Θρησκεία
Όλες οι Χριστιανικές Εκκλησίες της Ευρώπης έχουν ταχθεί υπέρ της υποδοχής και της προστασίας των χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών από τις χώρες της Ασίας και της Αφρικής, μάλιστα δε το Βατικανό έχει μισθώσει επί τούτω πλοίο για την ασφαλή μεταφορά Αφρικανών μεταναστών στην Ιταλία, πράγμα που προκάλεσε συγκρουσιακή αντιπαράθεση του Ματτέο Σαλβίνι με την Καθολική Εκκλησία. Στη Γερμανία οι Ευαγγελικές Εκκλησίες περιθάλπουν εκατοντάδες προσφύγων και πιέζουν την Κυβέρνηση να γίνεται λιγότερο αρνητική στο πρόβλημα των μεταναστών και των προσφύγων.
Γιατί όμως η Εκκλησία δείχνει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για το κύμα των μεταναστών που κατακλύζει την Ευρώπη;
Η απάντηση βρίσκεται στην αναγνώριση ότι η Εκκλησία είναι έργο του Θεανθρώπου Χριστού σε όλη την έκταση του δογματικού, ηθικού και λατρευτικού φάσματος.
Εμείς οι Χριστιανοί, δεν πρέπει να το ξεχνάμε, έχουμε αρχηγό της Πίστης μας τον Χριστό που κι αυτός στο πρώτο στάδιο της νηπιακής ηλικίας ήταν με την οικογένειά Του στην Αίγυπτο ένας ταλαίπωρος πρόσφυγας. Ήταν, ένα προσφυγόπουλο σαν κι αυτά που βλέπουμε να έρχονται κατά εκατοντάδες κάθε μέρα στη χώρα μας από τα παράλια της Τουρκίας.
Ο Ιδρυτής της άγιας Θρησκείας μας βρίσκεται στο απόγειο της φτώχειας, της κοινωνικής περιφρόνησης, της δίωξης από την εξουσία, της προσφυγιάς και της ταλαιπωρίας.
Γεννήθηκε σε μια σπηλιά με όλη την ασημότητα που διάλεξε για τον εαυτό του, μέσα στα άχυρα της φάτνης των αλόγων ζώων, φτωχός και περιφρονημένος.
Η μητέρα του, μια άγαμη μητέρα, («Μήτηρ ανύμφευτος»), χωρίς άντρα με τον οποίο να είχε έρθει σε σεξουαλική επαφή: το μεγαλύτερο θαύμα από συστάσεως της ανθρωπότητας. Ο μνήστωρ Ιωσήφ είναι ο νομικός προστάτης της Μαρίας κι όχι ο φυσικός πατέρας του Ιησού. Η Παναγία ήταν και έμεινε μετά το τοκετό Παρθένα, Αειπάρθενος και Θεομήτωρ.
Κατά την βιβλική παράδοση, ο Μεσσίας θα έπρεπε να γεννηθεί από Παρθένο Γυναίκα, άνευ σποράς ανδρός. Γι΄ αυτό η νομοκανονιστική κοινωνία των Εβραίων δεν μπορούσε να ανέχεται στους κόλπους της άγαμες μητέρες. Ήταν το βδέλυγμα και το ρεζιλίκι της κοινωνίας και ήταν καταδικασμένες στην κοινωνική απόρριψη.
Ακόμα και ο δίκαιος Ιωσήφ είχε αποφασίσει σε μια στιγμή να διαλύσει το νομικό αρραβώνα του με την Μαρία, όταν είδε πως η μνηστή του ήταν έγκυος. Φοβόταν κι αυτός μην πέσει στα άγρια δόντια των συμπατριωτών του, μέχρις ότου ήρθε ο Άγγελος και του άλλαξε γνώμη και απόφαση (Ματθαίος, 1:19).
Δεν ήταν μόνο ο Χριστός φτωχός, άστεγος και λαθραίος. Έγινε αντικείμενο καταδίωξης από την τότε εξουσία του βασιλιά Ηρώδη. Τι ήθελαν οι ευλογημένοι εκείνοι Τρείς Μάγοι να του πουν ότι κάπου στη Γαλιλαία γεννιέται ο Μεσσίας, ο βασιλιάς των Ιουδαίων; Από τότε, δεν μπορούσε να κλείσει μάτι. Έπρεπε οπωσδήποτε να τον εξαφανίσει.
Οι πληροφοριοδότες Μάγοι τον ενέπαιξαν, δεν του μαρτύρησαν την ακριβή τοποθεσία της γέννησης του ανταγωνιστή του στην εξουσία. Και διατάσσει όλα τα παιδιά της περιοχής από δύο χρονών και κάτω να σφαγιασθούν. Φαντάζεσθε το πένθος τη συμφορά και τον θρήνο τόσων οικογενειών; Αυτά είναι τα αποτελέσματα της θηριωδίας κάθε απολυταρχίας.
Μπροστά λοιπόν σε αυτόν τον κίνδυνο ο συνετός Ιωσήφ προτίμησε το δρόμο της προσφυγιάς.
Επέπρωτο ο Χριστός μας να γίνει και Πρόσφυγας στην Αίγυπτο.
Φτωχός λοιπόν και κυνηγημένος και πρόσφυγας ο Ιησούς Χριστός. Ο Ηρώδης έγινε το εμβληματικό πρόσωπο όλων των φονιάδων των λαών.
Μπρος σε αυτόν τον κίνδυνο, μια ουράνια φωνή ή μια διαισθητική απόφαση του Ιωσήφ τον παρεκίνησε να παραλάβει το νεογέννητο παιδί και με χίλιες δυσκολίες έφτασαν στην γειτονική Αίγυπτο.
Μόνο όμως με τη σκέψη πώς θα ήταν η σωματική και η ψυχική κόπωση της καταδιωγμένης αγίας αυτής οικογένειας έρχεται άθελά μας η εικόνα χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων που σήμερα κατακλύζουν τη χώρα μας και ζητούν απεγνωσμένα ένα χέρι βοηθείας. Αποδεικνύεται λοιπόν εκ των πραγμάτων ότι η διήγηση των πρώτων δύο κεφαλαίων του Ματθαίου δεν είναι ένας θρησκευτικός μύθος αλλά μία ιστορική αλήθεια, σαν κι αυτήν που βιώνουμε όλοι οι Έλληνες, οι Ιταλοί, οι Μαλτέζοι.
Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρω το εξής:
Στην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Ιταλός εξπρεσιονιστής ζωγράφος Renato Guttuso (1912-1987) κλήθηκε να τοιχογραφήσει ένα από τα παρεκκλήσια της διαδρομής που ανέβαινε στο περίφημο Sacro Monte της πόλης Varese. Του ανατέθηκε η σκηνή της «Φυγής στην Αίγυπτο», ένα κλασσικό θέμα της Χριστολογικής εικονογραφίας, και αποφάσισε να απεικονίσει τη Μαρία, τον Ιωσήφ και τον μικρό Ιησού ως οικογένεια Παλαιστινίων προσφύγων, με πρόσωπα φοβισμένα, αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν το σπίτι τους, περιπλανημένοι στην έρημο. Αλήθεια, δεν σας θυμίζει αυτή η εφιαλτική εικόνα τους δυστυχείς σημερινούς κατοίκους της Γάζας που είναι εξόριστοι στο σπίτι τους;
Ας γυρίσουμε όμως πίσω στη λιτή διήγηση του Ευαγγελίου του Ματθαίου και να διαβάσουμε για μια ακόμα φορά το ιερό αυτό αφήγημα (σε μετάφραση): για να διδαχθούμε γιατί οι Χριστιανοί οφείλουν και πρέπει να υποδέχονται με καλή θέληση, αγάπη και στοργή τους απελπισμένους πρόσφυγες συνανθρώπους μας, ιδιαίτερα μάλιστα τα ασυνόδευτα παιδιά.
ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2:1—23)
Οταν δε εγεννήθη ο Ιησούς εις την Βηθλεέμ της Ιουδαίας,
κατά τας ημέρας που βασιλεύς ήτο ο Ηρώδης, ιδού μάγοι
(δηλαδή άνθρωποι σοφοί που εμελετούσαν και του
αστέρας του ουρανού) ήλθον από τας χώρας της Ανατολής
εις τα Ιεροσόλυμα.
Και ερωτούσαν τους κατοίκους· “που είναι ο νεογέννητος
βασιλεύς των Ιουδαίων; Διότι ημείς είδαμεν τον αστέρα
αυτού εις την Ανατολήν και από το ουράνιον αυτό
φαινόμενον επληροφορηθήκαμεν την γέννησίν του και
ήλθομεν να τον προσκυνήσωμεν”.
Οταν ήκουσεν ο βασιλεύς Ηρώδης να γίνεται λόγος δια
νεογέννητον Βασιλέα εκυριεύθη από ταραχήν, διότι
εφοβήθη μήπως του αρπάση εκείνος την βασιλείαν· μαζή
με τον Ηρώδην εταράχθησαν και όλοι οι κάτοικοι της
Ιερουσαλήμ (φοβηθέντες μήπως εκσπάση και εις βάρος
αυτών η οργή του αιμοβόρου βασιλέως).
Ο Ηρώδης, αφού εκάλεσε και συνεκέντρωσε όλους τους
αρχιερείς και γραμματείς του λαού (αυτούς που εθεωρείτο
ότι εγνώριζαν τον νόμον και τους προφήτας) εζητούσε
πληροφορίας, που, σύμφωνα με τας Γραφάς, θα εγεννάτο
ο Χριστός.
Εκείνοι δε του είπαν· “εις την Βηθλεέμ της Ιουδαίας, διότι
έτσι έχει γραφή από τον προφήτην Μιχαίαν·
Και συ Βηθλεέμ, που ανήκεις εις την περιοχήν της φυλής
Ιούδα μολονότι μικρά στον πληθυσμόν, δεν είσαι από
απόψεως αξίας καθόλου μικρότερη και άσημη από τας
μεγάλας πόλεις της φυλής του Ιούδα. Και τούτο, διότι από
σε θα προέλθη και θα αναδειχθή άρχων, ο οποίος ως καλός
πομήν θα οδηγήση με στοργήν τον λαόν μου τον
Ισραηλιτικόν”.
Τοτε ο Ηρώδης εκάλεσε κρυφίως τους μάγους και
επληροφορήθη ακριβώς από αυτούς τον χρόνον, κατά τον
οποίον είχε φανή ο αστήρ.
Κατόπιν τους έστειλε εις την Βηθλεέμ και είπε· “πηγαίνετε
εκεί και εξετάσατε με κάθε ακρίβειαν όλα τα περί του
παιδίου· και όταν θα το εύρετε, πληροφορήσατέ με, δια να
έλθω εις την Βηθλεέμ να το προσκυνήσω και εγώ”.
δε μάγοι, αφού ήκουσαν τα λόγια του βασιλέως,
εξεκίνησαν και επορεύοντο εις την Βηθλεέμ· και ιδού το
λαμπρόν αστέρι, που είχαν ίδει εις την Ανατολήν,
επροπορεύετο και τους ωδηγούσεν, έως ότου ήλθε και
εστάθη επάνω από τον τόπον όπου ευρίσκετο το παιδίον.
Οι μάγοι, όταν είδαν τον αστέρα, εδοκίμασαν πολύ
μεγάλην χαράν (διότι ευρήκαν πάλιν τον ασφαλή οδηγόν
των).
Και ελθόντες εις την οικίαν είδαν το παιδίον με την
μητέρα αυτού Μαρίαν και πεσόντες στο έδαφος
επροσκύνησαν με βαθείαν ευλάβειαν αυτό· και ανοίξαντες
τας αποσκευάς και τα θησαυροφυλάκιά των του
προσέφεραν δώρα, χρυσόν και πολύτιμα αρώματα της
Ανατολής, λιβάνι και σμύρναν.
Επειδή δε έλαβον εντολήν και οδηγίαν από τον Θεόν εις
όνειρόν των να μη επιστρέψουν προς τον Ηρώδην,
ανεχώρησαν δια την πατρίδα των από άλλον δρόμον.
Οταν δε αυτοί ανεχώρησαν, ιδού άγγελος Κυρίου
εφάνηκε δι’ ονείρου στον Ιωσήφ και του είπε· “σήκω
αμέσως χωρίς αναβολήν και πάρε το παιδίον και την
μητέρα του και φύγε εις την Αίγυπτον, και μένε εκεί,
μέχρις ότου πάλιν εγώ σου είπω· διότι ο Ηρώδης θα
αναζητήση το παιδίον, δια να το θανατώση”.
Και ο Ιωσήφ εσηκώθηκε αμέσως, παρέλαβε νύκτα το π
αιδίον και την μητέρα αυτού και έφυγεν εις την Αίγυπτον.
και έτσι εξεπληρώθη και επραγματοποιήθη πλήρως
εκείνο, που είχε λεχθή από τον Κυριον δια του προφήτου, ο
οποίος είπε· “από την Αίγυπτον εκάλεσα τον υιόν μου”.
Τοτε ο Ηρώδης, όταν είδε ότι οι Μαγοι τον εξεγέλασαν,
ωργίσθη παρά πολύ, και επάνω εις την φονικήν οργήν του
έστειλε δημίους και έσφαξε όλα τα παιδιά, που ήσαν εις
την Βηθλεέμ και εις τα περίχωρα αυτής από ηλικίας δύο
ετών και κάτω, σύμφωνα με τον χρόνον, τον οποίον είχε
εξακριβώσει από τους μάγους.
Τοτε εξεπληρώθη εκείνο που είχε λεχθή από τον
προφήτην Ιερεμίαν, ο οποίος είχε προφητεύσει·
,Κραυγή πόνου και σπαραγμού ηκούσθη εις την περιοχήν
Ραμά· θρήνος μεγάλος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς·
όλαι αι μητέρες της περιοχής, απόγονοι της συζύγου του
Ιακώβ Ραχήλ (η οποία είχε ταφή εκεί) έκλαιαν και
εκόπτοντο δια τα φονευθέντα τέκνα των και δεν ήθελαν με
κανένα τρόπον να παρηγορηθούν, διότι τα αθώα αυτά
πλάσματα δεν υπάρχουν πλέον”.
Οταν δε απέθανε ο Ηρώδης, ιδού άγγελος πάλιν Κυρίου εφάνη
δι’ ονείρου στον Ιωσήφ, που έμενε εις την Αίγυπτον
και του είπε· “σήκω, πάρε το παιδίον και την μητέρα αυτού και
πήγαινε, χωρίς φόβον, εις την χώραν των Ισραηλιτών. Διότι
έχουν πλέον αποθάνει εκείνοι, που εζητούσαν να αφαιρέσουν
την ζωήν του παιδίου”.
Αυτός δε εσηκώθη, επήρε το παιδίον και την μητέρα του και
επανήλθεν εις την Παλαιστίνην.
Οταν όμως ήκουσε ότι εις την Ιουδαίαν βασιλεύει αντί του
Ηρώδου του πατρός του ο Αρχέλαος (μοχθηρός επίσης ηγεμών)
εφοβήθη να μεταβή εκεί. Λαβών δε οδηγίας από τον Θεόν στο
όνειρόν του ανεχώρησε και επήγε εις τα μέρη της Γαλιλαίας
(όπου ηγεμόνευεν ο Ηρώδης Αντίπας, ολιγώτερον σκληρός από
τον αδελφόν του Αρχέλαον).
Και αφού ήλθεν εκεί, εγκατεστάθη εις την πόλιν
ονομαζομένην Ναζαρέτ· και έτσι εξεπληρώθη αυτό που είχε
προαναγγελθή από τους προφήτας, ότι δηλαδή ο Ιησούς “θα
ονομασθή (περιφρονητικώς από τους εχθρούς του)
Ναζωραίος”.
*Ο Αντώνης Ιακώβου Ελευθεριάδης είναι Καθηγητής δρ. Φιλολογίας και Θεολόγος
