Τα ήθη και τα έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα. Μάθε πώς γιορτάζεται το Πάσχα στα ελληνικά νησιά και στις διάφορες περιοχές της χώρας.
Hθη κι έθιμα που δίνουν ένα ιδιαίτερο «χρώμα» στη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης, αναβιώνουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας τις ημέρες του Πάσχα.
Το «κάψιμο του Ιούδα», ο ρουκετοπόλεμος, οι αυγομαχίες, η τελετή του Νιπτήρα αλλά και οι «μπότηδες» είναι ορισμένες μόνο από τις παραδόσεις που συνεχίζονται σε πόλεις και χωριά.
Ωστόσο εκτός από αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε τις λαμπάδες για τα βαφτιστήρια μας, αλλά και το βάψιμο των κόκκινων αυγών.
Ας δούμε μερικά από τα πιο γνωστά έθιμα που κάθε χρόνο αναβιώνουν σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας.
Ρουκετοπόλεμος στο Βροντάδο
Το πιο γνωστό έθιμο με βαρελότα, ρουκέτες και βεγγαλικά, λαμβάνει χώρα στο πανέμορφο και γραφικό χωριό της Χίου, Βροντάδο. Ο ουρανός γεμίζει με χρώματα όταν η καμπάνα των εκκλησιών σημάνει την Ανάσταση του Χριστού.
Οι συμμετέχοντες του εθίμου εφοδιάζονται με τον απαραίτητο εξοπλισμό και περιμένουν να επιδοθούν στη μάχη των ρουκετών.
Σύμφωνα με την παράδοση, η συνήθεια αυτή ξεκίνησε επί Τουρκοκρατίας, όταν οι χριστιανοί κάτοικοι ήθελαν να δείξουν στους Τούρκους πώς γιορτάζουν οι ορθόδοξοι την Ανάσταση. Όποιος βρεθεί εκείνες τις μέρες στη Χίο, θα αντικρίσει ένα μαγευτικό και εντυπωσιακό θέαμα.
Οι μπότιδες στην Κέρκυρα
Στις 11 το πρωί του Μ. Σαββάτου ο κόσμος περιμένει την πρώτη Ανάσταση. Όταν τελειώνει η ακολουθία στη Μητρόπολη, χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν κατά χιλιάδες, πήλινα δοχεία (μπότιδες) στους δρόμους, με μεγάλο κρότο. Αυτό το έθιμο έχει τις ρίζες του στο χωρίον του Ευαγγελίου «Συ δε Κύριε Ανάστησόν με ίνα συντρίψω αυτούς ως σκεύη κεραμέως».
Λευκά περιστέρια στη Ζάκυνθο
Κατά την Πρώτη Ανάσταση, απελευθερώνονται άσπρα περιστέρια από τον ιερέα ενώ οι νοικοκυρές ρίχνουν πήλινα κανάτια από τα μπαλκόνια, όπως στην Κέρκυρα.
Το Ευαγγέλιο της Ανάστασης ψάλλεται με τον ιδιαίτερο «μουσικό» τρόπο της Επτανησιακής παράδοσης, ενώ η Αναστάσιμη ακολουθία πραγματοποιείται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μόνο στον Άγιο Μάρκο.
Οι υπόλοιπες εκκλησίες αρκούνται στο χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας και πραγματοποιούν την ακολουθία το πρωί της Κυριακής.
Αγώνας δρόμου στην Αράχωβα
Διπλή γιορτή για την Αράχωβα, καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου που πέφτει παραδοσιακά κοντά στο Πάσχα γιορτάζεται με το ίδιο πάθος που επιδεικνύουν οι ντόπιοι για την Ανάσταση.
Έτσι, ανήμερα του Πάσχα, ξεκινά η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, οι γηραιότεροι κάτοικοι ξεκινούν από την Εκκλησία και πραγματοποιούν τον αγώνα της ανηφόρας υπό τη συνοδεία μουσικής.
Παράλληλα, έχουν ετοιμαστεί οι λάκκοι σε κάθε γειτονιά, όπου ανάβουν οι φωτιές που θα υποδεχθούν δεκάδες αρνιά – τόσα, ώστε λέγεται πως αν κάποιος δει από μακριά την Αράχωβα, νομίζει πως το χωριό έχει πάρει φωτιά.
Η αναπαράσταση των Παθών στην Πάρο
Αν και η Πάρος αποτελεί από μόνη της ιδανικό προορισμό όλες τις εποχές του χρόνου, το Πάσχα ιδιαίτερα πραγματοποιείται στο νησί το μοναδικό έθιμο της αναπαράστασης των Παθών κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό.
Καθώς ο Επιτάφιος περνά τα δρομάκια του νησιού κάνει συνολικά 15 στάσεις στις οποίες αναπαριστώνται ζωντανά εικόνες των Παθών του Χριστού. Παιδιά ντυμένα ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού αναβιώνουν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, τον «Μυστικό Δείπνο», το μαρτύριο της Σταύρωσης, ενώ σε κάθε μία από αυτές τις στάσεις φωτίζεται εντυπωσιακά και ένα σημείο του βουνού.
Το βράδυ του Σαββάτου το έθιμο κορυφώνεται με την αναπαράσταση της Ανάστασης μέσα σε μία εκθαμβωτική ατμόσφαιρα χιλιάδων κεριών και αμέτρητων πυροτεχνημάτων.
Το κάψιμο του Ιούδα
Στην Υπάτη αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, μετά την Αγάπη, πραγματοποιείται το «κάψιμο του Ιούδα», έθιμο που χάνεται στα βάθη του παρελθόντος, ενώ στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου, ο παπάς σέρνει τον αναστάσιμο χορό, ψάλοντας το «Χριστός Ανέστη».
Οι αυγομαχίες
Στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Καστανούσα Κερκίνης, στην κοινότητα Κρηνίδων του δήμου Καβάλας, στο Θρυλόριο του Νομού Ροδόπης, στο Μυλοπόταμο της Δράμας και στον Άνω Άγιο Ιωάννη στην Πιερία, οι κάτοικοι αυτών των περιοχών εφοπλίζονται με τριάντα κόκκινα αυγά ο καθένας και ξεκινάνε οι «αυγομαχίες».
Νικητής αναδεικνύεται αυτός που στο τέλος της μάχης θα έχει μείνει με τα λιγότερα σπασμένα αυγά.
Το έθιμο συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό.
Η τελετή του Νιπτήρα
Στην Πάτμο, η Μεγάλη Εβδομάδα αποτελεί μία μοναδική εμπειρία.
Το έθιμο που κάνει το Πάσχα στην Πάτμο ξεχωριστό, είναι η τελετή του Νιπτήρα, το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, το οποίο αποτελεί την αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου: ο ηγούμενος, όπως ακριβώς ο Ιησούς, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα, όπως οι μαθητές στο Μυστικό Δείπνο.
Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης στη Μονή του Αγίου Ιωάννη και το ίδιο βράδυ όλοι οι επιτάφιοι συναντιούνται στις πλατείες της Σκάλας και της Χώρας. Η Ανάσταση γίνεται επίσης στο μοναστήρι και ανήμερα του Πάσχα, διαβάζεται το Ευαγγέλιο σε επτά γλώσσες.
Φωτεινά αερόστατα στο Λεωνίδιο
Το βράδυ της Ανάστασης, οι πιστοί των ενοριών, κατασκευάζουν φωτεινά «αερόστατα» τα οποία και απελευθερώνουν ώστε να πετάξουν ψηλά στον ουρανό. Πρόκειται για ένα από τα εντυπωσιακότερα και πιο φαντασμαγορικά πασχαλιάτικα έθιμα της χώρας μας.
Οι πιστοί των πέντε ενοριών του Λεωνιδίου έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα για εκείνη την κρίσιμη στιγμή, έχοντας ήδη κατασκευάσει τους εκατοντάδες «αφανούς», όπως λένε τα χάρτινα αερόστατα.
Tο pronews.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το pronews.gr ουδεμία νομική ή άλλα ευθύνη φέρει.
Δικαίωμα συμμετοχής στη συζήτηση έχουν μόνο όσοι έχουν επιβεβαιώσει το email τους στην υπηρεσία disqus. Εάν δεν έχετε ήδη επιβεβαιώσει το email σας, μπορείτε να ζητήσετε να σας αποσταλεί νέο email επιβεβαίωσης από το disqus.com
Όποιος χρήστης της πλατφόρμας του disqus.com ενδιαφέρεται να αναλάβει διαχείριση (moderating) των σχολίων στα άρθρα του pronews.gr σε εθελοντική βάση, μπορεί να στείλει τα στοιχεία του και στοιχεία επικοινωνίας στο [email protected] και θα εξεταστεί άμεσα η υποψηφιότητά του.