Αυτά είναι τα βιβλία που διάβαζε ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ

Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στο Παρίσι, εκεί υπήρχε το θρυλικό βιβλιοπωλείο Shakespeare and Company.

Εντός του ξεφύλλιζαν βιβλία ο Τζέιμς Τζόις, η Γερτρούδη Στάιν, ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ και άλλοι ομότεχνοί τους. Η ιδιοκτήτριά του, η Αμερικανίδα Σίλβια Μπιτς, όχι μόνο εξέδιδε βιβλία τους (τον «Οδυσσέα» του Τζόις για παράδειγμα) αλλά και τους προσέφερε τη δυνατότητα δανεισμού· τα αγγλικά βιβλία ήταν πανάκριβα στο Παρίσι της εποχής.

Στ’ αλήθεια, το βιβλιοπωλείο Shakespeare and Company, στο νούμερο 8 της οδού Ντιπιτρέν, είχε πολλούς λόγους για να προτιμάται από τους συγγραφείς και τους καλλιτέχνες που έμειναν γνωστοί ως η «χαμένη γενιά» του Μεσοπολέμου. Και το ενδιαφέρον σήμερα είναι ότι οι δανειστικές τους συνήθειες καταγράφονταν από την Μπιτς σε ειδικές κάρτες, που από το 2014 ψηφιοποιούνται από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, αποκαλύπτοντας «πώς άλλαζε η ζωή των εκπατρισμένων από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τη γερμανική κατοχή στη Γαλλία».

Ο λόγος, για το πρόγραμμα «Shakespeare and Company Project» που θα λανσαριστεί μεν επισήμως τον Ιούνιο, αλλά που, προσφάτως, παρουσίασε στην ιστοσελίδα του shakespeareandco.princeton.edu αρκετά ευρήματά του. Αν τα διατρέξει κανείς, μπορεί να διαπιστώσει ότι το 1925, χρόνια πριν γράψει το «Ο γέρος και η θάλασσα», ο Ερνεστ Χέμινγουεϊ είχε δανειστεί, μεταξύ πολλών άλλων, το «Ο πρώτος μοναχικός περίπλους της γης» του Τζόσουα Σλόκουμ. Η Γερτρούδη Στάιν διάβαζε και λογοτεχνία του φανταστικού, ο Εμέ Σεζάρ επέλεγε απαρέγκλιτα ποιητές από το αφροαμερικανικό κίνημα της «Αναγέννησης του Χάρλεμ», ενώ κάποια τεκμήρια κρύβουν ιστορίες πιο οδυνηρές: ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, λίγο πριν εγκαταλείψει το Παρίσι και αυτοκτονήσει φοβούμενος τη σύλληψη από τους ναζί, είχε δανειστεί ένα γερμανοαγγλικό λεξικό.

Το εγχείρημα είναι έτσι δομημένο ώστε να μπορεί κανείς να αναζητήσει και τίτλους: το «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ λ.χ. και τους πελάτες που το δανείστηκαν (ήταν αρκετοί). «Είναι συναρπαστικό να συγρίνουμε τις δικές μας συνήθειες –τι δανειστήκαμε από την τοπική βιβλιοθήκη, το καλάθι μας στην Amazon– με τις συνήθειες ανθρώπων του παρελθόντος», έλεγε πρόσφατα ο επικεφαλής του πρότζεκτ, Τζόσουα Κοτίν. «Υπάρχει βέβαια και κάτι αθέμιτο στο να πληροφορούμαστε τι και πώς διάβαζαν. Μαθαίνουμε για μια προσωπική, μοναχική δραστηριότητα».