Οι «New York Times» σχολιάζουν την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, ο τίτλος του άρθρου τους είναι «το ισλαμικό όνειρο της Τουρκίας γίνεται τελικά πραγματικότητα».
Η Αγία Σοφία μετετράπη και πάλι σε τζαμί, όμως το καθεστώς της ως μουσείου θεωρείται εδώ και δεκαετίες «σφραγίδα» στο πνεύμα της χώρας, επισημαίνεται στο αμερικανικό μέσο ενημέρωσης.
«Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της Τουρκίας εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο η Αγία Σοφία, ένα επιβλητικό πέτρινο κτίσμα του έκτου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη, θα ανοίξει για μουσουλμανικές προσευχές. Την ίδια ημέρα, ένα ανώτερο τουρκικό δικαστήριο ανακάλεσε το διάταγμα του 1934 που είχε εκδώσει ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας, το οποίο το μετέτρεπε σε μουσείο», θυμίζουν οι NYT.
Έχει σημασία που η αμερικανική εφημερίδα εστιάζει στο γεγονός ότι η «Αγία Σοφία χτίστηκε ως καθεδρικός, μετατράπηκε σε τζαμί και στη συνέχεια έγινε μουσείο. Για αιώνες υπήρξε αντικείμενο έντονης πολιτισμικής αντιπαράθεσης μεταξύ του Οθωμανικού και του Ορθόδοξου κόσμου.Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ήταν ένα παλιό όνειρο των ισλαμιστών της Τουρκίας. Αφού έκανε την σχετική ανακοίνωση, σύμφωνα με αναφορές, ο Ερντογάν ήταν τόσο συγκινημένος που δεν μπορούσε να κοιμηθεί μέχρι να ξημερώσει. Αυτό που νόμιζε ήταν ότι η εποχή ταπείνωσης είχε τελειώσει».
«Μετά το 1950, όταν το κεμαλικό καθεστώς διενήργησε τις πρώτες ελεύθερες εκλογές της χώρας, οι πολιτικοί του εχθροί άρχισαν να οργανώνονται. Ο Ατατούρκ είχε πεθάνει πάνω από δέκα χρόνια , και η δύναμη της μνήμης του εξασθενούσε σταδιακά.Τότε ήταν που ορισμένοι Ισλαμιστές άρχισαν να κάνουν εκστρατεία για το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας. Πίστευαν ότι η κοσμική δημοκρατία, πολύ μακριά από το να έχει σώσει την κυριαρχία της Τουρκίας, την πληγώνει με τη βαθύτερη δυνατή έννοια: είχε πουλήσει την ψυχή της στη δυτική νεωτερικότητα. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας ήταν το σύμβολο αυτής της ταπείνωσης», σημνειώνεται ακόμη στους NYT.
«Υπάρχουν διάφοροι μύθοι σχετικά με τους λόγους πίσω από την απόφαση του Ατατούρκ να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε μουσείο το 1934. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι αποφάσισε μετά από συνάντηση με τον Τομας Γουάιτμορ, έναν επισκέπτη Αμερικανό μελετητή του Βυζαντίου, που ενδιαφερόταν να αποκαταστήσει τα ψηφιδωτά», επισημαίνει ακόμη το άρθρο.