Πρόσωπα
Ο αγαπημένος ηθοποιός με το τρομακτικό ύψος των 2,17 μέτρων σφράγισε τον ρόλο του κινηματογραφικού γίγαντα, εκφοβίζοντας αντιπάλους, τρώγοντας καρχαρίες και δαγκώνοντας τους πάντες με τη σιδερένια του μασέλα.
Ο τεραστίων διαστάσεων κακός του σινεμά περιέφερε την επιβλητική του κορμοστασιά σε αναρίθμητες κυριολεκτικά ταινίες, αν και έμελλε να γίνει ευρύτερα γνωστός από τους ρόλους του στα Τζέιμς Μποντ.
Μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες του παγκόσμιου κινηματογράφου, καθώς δεν μπορούσες να τον μπερδέψεις με κανέναν, μπορεί να μην έπιασε ποτέ την καλή στο σινεμά, εμφανίστηκε όμως σε τόσους και τόσους ρόλους παραμένοντας ένας από τους γνωστότερους κακούς του Τζέιμς Μποντ όλων των εποχών.
Το θεόρατο παράστημά του τον έφερε πορτιέρη σε μαγαζιά και μπράβο γενικών καθηκόντων, πριν βρει τη θέση του στη μικρή και μεγάλη οθόνη στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και τις αρχές του 1960 και γίνει σύμβολο του κολοσσιαίου κακού στα τζεϊμσμποντικά «Η Κατάσκοπος που με αγάπησε» (1977) και «Επιχείρηση Μουνρέικερ» (1979), όντας μάλιστα ένας από τους ελάχιστους εχθρούς του Πράκτορα 007 που επανεμφανίστηκαν σε ταινία του!
Ο καλοκάγαθος γίγαντας με την ευγενική ψυχή και τη σκανδαλιάρικη αίσθηση του χιούμορ έσπαγε πάντα πλάκα με τη σπάνια κατάσταση της υγείας του, την παθολογική υπερτροφία των άκρων (ακρομεγαλία) που τον μετέτρεψε σε γίγαντα, παρά τα κινητικά προβλήματα που απέκτησε στο διάβα της ζωής του. Όταν τον ρώτησε ας πούμε μια δημοσιογράφος πώς μπορούσε να κοιμηθεί στο στάνταρ κρεβάτι του ξενοδοχείου, εκείνος απάντησε ότι έβγαζε τα πόδια του από το παράθυρο! Αλλά και σε εκπομπή της αυστραλιανής τηλεόρασης είπε στους παρουσιαστές ότι ήταν ώρα να γνωρίσει το κοινό τη «μινιατούρα» σύζυγό του Diane, ψάχνοντας στις τσέπες του σακακιού του!
Αυτός ήταν ο μοναδικός από κάθε άποψη Ρίτσαρντ Κίελ, που εκμεταλλεύτηκε το θηριώδες του παράστημα για να κάνει μια καριέρα στη showbiz που μέτρησε 5 δεκαετίες συνεχούς δράσης…
Πρώτα χρόνια
Ο Ρίτσαρντ Ντόσον Κίελ γεννιέται στις 13 Σεπτεμβρίου 1939 στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν ως ένα από τα παιδιά μιας αστικής οικογένειας: οι γονείς του λειτουργούσαν κατάστημα ηλεκτρικών ειδών. Ο μικρός πάσχει από μια σπάνια ορμονική διαταραχή, την ακρομεγαλία, και συνειδητοποιεί από νωρίς την υπερτροφική ανάπτυξη των άκρων και του κεφαλιού του, κάτι που θα καταλήξει σε σώμα τιτάνιων διαστάσεων και χαρακτηριστικότατο παρουσιαστικό.
Μπαίνει από νωρίς στη βιοπάλη και επιστρατεύει την πελώρια κορμοστασιά του για να κάνει τη μεγάλη διαφορά σε συγκεκριμένους τομείς της αγοράς που έχουν ανάγκη από τέτοια παραστήματα: δουλεύει ως πορτιέρης σε νυχτερινά κέντρα και ως μπράβος δεξιά και αριστερά. Κάποια στιγμή θα βρεθεί πωλητής κενών θέσεων στο νεκροταφείο της πόλης!
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, η αμερικανική τηλεόραση ανακαλύπτει το ακατέργαστο διαμάντι που κρύβει ο θηριώδης Κίελ στο παράστημά του και εξασφαλίζει τα πρώτα του μικρορολάκια σε σειρές. Το χαρακτηριστικό του ανάστημα διασφαλίζει το γεγονός ότι δεν θα βρεθεί ποτέ χωρίς δουλειά στην τηλεόραση, παίζοντας πλήθος τεράτων, φρικιών και εξωγήινων σε δημοφιλή αμερικανικά προγράμματα, όπως το «The Twilight Zone» και το «The Monkees».
Η τυποποίηση στον ρόλο του φρικιού θα του φέρει σωρεία δουλειών στη μικρή οθόνη, με μικρότερα και μεγαλύτερα περάσματα από το γυαλί, αποκτώντας φήμη στην πορεία και αναγνωρισιμότητα φυσικά. Οι εμφανίσεις του στις σειρές «The Wild, Wild West», «Mystery Science Theater 3000» και «The Man from U.N.C.L.E.» μένουν ορόσημο για την τηλεοπτική του παρουσία.
Την ίδια ώρα, το 1978 ήταν υποψήφιος για να υποδυθεί τον Hulk στον πιλότο μιας επικείμενης τηλεοπτικής σειράς, αλλά απορρίφθηκε τελικά από τους παραγωγούς λόγω του υπερβολικού του μεγέθους!
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 κάνει το πέρασμα στη μεγάλη οθόνη αφήνοντας τη χαρακτηριστική του σφραγίδα στο προϊστορικό B-Movie «Eegah» (1962), αλλά και δείχνοντας αισθήματα ανθρωπιάς και ευαισθησίας στο «The Human Duplicators» (1964).
Παρά το γεγονός ότι δεν έγινε ποτέ μεγάλος πρωταγωνιστής, είχε πια συνεχώς δουλειά και πολλές παραγωγές καθυστερούσαν τα γυρίσματα για να τον έχουν στο καστ τους! Χαρακτηριστικός είναι εδώ ο ρόλος του στην κωμωδία του Τζέρι Λιούις «The Nutty Professor» (1963) αλλά και στο πλάι του Έλβις Πρίσλεϊ στο «Roustabout» (1964).
https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=MBhcfcMbW9o
Η γέννηση του τέρατος με τη μεταλλική οδοντοστοιχία
Ο Κίελ έπαιζε τον γνώριμο ρόλο του θηριώδους κακού σε μια γουέστερν σειρά της αμερικανικής τηλεόρασης («Barbary Coast») και εκεί ακριβώς τον ανακαλύπτει ο παραγωγός του Πράκτορα 007: ο δαιμόνιος Μπρόκολι σκέφτηκε ότι το επιβλητικό του παράστημα θα ταίριαζε γάντι στα μηχανικά δόντια του κακού κι έτσι γεννήθηκε ο εμβληματικός «Σαγόνιας»!
«Ο χαρακτήρας που έχουμε υπόψη μας», θα εξομολογηθεί στον Κίελ, «θα έχει δόντια σαν εργαλεία, πιθανότατα σαν του καρχαρία. Θα είναι σιδερένια και θα σκοτώνει ανθρώπους με τη βοήθειά τους». Κι έτσι ο «Σαγόνιας» έφαγε ομολογουμένως πολλούς στην «Κατάσκοπο που με αγάπησε» το 1977, πριν κατασπαράξει στην τελευταία σκηνή της ταινίας ακόμα και καρχαρία, χαμογελώντας πάντα σαρδόνια πριν το φονικό δάγκωμά του. Ένας από τους χαρακτηριστικότερους κακούς του Βρετανού πράκτορα είχε μόλις γεννηθεί…
Ο Κίελ διαμαρτυρόταν στα γυρίσματα για τα μεταλλικά δόντια που ήταν αναγκασμένος να φορά καθώς παραήταν άβολα και τον αρρώσταιναν. Μπορούσε να τα ανεχτεί στο στόμα του μόνο για σύντομα χρονικά διαστήματα κι έτσι οι σκηνές του γυρίστηκαν βιαστικά: «Ήταν καμωμένα από επιχρωμιωμένο χάλυβα και ανέβαιναν μέχρι τον ουρανίσκο μου, κάνοντάς με να πνίγομαι, οπότε ήταν κάπως δύσκολο», παραδέχτηκε ο Κίελ για το εξάρτημα που τον έκανε φίρμα στον πλανήτη. Όσο για την ανέκφραστη και σχεδόν στωική έκφρασή του ως «Σαγόνια», ήταν επειδή «προσπαθούσα να κρατηθώ για να μην κάνω εμετό»!
Ο χαρακτήρας αποδείχθηκε τόσο ανεπανάληπτος που ο Μπρόκολι αποφάσισε να τον ξαναχρησιμοποιήσει στην αμέσως επόμενη περιπέτεια του Ρότζερ Μουρ, πράγμα αρκούντως ασυνήθιστο για κακό του Πράκτορα 007. Ο Κίελ είχε όμως τις αντιρρήσεις του για την επανάληψη του ρόλου που τον απογείωσε κινηματογραφικά, καθώς ήθελε να ξεφύγει από την τυποποίηση του άκαρδου και σχηματικού τέρατος με τη μεταλλική οδοντοστοιχία!
Ήθελε να παίξει, όπως το έθετε, «κανονικούς ρόλους μπράβων ή κακών» και πίστευε ότι ο «Σαγόνιας» θα τον έβλαπτε μακροπρόθεσμα. Ήταν ο Κίελ που έπεισε τον Μπρόκολι να γίνει ο «Jaws» συμπαθέστερος στο «Moonraker» του 1979, μια συνεισφορά που ανήκει πια στον χώρο της ιστορίας του σινεμά: «Αν ήταν να ξαναπαίξω τον ρόλο, του είπα ότι θα ήθελα να δώσω στον χαρακτήρα που σκοτώνει ανθρώπους με τα δόντια του μια ανθρώπινη πλευρά, ώστε να γίνει πιο κινηματογραφικός, ίσως να είναι μπερδεμένος και απογοητευμένος, ώστε να μη γίνει βαρετός».
Ο καλός «Σαγόνιας» της «Επιχείρησης Μουνρέικερ», που άφησε τον κακό για να γίνει σύμμαχος τελικά του Τζέιμς Μποντ, είχε μόλις γεννηθεί…
https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=3CnkR3VLgI4
Το 2004, ο Κίελ ενσάρκωσε για τελευταία φορά τον «Σαγόνια» δανείζοντας τη φωνή και τη φιγούρα του στο βιντεοπαιχνίδι «James Bond 007: Everything or Nothing». Καταδικασμένος να είναι για πάντα ο «Σαγόνιας», ο Ρίτσαρντ δεν σταμάτησε ποτέ να είναι φανατικός θαυμαστής των ταινιών του Τζέιμς Μποντ («Once a Bond fan, always a Bond fan», έλεγε χαρακτηριστικά) και να χαίρεται την ανεξίτηλη επιτυχία του.
«Είναι σπάνιο για έναν ηθοποιό να βλέπει τον εαυτό του να γίνεται κούκλα ή να πετάει πρώτη θέση προσκεκλημένος μιας τιμητικής εκδήλωσης για τον Τζέιμς Μποντ στα Pinewood Studios τόσα χρόνια μετά. Ή να δίνει δεκάδες συνεντεύξεις απλά και μόνο για έναν ρόλο που έπαιξε κάποτε. Ο ‘‘Σαγόνιας’’ έδωσε τη δυνατότητα σε μένα και τη σύζυγό μου να πάμε πολλές πληρωμένες διακοπές ξεκινώντας από την προώθηση των ταινιών 30 χρόνια πίσω μέχρι και πρόσφατα με την κυκλοφορία του βιντεοπαιχνιδιού»…
Τελευταία χρόνια
Παρά το γεγονός ότι μετά το «Moonraker» ήταν στο απόγειο της δόξας του, η καριέρα του προσγειώθηκε ανώμαλα στα τάρταρα. Σε τέτοιο μάλιστα σημείο που ο ατζέντης του αναγκάστηκε να βάλει ολοσέλιδη διαφήμιση στο περιοδικό Variety για να ενημερώσει την κινηματογραφική βιομηχανία ότι ο Κίελ ήταν ακόμα ζωντανός!
Παρά την καταιγιστική βουτιά, ο Κίελ εμφανίστηκε σε μια σειρά ακόμα από φιλμ, κωμωδίες κυρίως και ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπως τα «Pale Rider» (1985), «Happy Gilmore» (1996) και «Inspector Gadget» (1999), και έπαιξε συχνά-πυκνά στην αμερικανική τηλεόραση.
Ταυτοχρόνως, δοκίμασε τις δυνάμεις του και πίσω από την κάμερα, σκηνοθετώντας, γράφοντας, παράγοντας και πρωταγωνιστώντας στην οικογενειακή ταινία «The Giant of Thunder Mountain» το 1991, αν και πλέον ήταν ξεκάθαρο ότι παρέμενε στα αζήτητα του Χόλιγουντ.
Για ένα καλό διάστημα, ο Κίελ πάλεψε με τον αλκοολισμό, ο οποίος τον οδήγησε σε ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα το 1992, αναγκάζοντάς τον πια να κυκλοφορεί με αμαξίδιο ή μπαστουνάκι. Στα κατοπινά χρόνια, έστησε τη δική του εταιρία παραγωγής, ανακάλυψε εκ νέου τον χριστιανισμό και έγραψε πλήθος βιβλίων, μεταξύ των οποίων και η αυτοβιογραφία του «Making it Big in the Movies» το 2002.
Καθώς τα κέρδη από την εκμετάλλευση του ρόλου που τον στιγμάτισε σώνονταν σιγά σιγά, ο Κίελ περιέφερε τον εαυτό του σε κινηματογραφικά φεστιβάλ και εκθέσεις κόμικς, υπογράφοντας πάντα αυτόγραφα στους φίλους του 007. Ο Ρίτσαρντ είχε παντρευτεί το 1960 τη μικροσκοπική Faye Daniels, στο πλευρό της οποίας παρέμεινε μέχρι το 1973, και την επόμενη χρονιά ανέβηκε για δεύτερη φορά τα σκαλιά της εκκλησίας, τώρα με την Diane Rogers, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά.
O Ρίτσαρντ Κίελ πέθανε σε ηλικία 74 ετών σε νοσοκομείο της Καλιφόρνια, στο οποίο είχε διαμετακομιστεί έπειτα από κάταγμα στον μηρό του. Δεν διευκρινίστηκε ποτέ πώς συνέβαλε το σπάσιμο στον θάνατό του.
Μέχρι και τις τελευταίες του στιγμές πίστευε ακράδαντα πως ο «Σαγόνιας» έπρεπε να επιστρέψει έστω και για μια αστραπιαία εμφάνιση σε κάποια από τις νέες ταινίες του Τζέιμς Μποντ.
H τραγική ειρωνεία είναι ότι λίγες εβδομάδες πριν από τη στιγμή του θανάτου του, η παραγωγή της νέας και 24ης περιπέτειας του Τζέιμς Μποντ ανακοίνωνε ότι ο στόχος για τον νέο κακό του 007 «είναι να βρεθεί o επόμενος ‘‘Σαγόνιας’’»…
