Περιβάλλον
Καθώς μια ακραία ξηρασία πλήττει το Μεξικό, οδηγώντας σε απώλειες καλλιεργειών, έλλειψη νερού και υψηλότερες τιμές τροφίμων, η κυβέρνηση προσπαθεί να φέρει την απεγνωσμένα αναγκαία βροχή στρεφόμενη σε μια αμφιλεγόμενη τεχνολογία: τη σπορά νεφών.
Τον Ιούλιο, η χώρα εγκαινίασε την τελευταία φάση ενός προγράμματος σποράς σύννεφων που αποσκοπεί στην τεχνητή τόνωση των βροχοπτώσεων.
Στοχεύει σε 62 δήμους που βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο βόρειο και βορειοανατολικό τμήμα της, με στόχο την “καταπολέμηση των επιπτώσεων της ξηρασίας και τη συμβολή στον εμπλουτισμό των υδροφόρων οριζόντων”, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Γεωργίας.
Μια τεχνολογία γνωστή από το 1940
Η σπορά νεφών είναι μια τεχνολογία που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1940. Έκτοτε, έχει χρησιμοποιηθεί σε περίπου 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Το Μεξικό πειραματίζεται με την τροποποίηση του καιρού για περισσότερες από επτά δεκαετίες.
Ωστόσο, ορισμένοι επιστήμονες παραμένουν πολύ επιφυλακτικοί όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της σποράς σύννεφων και προειδοποιούν ότι δεν αποτελεί λύση για την ξηρασία.
«Έχει αμφιλεγόμενη ιστορία, επειδή είναι πολύ δύσκολο να αποδείξεις τι κάνεις από επιστημονική άποψη», δήλωσε στο CNN ο Roelef Bruintjes, επιστήμονας για την τροποποίηση του καιρού στο Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών στις ΗΠΑ.
Πώς λειτουργεί η «σπορά νεφών»
Για να λειτουργήσει η σπορά νεφών, χρειάζεται πρώτα ένα σύννεφο. Αεροπλάνα ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη διοχετεύουν σωματίδια στο σύννεφο που προσελκύουν σταγονίδια νερού για να σχηματιστούν γύρω τους, αυξάνοντας την πιθανότητα βροχόπτωσης ή χιονόπτωσης.
«Η όλη ιδέα δεν είναι η “δημιουργία νεφών” – επειδή δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα σύννεφο, δεν μπορούμε να διώξουμε ένα σύννεφο», δήλωσε ο Bruintjes. «Αλλά προσπαθούμε να κατεβάσουμε μεγαλύτερο ποσοστό του νερού που επεξεργάζεται στο σύννεφο στην επιφάνεια».
Το έργο του Μεξικού περιλαμβάνει τον ψεκασμό σωματιδίων ιωδιούχου αργύρου στα σύννεφα από αεροπλάνα. Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η τόνωση των βροχοπτώσεων μπορεί να βοηθήσει τους αγρότες να αντιμετωπίσουν καλύτερα την ξηρασία που έχει σαρώσει μεγάλα τμήματα της χώρας.
Βίντεο που δείχνει πώς λειτουργεί η «σπορά νεφών»
Στα μέσα Ιουλίου, πάνω από το 40% του Μεξικού βρισκόταν σε μέτρια έως ακραία ξηρασία, σύμφωνα με την εθνική μετεωρολογική υπηρεσία. Η χώρα αντιμετωπίζει επίσης ένα σοβαρό κύμα καύσωνα που έχει προκαλέσει το θάνατο τουλάχιστον 249 ανθρώπων τους τελευταίους τέσσερις μήνες.
Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα πρόκειται να επιδεινωθούν – οι επιστήμονες είναι ξεκάθαροι ότι οι καύσωνες και η ξηρασία θα γίνουν πιο συχνές και πιο έντονες καθώς η κλιματική κρίση επιταχύνεται.
Το Μεξικό υποστηρίζει ότι το τρέχον πρόγραμμα σποράς νεφών, το οποίο εκτελείται από τον Δεκέμβριο του 2020, είχε θετικό αντίκτυπο.
Το 2021, οι πτήσεις σποράς νεφών είχαν δημιουργήσει 40% περισσότερη βροχή, ανέφερε η κυβέρνηση – ένα ποσοστό που υπολόγισε μετρώντας τη διαφορά μεταξύ των μετεωρολογικών προβλέψεων και της πραγματικής βροχόπτωσης που μετρήθηκε από βροχογράφους.
«Τα έργα μας ήταν όλα επιτυχημένα», δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας Startup Renaissance, μιας εταιρείας διέγερσης της βροχής, η οποία εργάζεται στο project της μεξικανικής κυβέρνησης από το 2020.
Αλλά, όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, πολλοί επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί.
Δεν υπάρχουν «αδιάσειστα στοιχεία» ότι η σπορά των νεφών αυξάνει τις βροχοπτώσεις, έγραψαν πρόσφατα οι Fernando García García και Guillermo Montero Martínez της ομάδας φυσικής των νεφών στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού.
«Η βροχή είναι από σπορά νεφών ή όχι;» – «Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα σύννεφο»
Ο Bruintjes επανήλθε σε αυτό. «Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείτε να πείτε, εντάξει, υπάρχει βροχή», είπε. «Αλλά είναι η βροχή από σπορά νεφών ή δεν είναι από σπορά νεφών; Και αυτό είναι πραγματικά το μεγάλο ερώτημα».
Η τεχνολογία αυτή δεν είναι επίσης «ένα εργαλείο κατά της ξηρασίας», πρόσθεσε ο Bruintjes, διότι κατά τη διάρκεια μιας ξηρασίας, υπάρχει συχνά απουσία σύννεφων. «Και αυτό είναι το μόνο πράγμα που δεν μπορούμε να κάνουμε. Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα σύννεφο».
Το Υπουργείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης του Μεξικού δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Εκπρόσωπος της Startup Renaissance δήλωσε ότι οι επικρίσεις για τη σπορά σύννεφων βασίζονται σε παλιά τεχνολογία.
Η τεχνολογία της εταιρείας είναι πιο αποτελεσματική, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, επειδή ψεκάζει το ιωδιούχο άργυρο, αντί της πιο συνηθισμένης τεχνικής της εφαρμογής του με τη χρήση φωτοβολίδων.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες έχουν ζητήσει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε λιγότερο δαπανηρούς και υψηλής τεχνολογίας τρόπους προστασίας των υδάτινων πόρων.
