Οικολογική παραπλάνηση: Πόσο αληθινά οικολογικά είναι τα eco-friendly προϊόντα;

Ζούμε πλέον αδιαμφισβήτητα σε μία εποχή που οι καταναλωτές στρέφονται όλο και περισσότερο προς έναν πιο υγιεινό και βιώσιμο τρόπο ζωής. 

Στο πλαίσιο αυτό, είναι πολλές οι εταιρείες που προσπαθούν να εξελιχθούν, προσαρμόζοντας τις τεχνικές και τη γραμμή παραγωγής τους. Ωστόσο υπάρχουν και αρκετές που μέσω του marketing απλώς προβάλλουν μία τέτοια εικόνα, χωρίς στην ουσία να αλλάζουν τίποτα.

Έτσι ακούμε όλο και περισσότερο τον όρο greenwashing. Ο όρος Greenwashing χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον περιβαλλοντολόγο Jay Westerveld το 1986 και πρόκειται για μία στρατηγική marketing, κατά την οποία κάποια εταιρεία προωθεί το προϊόν της ως φιλικό προς το περιβάλλον, χωρίς να υπάρχει πραγματική προσπάθεια εκ μέρους της να εισάγει την οικολογία στην εταιρική της ατζέντα.

Συνηθισμένα χαρακτηριστικά της τακτικής του greenwashing είναι η χρήση εικόνων σε διαφημίσεις, που ασυνείδητα ο καταναλωτής ταυτίζει με την προστασία του περιβάλλοντος. Χωρίς φυσικά να υπάρχει κάποια τεκμηριωμένη απόδειξη πως το προϊόν είναι στ’ αλήθεια οικολογικά.

Η οικολογική παραπλάνηση

Με απλά λόγια, greenwashing είναι η παραπλάνηση του κοινού σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, μπορεί ένας κολοσσός παραγωγής αναψυκτικών να διαφημίζει ότι οι συσκευασίες του είναι βιώσιμες, και την ίδια ώρα να δραστηριοποιείται σε κλίμακα που τον καθιστά έναν από τους παράγοντες με το μεγαλύτερο ανθρακικό αποτύπωμα παγκοσμίως.

Τα τελευταία 20 χρόνια το κόσμος αγκαλιάζει όλο και περισσότερο τα βιολογικά προϊόντα, τη βιωσιμότητα, τις “πράσινες” πρακτικές και οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να ακολουθήσουν τις νέες απαιτήσεις.

Πολλές εταιρίες δεσμεύονται να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Εταιρικής Βιωσιμότητας της Nielsen το 73% των καταναλωτών παγκοσμίως θα άλλαζαν τις καταναλωτικές τους συνήθειες για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους footprint. Το 43% ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο για φυσικά ή οργανικά προϊόντα. Πολλά brands προσπαθούν απεγνωσμένα να περάσουν μπροστά στον αγώνα προς τη βιωσιμότητα, με αποτέλεσμα πολλές φορές να υπερβάλλουν ή να κάνουν βιαστικές και λάθος κινήσεις. Οι έμπειροι πλέον καταναλωτές ζητούν αυθεντικότητα από τα brands. Αν υπάρξουν στοιχεία υποκρισίας ή greenwashing σε καμπάνιες marketing, αμέσως η επιχείρηση χάνει την εμπιστοσύνη τους.

Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε το fake οικολογικό προφίλ μια εταιρείας;

Επειδή η παραπλάνηση του καταναλωτή δεν θα σταματήσει να υφίσταται – σύντομα τουλάχιστον, εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς να ενημερωνόμαστε και να κάνουμε συνειδητές και όσο το δυνατόν πιο βιώσιμες αγορές κι επιλογές στην καθημερινότητά μας. Σήμερα, η ενημέρωση γύρω από τα προϊόντα που αγοράζουμε είναι πλέον προσβάσιμη και βρίσκεται ένα κλικ μακριά: αρκετά brands έχουν ακολουθήσει την αρχή της διαφάνειας, προσθέτοντας στην ιστοσελίδα τους την κατηγορία sustainability ή transparency.

Συνήθως εκεί, μπορούμε να πληροφορηθούμε σχετικά με τις περιβαλλοντικές πολιτικές της εταιρείας, φροντίζοντας να λάβουμε υπόψιν αφενός εάν υπάρχει εταιρική δράση για τη μείωση των επιπτώσεων της παραγωγής ρούχων στο περιβάλλον και αφετέρου εάν διακρίνουμε τα χαρακτηριστικά του greenwashing που αναφέρουμε παραπάνω – απουσία, δηλαδή, ουσιαστικής δικαιολόγησης της environmentally friendly ταμπέλας.