Περιβάλλον
Τον τελευταίο καιρό, και συγκεκριμένα από τις αρχές Μαρτίου, παρατηρείται διαρκής αύξηση στην εποίκιση αλσύλλιων και μεμονωμένων δέντρων στον αστικό και περιαστικό ιστό της πόλης της Καρδίτσας με κορακοειδή, κυρίως χαβαρόνια (Corvusfrugilegus).
Ειδικά στο άλσος «Παυσίλυπο», εμβαδού μερικών δεκάδων στρεμμάτων, στην πρόσφατη απογραφή που διεξήγαγαν συνεργάτες του Εργαστηρίου Διαχείρισης Άγριας Πανίδας του Τμήματος Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού (ΔΕΞΥΣ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καταγράφηκαν περισσότερες από 300 ενεργές φωλιές χαβαρονιών.
Όπως τονίζει ο δρ Περικλής Κ. Μπίρτσας, καθηγητής Βιολογίας Άγριας Πανίδας, στην Καρδίτσα και στις γειτονικές περιοχές, περισσότερα από 700 χαβαρόνια δημιουργούν προβλήματα (όχληση, απόθεση περιττωμάτων, ρύπανση κ.α.) και «απειλούν» τη δημόσια υγεία και ασφάλεια.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ίδιο, τα χαβαρόνια είναι είδος κορακοειδών που φώλιαζε στην Ελλάδα πριν από τη δεκαετία του 1960, ενώ από τη δεκαετία του 2000 επαναφωλεοποίησαν με αυξητικές και επεκτατικές τάσεις.
Σε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί η υφιστάμενη κατάσταση, από τον Ιούνιο του 2022, το Τμήμα ΔΕΞΥΣ και το Εργαστήριο Διαχείρισης Άγριας Πανίδας προχώρησαν σε σειρά δράσεων.
Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με εκπροσώπους του Δήμου Καρδίτσας, στελέχη του Δασαρχείου Καρδίτσας, εκπαιδευτικούς, εκπροσώπους οργανώσεων και επιχειρηματίες.
Συγκεντρώθηκαν δεδομένα σχετικά με τον αναπαραγωγικό πληθυσμό των ειδών κορακοειδών στην Καρδίτσα και αποτυπώθηκαν τα χαρακτηριστικά φωλεοποίησης των κορακοειδών στο «Παυσίλυπο».
Επίσης, συλλέχθηκαν στοιχεία σχετικά με τη στάση των κατοίκων της Καρδίτσας έναντι των αναπαραγόμενων ειδών κορακοειδών και αξιολογήθηκαν τα προτεινόμενα διαχειριστικά μέτρα, στο πλαίσιο εκπόνησης δύο μεταπτυχιακών διατριβών.
Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας του δημάρχου Καρδίτσας, επιχειρηματιών και του διευθυντή του Εργαστηρίου Διαχείρισης Άγριας Πανίδας του Τμ. ΔΕΞΥΣ, καθηγητή Περικλή Μπίρτσα, που οδήγησε στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να αναθέσει την εκπόνηση και υποβολή πρότασης, σε ομάδα επιστημόνων του Εργαστηρίου Διαχείρισης Άγριας Πανίδας, για την εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων με σκοπό την αποτροπή ή περιορισμό των επιπτώσεων, λόγω της αυξημένης παρουσίας κορακοειδών, στους κατοίκους του Δήμου Καρδίτσας και στα κατοικίδιά τους. Παράλληλα, διοργανώθηκε Εσπερίδα από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μουζακίου και την «ΟΙΚΟΣΦΑΙΡΑ» με θέμα:
«Επιπτώσεις των κορακοειδών σε αστικό περιβάλλον – Η περίπτωση του πάρκου Παυσίλυπου στην Καρδίτσα».
Όπως περιγράφει ο κ. Μπίρτσας, οι φωνές των κορακοειδών καθιστούν ανυπόφορη την παραμονή στο πάρκο «Παυσίλυπο» και σε γειτονικές περιοχές. Η συσσώρευση, μάλιστα, μεγάλων ποσοτήτων περιττωμάτων και η συχνή εύρεση νεκρών ατόμων κορακοειδών σε περιοχές που δραστηριοποιούνται παιδιά και κατοικίδια, εγκυμονούν κινδύνους για μετάδοση παθογόνων και εμφάνιση ασθενειών. Λόγω εκκόλαψης αυγών και ανάπτυξης των νεοσσών των κορακοειδών, διευκρινίζει ο ίδιος, παρατηρούνται νεαρά άτομα να βρίσκονται στο έδαφος, λόγω πτώσης από τις φωλιές, με αποτέλεσμα οι γονείς τους να προσπαθούν να τα προστατέψουν και να επιτίθενται σε πολίτες που τυχαίνει να τα πλησιάσουν. Η εμφάνιση των κουνουπιών και η συνύπαρξη των κορακοειδών εντός του αστικού ιστού εγκυμονεί κινδύνους εμφάνισης περιστατικών προσβολής από τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Ο καθηγητής τονίζει ότι «αυτήν τη χρονική στιγμή, και όσο εξελίσσεται η αναπαραγωγική διαδικασία των κορακοειδών, δεν υπάρχει η δυνατότητα για σχεδιασμό ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης κορακοειδών και πρόληψης επιπτώσεων, ωστόσο κρίνεται αναγκαία η άμεση λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που αναμένεται να προκληθούν από τον υπερπληθυσμό των ειδών κορακοειδών εντός του αστικού ιστού της πόλης της Καρδίτσας».
Ενδεικτικά αναφέρει, εφαρμογή μέτρων εκδίωξης κορακοειδών από το «Παυσίλυπο» με μεθόδους ιερακοθηρίας (χρήση εκπαιδευμένων αρπακτικών), χρήση πηγών κρότου και φωνών αρπακτικών πτηνών, χρήση συσκευών laser, χρήση ομοιωμάτων αρπάγων, εγκατάσταση παγίδων σύλληψης και απομάκρυνσης ατόμων κορακοειδών, κ.ά.
