Πολιτισμός
Ήταν 23 Ιουνίου του 1959, όταν ο τριανταεννιάχρονος Μπορίς Βιάν πήγε σε μια ιδιωτική προβολή της κινηματογραφικής μεταφοράς του έργου του «Θα φτύσω στους τάφους σας». Λίγα λεπτά μετά φωνάζει: «Αυτοί υποτίθεται ότι είναι Αμερικάνοι; Του κ… είναι!» και παθαίνει καρδιακή προσβολή. Απεβίωσε στον δρόμο για το νοσοκομείο.
Η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη ήταν ομολογουμένως μια παταγώδης αποτυχία, που δεν απέδωσε το πνεύμα του βιβλίου. Η θέασή της ήταν το τελευταίο πράγμα που έκανε στη ζωή του ένας συγγραφέας, που δεν έζησε για να δει και ο ίδιος πόσο μεγάλος έγινε.
Τον Νοέμβριο του 1946 το «Θα φτύσω στους τάφους σας» με την υπογραφή κάποιου άσημου ονόματι Βέρνον Σάλιβαν (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Μπορις Βιάν) θα προκαλέσει αμέσως σκάνδαλο και σύντομα θα γίνει ένα από τα γνωστότερα long sellers του εικοστού αιώνα. Σ′ αυτό συνέβαλε η ερωτική-σαδιστική τέχνη του «μεταφραστή» του (είχε δηλώσει το πραγματικό του όνομα ως τον μεταφραστή του βιβλίου), η μήνυση για προσβολή των χρηστών ηθών που υπέβαλε εναντίον του ένας πουριτανικός σύλλογος και, τέλος, ένα πραγματικό έγκλημα πάθους, όπου ο δολοφόνος άφησε, ως υπογραφή δίπλα στο πτώμα της ερωμένης του, ένα αντίτυπο του βιβλίου!
Ένας νέγρος- έτσι αποκαλείται στο βιβλίο- εκδικείται το λιντσάρισμα του αδερφού του βιάζοντας και σκοτώνοντας λευκές Αμερικανίδες (ο αδερφός του ενοχοποιήθηκε άδικα με την ψευδή κατηγορία του βιασμού). Αυτή είναι η υπόθεση, αλλά είναι αρκετό για να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά του αμερικανικού κοινού.
Από τότε έχουν γίνει ταινίες-θρίλερ που έχουν δανειστεί τον τίτλο του βιβλίου, αλλά δεν έχουν καμία σχέση με αυτό. Οι ταινίες επικεντρώνονται στην Jennifer Hills, η οποία κάνει διακοπές σε ένα απομονωμένο εξοχικό σπίτι, όπου εκεί θα πέσει θύμα, ενός αποτρόπαιου βιασμού, τεσσάρων ανδρών, που όμως αργότερα θα τους εκδικηθεί. Η πρώτη ταινία-θρίλερ προβλήθηκε το 1978, η τελευταία το 2010, ενώ το remake θα επαναληφθεί το 2019.
Ποιος είναι, όμως, ο Μπορίς Βιάν;
Ο Μπορίς Βιάν ήταν Γάλλος συγγραφέας, τζαζίστας, τραγουδοποιός και ηθοποιός. Δεν σας φτάνουν αυτά; Ήταν και μέλος της Παταφυσικής (παρωδία της σύγχρονης επιστήμης με στόχο τη μελέτη των φαινομένων πέρα από τα μεταφυσικά) και διευθυντής του τμήματος τζαζ της δισκογραφικής εταιρίας Philips. Αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας από τους πιο σημαντικούς διανοούμενους της μεταπολεμικής Γαλλίας.
Ο Μπόρις Βιάν, ήξερε από μικρός ότι θα πεθάνει νέος. Με προβλήματα καρδιάς από τα παιδικά του χρόνια, αποφάσισε να εγκαταλείψει τη ρουτινιάρικη ζωή του και να ακολουθήσει τα μονοπάτια που του έδειχνε η καρδιά ντου. Αν και απολάμβανε τη ζωή με ένταση, η διαρκής απειλή του θανάτου διαπερνάει όλα τα έργα του. Όπως η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται με τα χρόνια, έτσι και στα βιβλία του, οι ήρωες του, στην αρχή νέοι, όμορφοι και υγιείς, αρρωσταίνουν και πεθαίνουν και μαζί μ’αυτούς καταρρέει και ο περιβάλλον χώρος τους, αφού στο φαντασιακό σύμπαν του συγγραφέα ο χώρος είναι συνδεδεμένος με το ψυχισμό των ατόμων που τον καταλαμβάνουν.
Φυσικά,το ταλέντο του δεν ξετυλίχθηκε μόνο στη συγγραφή. Αποτελεί και ακρογωνιαίο λίθο της γαλλικής μουσικής. Εχει γράψει περισσότερα από 400 τραγούδια. Ανάμεσά τους τα διάσημα πολιτικά τραγούδια «Le déserteur» (Ο λιποτάκτης), «Les joyeux bouchers» (Οι χαρούμενοι χασάπηδες), «La java des bombes atomiques» (Ο χορός των ατομικών βομβών), που το απαγόρευσε η λογοκρισία το 1955 και έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες.
Μιλώντας για λογοκρισία όμως και το βιβλίο «Θα φτύσω στους τάφους σας» απαγορεύτηκε το 1949, έπειτα από ένα έγκλημα που είχε συνταράξει τη γαλλική κοινή γνώμη: τον Μάρτιο του 1947 μια γυναίκα βρίσκεται νεκρή στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, στραγγαλισμένη από τον εραστή της. Δίπλα της, ένα αντίτυπο του βιβλίου του Βιάν, ανοιγμένο στη σελίδα όπου ο ήρωας Λι Αντερσον στραγγαλίζει την ηρωίδα Τζιν Ασκουιθ. Ο συγγραφέας θεωρείται ηθικός αυτουργός.
Όπως και να χει η φιγούρα του θα στέκεται στο πάνθεον των σημαντικότερων διανοούμενων της μεταπολεμικής Γαλλίας. Κι έφυγε από τη ζωή πριν καν κλείσει τα 40.
Όσο για το εν λόγω βιβλίο του, που αποτελεί και το – αδίκως – πιο γνωστό του, αρκεί η περιγραφή στο οπισθόφυλλό του για να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του στο χώρο της λογοτεχνίας. «Το ”Θα φτύσω στους τάφους σας”, ένα από τα πιο ”θυμωμένα” και αντιρατσιστικά βιβλία που γράφτηκαν ποτέ, είναι ένα λαχανιασμένο μπλουζ, που αναμειγνύει τη σεξουαλική φαντασίωση με τη βαθύτερη αγωνία της ύπαρξης».
