λόγω του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν οι ιπποπόταμοι στα οικοσυστήματα.

«Ένα μεγάλο ποσοστό ιπποπόταμων βρίσκεται σε ποτάμια που αντιμετωπίζουν σημαντικές μειώσεις στη ροή τους. Απειλές όπως η καταστροφή οικοτόπων για τη γεωργία είναι τεράστιο ζήτημα», πρόσθεσε.

Όμως, με τις κατάλληλες συνθήκες, σύμφωνα με τον Stears, οι πληθυσμοί θα μπορούσαν να σταθεροποιηθούν.

«Μπορούν να ανακάμψουν αρκετά γρήγορα όταν υπάρχει αρκετή βλάστηση. Οποιοδήποτε είδος προστατευόμενης περιοχής θα μπορούσε σε τέτοιες συνθήκες να αυξήσει γρήγορα τον πληθυσμό του» σημείωσε.

Ο John Scanlon, γενικός γραμματέας της Cites από το 2010 έως το 2018, είπε ότι η αναβάθμιση στο παράρτημα Ι θα συνεπαγόταν την απαγόρευση κάθε εμπορικής συναλλαγής των ιπποπόταμων, αλλά δεν θα απαγόρευε το κυνήγι για το κρέας τους.

«Είναι κρέας, δόντια ή δέρμα: οποιαδήποτε διαδικασία που συνιστά διεθνές εμπόριο θα απαγορευόταν. Πολλοί οργανισμοί θα προσφέρουν τις απόψεις τους για την πρόταση αυτή και υποψιάζομαι ότι θα είναι μεγάλη υπόθεση», πρόσθεσε.

«Υπάρχουν μόλις περίπου 1.500 είδη που ταξινομούνται στο παράρτημα I», τόνισε μεταξύ άλλων.