Από τι πέθανε ο Ηρώδης;

Διαβάζοντας την ιστορία του -γνωστού σε όλους μας- Ηρώδη εκπλήσσεσαι. Είναι να απορείς από τη συχνότητα, την ποσότητα και τη σύνθεση των μηχανορραφιών κατά τη διάρκεια της ζωής ενός (πολιτικού) άνδρα.

Μπροστά του, ακόμα και οι πιο σκοτεινοί τύποι της σύγχρονης πολιτικής σκηνής φαντάζουν κινούμενα σχέδια για παιδάκια άνω των 3 χρόνων.

Αλλά πέρα ότι σκότωνε ότι δεν του γέμιζε το μάτι, τουτέστιν υπήρχε έστω μία μικρή υπόνοια ότι τον υπονομεύει, πέρα ότι σκότωσε τρεις γιους του, πέρα ότι τον αντιπαθούσε (σχεδόν) όλος ο τότε γνωστός κόσμος (μέχρι και η Κλεοπάτρα έτρεφε απίστευτη αντιπάθεια για το άτομό του), τελικά δεν πέθανε από τις κατάρες. Ίσως το κακό του κάρμα να βοήθησε την ασθένεια που τελικά τον σκότωσε, αν και την κακή του ψυχή μέχρι και την τελευταία στιγμή την διατήρησε ακέραιη.

Για το ιστορικό αυτό πρόσωπο που υπήρξε βασιλιάς την Ιουδαίας από το 37 π.χ. (με τις ευλογίες των Ρωμαίων ασφαλώς), μαθαίνουμε από τον ιστορικό Ιώσιππο -λίγο μεταγενέστερο του Ηρώδη- τα συμπτώματα της αρρώστιας του: πυρετό, φαγούρα, πόνους στα έντερα, όγκους στα πόδια, άσθμα, ερεθισμό στην κοιλιακή χώρα και γάγγραινα στους… όρχεις.

Διαβάζουμε στην Εκκλησιαστική Ιστορία (εκδόσεις ΕΠΕ, τόμος 1) που υπογράφει ο Ευσέβιος Καισαρείας:

«Και στο δεύτερο δε βιβλίο των Ιστοριών, το οποίο παραδίδει ο Ιώσιππος περί αυτού παραπλήσια, γράφοντας ως εξής: «Έπειτα η νόσος αφού κατέλαβε όλο το σώμα του, διαμοίραζε σ’ αυτό ποικίλα πάθη. Πράγματι υπήρχε αρκετός πυρετός, αφόρητος κνησμός σε όλη την επιφάνεια, συνεχείς πόνοι του κόλου, πρήξιμο στα πόδια υδρωπικού χαρακτήρα, φλεγμονή του υπογαστρίου, σήψη στο αιδοίο που δημιουργούσε σκουλήκια, ορθόπνοια και δύσπνοια, σπασμοί όλων των μελών, ώστε οι μάντεις να λέγουν ότι τα νοσήματα ήταν ποινή.

Αυτός όμως, αν και πάλευε με τόσα πάθη, παρέμενε στη ζωή, ήλπιζε σε σωτηρία και εφεύρισκε θεραπείες. Παιρνώντας λοιπόν από τον Ιορδάνη χρησιμοποίησε τα θερμόλουτρα της Καλλιρόης, τα οποία εκβάλλουν στην Ασφαλτίτη λίμνη, λόγω δε της γλυκύτητας είναι και πόσιμα. Εδώ αυτός, καθώς οι γιατροί αποφάσισαν να περιθάλψουν όλο το σώμα με θερμό έλαιο και το ξάπλωσαν σε λεκάνη γεμάτη έλαιο, λιποθύμησε και ανέστρεψε τους οφθαλμούς σαν νεκρός.

Επειδή οι υπηρέτες θορύβησαν, αναστέναξε για τη συμφορά, και απογοητευμένος στο εξής για τη σωτηρία, διέταξε να διανείμουν στους στρατιώτες από πενήντα δραχμές και πολλά χρήματα στους διοικητές και τους φίλους. Αυτός επέστρεψε και έφθασε στην Ιεριχώ, με μελαγχολία και σχεδόν απειλώντας τον εαυτό του με θάνατο.

Προέβη μάλιστα στο σχεδιασμό μιας αθέμιτης πράξης. Αφού συγκέντρωσε τους επίσημους άνδρες από κάθε κώμη όλης της Ιουδαίας, διέταξε να τους κλείσουν στον καλούμενο ιππόδρομο, και αφού προσκάλεσε την αδελφή του Σαλώμη και τον άνδρα της Αλεξά, είπε «γνωρίζω ότι οι Ιουδαίοι θα γιορτάσουν το θάνατό μου· μπορώ όμως να πενθησω με άλλα μέσα και να λάβω λαμπρό επιτάφιο, αν θελήσετε να εκτελέσετε τις εντολές μου. Μόλις εκπνεύσω, φονεύστε τάχιστα αυτούς τους φρουρούμενους άνδρες, αφού τους περικυκλώσετε με τους στρατιώτες, έτσι ώστε όλη η Ιουδαία και κάθε οίκος να δακρύσει για μένα, έστω και ακούσια».

Μέχρι τελευταία στιγμή δηλαδή ο αιμοσταγής βασιλιάς έδινε εντολές θανάτου, πράγμα που κάνει τον βασανιστικό δικό του θάνατο, να ακούγεται ως η χαρμόσυνη είδηση της ημέρας, ως το λιγότερο που θα μπορούσε να πάθει.

Τι υποστηρίζει βάσει συμπτωμάτων η σύγχρονη Ιατρική για το θάνατο του Ηρώδη

Στην Ιστορική Κλινικοπαθολογική Διάσκεψη του Πανεπιστημίου του Μεριλαντ, συγκεντρώνονται ειδικοί επιστήμονες και αποφαίνονται για τα αίτια θανάτου επιφανών ανδρών, μεταξύ των οποίων έχουν ασχοληθεί και με αυτών του Ηρώδη.

Ο συνδυασμός των συμπτωμάτων του αποτελούσε ιδιαίτερη ιατρική πρόκληση, ειδικά λόγω της γάγγραινας των όρχεων, μιας και δεν είναι κάτι συνηθισμένο. Ωστόσο αποφάνθηκαν ότι ο serial killer των παιδικών μας χρόνων Ηρώδης έπασχε από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αγνώστου αιτίας. Αυτή η ανεπάρκεια περιπλεκόταν από την ιδιαιτέρως σπάνια γάγγραινα των όρχεων- Φουρνιέρ.

Υπάρχουν ωστόσο και άλλες πιθανές ασθένειες όπως η σύφιλη και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Παρόλα αυτά η νεφρική ανεπάρκεια φαίνεται να ταιριάζει καλύτερα στην κλινική εικόνα των συμπτωμάτων του.