Δεκαπενταύγουστος: Τα ντόλια, οι καβαλάρηδες, τα φιδάκια και… τα πιο περίεργα έθιμα της σημερινής μέρας

Ποικίλλουν ανά περιοχή τα έθιμα για την μεγάλη εορτή του Δεκαπενταύγουστου. Η Κοίμηση της Θεοτόκου, συνοδεύεται από παρακλήσεις, κατανυκτικές λειτουργίες, αλλά και πολλά έθιμα.

Πάτμος: Ο Επιτάφιος της Παναγίας

Στο νησί της Ορθοδοξίας και στο ιστορικό μοναστήρι της Αποκάλυψης, οι μοναχοί κάνουν περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ένα έθιμο που έχει βυζαντινές καταβολές.

Κεφαλλονιά: Τα φιδάκια της Παναγίας

Πρόκειται για ένα σπανιότατο έως μοναδικό γεγονός που συμβαίνει συγκεκριμένες ημέρες κάθε χρόνο, προσελκύοντας εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες πιστών αλλά και σκεπτικιστών που σπεύδουν να δουν με τα μάτια τους τα δεκάδες φιδάκια της Παναγίας. Η παράδοση αναφέρει πως κάποια μέρα καθώς πλησίαζαν πειρατικά πλοία και οι πειρατές κατευθύνονταν προς τη Μονή προκειμένου να την λεηλατήσουν, οι μοναχές προσευχήθηκαν στην Παναγία για να προστατέψει τις ίδιες και το μοναστήρι. Τότε συνέβη το θαύμα. Το μοναστήρι κυκλώθηκε από φίδια που έτρεψαν τους πειρατές σε φυγή.

Αυτό θεωρήθηκε σημάδι από την Παναγία. Έτσι οι μοναχές και η Μονή σώθηκαν. Από τότε κάθε χρόνο εμφανίζονται φίδια, ακόμα και στο εσωτερικό της εκκλησίας ( κρέμονται ακόμα και από τις εικόνες, τις καντήλες ή τα στασίδια ), τα οποία αναχωρούν στις 15 Αυγούστου. Αν κάποια χρονιά δεν εμφανιστούν τα φιδάκια προμηνύεται κάτι κακό για το νησί, όπως το 1940 και το 1953, οπότε το νησί επλήγη από σεισμούς.

Παλαιόπυργος Πωγωνίου: Τα “ντολιά”

Το πανηγύρι στον Παλαιόπυργο Πωγωνίου είναι μοναδικό και αφήνει χαραγμένα τα στοιχεία της παράδοσης, αφού μετά το μεσημεριανό φαγητό που προσφέρεται στο προαύλιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ακολουθούν τα “ντολιά”, δηλαδή οι εντολές. Κάποιος από τους μεγαλύτερους κατοίκους του χωριού ορίζεται “ντολής πασάς” και αφού πάρει ένα ποτήρι με κρασί, το τσουγκρίζει με έναν παρευρισκόμενο.

Το έθιμο ορίζει να πιει τρία ποτήρια κρασί ή τρεις γουλιές και κάθε φορά που πίνει πρέπει να κάνει μια αφιέρωση σε τρία διαφορετικά άτομα, με τη συνοδεία της ζωντανής μουσικής. Αμέσως μετά οι υπόλοιποι με τη σειρά που ορίζει ο “ντολή πασάς” θα αφιερώσουν τις ευχές τους σε όποιο πρόσωπο επιθυμούν, πάντα υπό τους ήχους ενός τραγουδιού.

Κουφονήσια: Με τα καΐκια στην Παναγιά

Στα Κουφονήσια εορτάζουν την Παναγία με ξεχωριστό τρόπο και τιμές. Ειδικότερα στο Κάτω Κουφονήσι, στο εκκλησάκι της Παναγίας, το οποίο αποτελεί αξιοθέατο του νησιού και είναι χτισμένο στο μόλο, πάνω σε αρχαία ερείπια. Ανήμερα της εορτής Της, από πολύ νωρίς το πρωί τα καΐκια μεταφέρουν δωρεάν τους πιστούς από το Πάνω Κουφονήσι στο Κάτω, προκειμένου να προσκυνήσουν με ευλάβεια την εικόνα της Παναγίας. Σύμφωνα με το έθιμο ετών, αμέσως μετά την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας στο εκκλησάκι της Παναγιάς, προσφέρονται σε όλους τους πιστούς διάφοροι μεζέδες και γλυκίσματα που έχουν φτιάξει ή έχουν αγοράσει οι ίδιοι, λόγω της εορτής.

Μάλιστα, τον πρώτο καιρό προσέφεραν μόνο τυρί και σύκα, αλλά με το πέρασμα των χρόνων η συμμετοχή των πιστών στην γιορτή είναι όλο και εντονότερη και οι οικογένειες ετοιμάζουν μεγάλα και εντυπωσιακά πιάτα με τυριά, ελιές, αλαντικά, κεφτέδες, φρούτα και γλυκά, ενώ τα συνοδεύουν με νερά, αναψυκτικά και κρασί. Στη συνέχεια, με τα καΐκια επιστρέφουν στο Πάνω Κουφονήσι όπου το γλέντι ξεκινά και κορυφώνεται με χορούς, τραγούδια, φαγητό και κρασί για πάρα πολλές ώρες. Ωστόσο, και κατά τη διάρκεια της θαλάσσιας διαδρομής οι πιστοί τραγουδούν, παίζουν και διασκεδάζουν.

Σιάτιστα: Οι καβαλάρηδες προσκυνητές

Ένα έθιμο, που έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία, είναι αυτό των καβαλάρηδων προσκυνητών. Την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, οι καβαλάρηδες σχηματίζοντας μεγάλες παρέες με στολισμένα άλογα κατευθύνονται στο μοναστήρι του Μικροκάστρου, προσκυνούν την εικόνα και επιστρέφουν στο χωριό για γλέντι και χορό ως το πρωί.