Πολιτισμός
Χάλκινη νεκρική κλίνη, εύρημα μοναδικό για τον βορειοελλαδικό χώρο, έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην Μαυροπηγή Κοζάνης. Η κλίνη που προέρχεται από γυναικεία ταφή είναι ακέραιη, γεγονός που καθιστά το εύρημα ακόμη πιο σημαντικό, καθώς τα διαθέσιμα δημοσιευμένα αρχαιολογικά δεδομένα, αναφέρονται μόνο σε κτιστές ή λαξευτές κλίνες.
Η χάλκινη νεκρική κλίνη παρέχει πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για την επίπλωση της περιόδου την περιοχή και το ανεπτυγμένο επίπεδο της μεταλλοτεχνίας, αλλά και για τα ταφικά έθιμα και την κοινωνική διαστρωμάτωση του οικισμού στον οποίο ανήκει η ταφή.
Εντοπίστηκε στη θεμελίωση οικίας, εντός του εν μέρει κατεδαφισθέντος σύγχρονου οικισμού της Μαυροπηγής, στη διάρκεια των εν εξελίξει ανασκαφών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης στο λιγνιτωρυχείο Μαυροπηγής, της ΔΕΗ Α.Ε.
Στη θεμελίωση της οικίας αποκαλύφθηκε λακκοειδής τάφος, των υστεροελληνιστικών χρόνων (προς τα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ.), με πλούσια κτερίσματα. Ο τάφος εντοπίστηκε ασύλητος από την αρχαιότητα και αδιατάρακτος από τη σύγχρονη δόμηση.
Είναι ορθογώνιος, στον τύπο του λακκοειδούς, ωστόσο οι αρχαιολόγοι δεν γνωρίζουν αν έφερε κάποιο είδος κάλυψης. Πρόκειται για γυναικεία ταφή. Η νεκρή ήταν τοποθετημένη πάνω σε περίτεχνη χάλκινη νεκρική κλίνη, με προσανατολισμό βόρεια – νότια. Ήταν κτερισμένη με πέντε πήλινα αγγεία (μυροδοχεία και αμφορέα) και ένα γυάλινο, καθώς και κάποια άλλα μικροαντικείμενα. Στην κεφαλή της διατηρήθηκαν χρυσά ελάσματα που πιθανόν κοσμούσαν κάποιο ύφασμα ή κόσμημα κεφαλής από άλλο υλικό. Στο στόμα της βρέθηκε πεπιεσμένο χρυσό έλασμα – πιθανόν επιστόμιο, ενώ πάνω στο δεξί της χέρι διατηρήθηκαν χρυσές ίνες και μικρό χρυσό αντικείμενο, πιθανόν από διακοσμημένο ύφασμα.
Η ανασκαφή στην περιοχή είναι εξέλιξη και οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι πιθανόν συνδέεται με τον σημαντικό και ανασκαμμένο εν μέρει τη δεκαετία του ’80 ελληνιστικό οικισμό στη θέση Κάστρο, στον οποίο φαίνεται να ανήκουν και τα οικιστικά και άλλα ταφικά κατάλοιπα που φέρνει σταδιακά τα τελευταία χρόνια στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην επέκταση του λιγνιτωρυχείου Μαυροπηγής.
